Podobnie jak ma to miejsce w przypadku innych instalacji tego typu, stosowanie samoczynnych układów mechanicznego oddymiania garaży dla samochodów osobowych wynika z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a obligatoryjnie dotyczy wszystkich garaży zamkniętych o powierzchni całkowitej przekraczającej 1500 m2. Po ostatnich zmianach przepisów na obowiązek ten nie ma już wpływu podział garażu na strefy pożarowe.

Często spotykam się z pytaniem czy w mniejszych garażach systemy oddymiania również powinny być stosowane. W moim przekonaniu zdecydowanie tak, szczególnie jeżeli jest to garaż zlokalizowany pod wielokondygnacyjnym budynkiem zaliczanym do kategorii ZL. Podobnie jednak, jak ma to miejsce w przypadku większości innych instalacji zabezpieczenia przeciwpożarowego, kluczowe znaczenie ma tu „dobra wola” inwestora, skłonnego do finansowania takiego systemu jedynie w przypadku wyraźnych wskazań przepisów lub wymagań ubezpieczyciela obiektu. Niemniej cytowany powyżej zapis oznacza, że systemy wentylacji pożarowej będą miały w Polsce znacznie szersze niż do niedawna zastosowanie, a inwestor w wielu przypadkach musi odpowiedzieć sobie na pytanie nie czy, ale jaki system będzie najbardziej wskazany dla projektowanego obiektu.

Rys. 1. Cele i funkcje systemu wentylacji pożarowej w garażu zamkniętym

O wyborze najwłaściwszego dla konkretnego budynku rozwiązania decyduje szereg czynników, z których najistotniejszy pod względem technicznym jest cel jaki zrealizować musi projektowany system, przy wykorzystaniu jakich układów cel ten może zostać zrealizowany dla określonego układu architektonicznego garażu oraz jaka będzie optymalna cenowo-funkcjonalna konfiguracja systemu.

W pierwszej kolejności przyjrzyjmy się celom stosowania wentylacji pożarowej w garażu. Zasadniczo zarówno przepisy krajowe jak i standardy zagraniczne jako priorytetowe zadanie wymieniają zapewnienie odpowiednich warunków ewakuacji oraz możliwość skutecznego działania ekip ratowniczych. Zgonie z propozycją zmian w przepisach krajowych [3] jako bezpieczne warunki ewakuacji wskazuje się widoczność ze względu na zadymienie nie większe niż do 10 m i temperaturę powietrza do wysokości 1,8 m od posadzki ≤60^oC oraz na wysokości powyżej 2,5 od posadzki ≤200^oC. W zakresie wspomagania działania ekip ratowniczych, instalacja oddymiania garażu gwarantować powinna w czasie nie krótszym niż 15 min od powstania pożaru, co najmniej z jednej strony, możliwość dotarcia ekip ratowniczych na odległość nie mniejszą niż 10 m do źródła ognia (odległość skutecznego podawania środka gaśniczego). Ponieważ strażacy przystępują do gaszenia pożaru wyposażeni w odpowiedni sprzęt ochronny, propozycja nowych przepisów zakłada uznanie za rutynowe warunki pracy prowadzenie 30 minutowej akcji gaśniczej w temperaturze nie przekraczającej ≤100^oC. Na rysunku 2 została pokazana istotna różnica w warunkach, uznawanych za akceptowalne, panujących w garażu podczas pożaru przy różnych priorytetach. Zgodnie z tym schematem konieczne jest utrzymanie w garażu przestrzeni wolnej od dymu na drodze ewakuacji. Cel ten może być zrealizowany przy wykorzystaniu wentylacji kanałowej (pionowa separacja dymu i powietrza), jeżeli garaż posiada odpowiednią wysokość lub przy zastosowaniu odpowiednio skonfigurowanego układu wentylacji strumieniowej, gdzie na skutek ukierunkowanego przepływu powietrza część garażu musi pozostać strefą wolną od dymu. (...)

LITERATURA
[1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU Nr 75, poz. 460).
[2] Przepisy techniczno-budowlane dla budynków. Instytut Techniki Budowlanej. Czerwiec 2010.
[3] BS 7346-7:2006 Components for smoke and heat control system.s Part 7: Code of practice on functional recommendations and calculation methods for smoke and heat control systems for covered car parks.

AUTOR: Grzegorz Kubicki
- Zakład Ogrzewnictwa i Klimatyzacji,
Wydział Inżynierii Środowiska, Politrchnika Warszawska