Aparaty grzewczo-wentylacyjne ogrzewają pomieszczenia powietrzem. Urządzenia te wykorzystuje się do okresowego, sprawnego ogrzewania obiektów lub pomieszczeń o dużej kubaturze, choć w razie potrzeby stosuje się je także do pracy ciągłej.

Ogrzewanie powietrzne – nadmuchowe – charakteryzuje się małą bezwładnością i szybkim wzrostem temperatury powietrza w obsługiwanym pomieszczeniu. Powietrze, przepływające przez wymiennik ciepła (wodny, parowy, gazowy, olejowy lub elektryczny) w aparacie grzewczym, odbiera od niego energię cieplną i przekazuje do otoczenia. Wentylator wymusza ruch powietrza ukierunkowany zgodnie z potrzebami. Zastosowanie wentylatora ma na celu uzyskanie strumienia powietrza o zwiększonym zasięgu.
Aparat wentylacyjny powinien cechować się następującymi zaletami: niską masa urządzenia, wysoką wytrzymałością, estetyką oraz wysoką wydajnością cieplną przy małych gabarytach. Podstawowymi wymaganiami, stawianymi tego typu urządzeniom, są również: ekonomiczność pracy i krótkie czasy nagrzewania, umożliwiające szybki rozruch systemu w okresowo ogrzewanych obiektach. Poszukując cichych urządzeń, zwraca się także uwagę na emitowany podczas pracy hałas.
Aparaty można stosować w halach przemysłowych, magazynach, sklepach i pawilonach handlowych, centrach wystawienniczych, salach sportowych, suszarniach, kościołach i kaplicach, salach widowiskowych, warsztatach (także samochodowych), stacjach diagnostycznych, szklarniach oraz tunelach foliowych. Wykorzystywane są również do osuszania nowo budowanych lub remontowanych pomieszczeń i budynków.
Wentylacyjne aparaty grzewcze to obecnie tylko część tego typu urządzeń, służących do wentylacji pomieszczeń, przy jednoczesnej zmianie temperatury powietrza wewnętrznego. Ponieważ równie istotne jak ogrzewanie staje się obniżenie temperatury w pomieszczeniach podczas lata, aparaty wykonywane są także jako chłodząco-wentylacyjne, zarówno dla pomieszczeń przemysłowych, jak i użyteczności publicznej.

Przykładowy aparat grzewczo-wentylacyjny AL-KO Industrie (BSH Klima Polska)

Klasyfikacja aparatów
Aparaty wentylacyjne można sklasyfikować, dzieląc je ze względu na zastosowane rozwiązania techniczne, np. w następujący sposób, ze względu na:
- zmianę temperatury powietrza w pomieszczeniu:
- z funkcją ogrzewania,
- z funkcją ogrzewania i chłodzenia;
- wymianę powietrza w pomieszczeniu – aparaty są przystosowane do ogrzewania powietrzem z pomieszczeń lub całkowicie świeżym, napływającym przez kanał czerpny, jak również mieszanego w dowolnym stosunku – w przypadku wyposażenia aparatu w skrzynkę czerpną: – bez wymiany powietrza – przetłaczane jest tylko powietrze obiegowe (zasysane bezpośrednio z pomieszczenia), – z częściową wymianą powietrza – recyrkulacja powietrza z pomieszczenia, z dopływem powietrza zewnętrznego do aparatu, – z całkowitą wymianą powietrza – praca urządzenia tylko z wykorzystaniem powietrza zewnętrznego, bez mieszania w aparacie z powietrzem wewnętrznym.

W pierwszym przypadku powietrze jest zasysane z ogrzewanego pomieszczenia i po ogrzaniu/dogrzaniu w wyniku przepływu przez wymiennik ciepła – nawiewane ponownie do pomieszczenia. Koszty eksploatacji w tym przypadku są najniższe. Przy częściowej wymianie powietrza w pomieszczeniu, zasysana jest mieszanina powietrza świeżego i recyrkulacyjnego. Koszty ogrzewania są tutaj zmniejszone, gdyż wykorzystuje się energię cieplną, zawartą we wcześniej już ogrzanym powietrzu recyrkulacyjnym.
Przy pracy na świeżym powietrzu aparat zasysa i uzdatnia wyłącznie powietrze pobierane z zewnątrz. Ten proces w największym stopniu zapewnia w pomieszczeniu czyste i świeże powietrze [8]; (tu chyba czegoś brakuje? Nie wiadomo, jakie parametry są wymieniane po średniku – nie wynika to z logiki tego zdania – przyp. red.)
- lokalizację: – aparaty stacjonarne: ścienne, sufitowe, montowane na słupach, w suficie podwieszonym, wewnątrz obiektu, na zewnątrz (stojące na poziomie terenu, podwieszone, dachowe), – aparaty przewoźne,
- współpracę (lub jej brak) z siecią przewodów wentylacyjnych i nawiew powietrza: – bezpośrednio do pomieszczenia, – za pomocą systemu kanałów wentylacyjnych wyposażonych w nawiewniki, np. kratki,
- montaż w dwóch płaszczyznach: – w pozycji pionowej (np. zawieszone na ścianie), – w pozycji poziomej (podwieszone pod sufi tem),
- wypływ powietrza: pionowy, poziomy
- W niskim pomieszczeniach sprawdza się poziome nawiewanie powietrza pod strop przez otwory nawiewne, rozmieszczone ze wszystkich stron aparatu. Powietrze jest zasysane przez dolny otwór wlotowy w aparacie. W przypadku pomieszczeń wyższych, powietrze czerpane jest przez boczne wloty aparatu i nawiewane w dół, co zapobiega niekorzystnemu gromadzeniu się ciepła pod su tem [4];
- rodzaj wymiennika ciepła: – wodny, – parowy, – elektryczny, – gazowy, – olejowy.

Nagrzewnica powietrza do ogrzewania ferm Technoclima Supercikki (Omni Scala)

W przypadku wykonania nagrzewnicy wodnej jako lamelowej lub bimetalowej, ta pierwsza może być zasilana wodą o temperaturze 110/80ºC lub niższej i ciśnieniu pracy do 1 MPa, a ta druga może być zasilana wodą o temperaturze do 150/100ºC i ciśnieniu pracy do 1,6 MPa [6].
Aparatów z miedziano-aluminiowym wymiennikiem ciepła nie należy stosować w pomieszczeniach o dużym stopniu zapylenia oraz z wydzielającymi się tłustymi oparami [7].
Aparaty grzewcze i grzewczo-wentylacyjne, w których ciepło wytwarzane jest z paliwa spalanego bezpośrednio w urządzeniu, mogą być zasilane zarówno paliwem gazowym (rodzaje gazu ziemnego i płynnego) jak i płynnym (olej opałowy lekki, olej przepracowany). O rodzaju paliwa decyduje rodzaj palnika zamontowany w urządzeniu. Paliwo doprowadzane jest do palnika poprzez instalację rurową z odpowiednią armaturą zabezpieczającą, a pochodzić może ze zbiorników (gaz płynny, olej opałowy lekki, olej przepracowany) lub ogólnodostępnej sieci gazowej (rodzaje gazu ziemnego). Zależnie od rodzaju urządzeń powietrze do spalania może być pobierane z zewnątrz lub z pomieszczenia, a spaliny wyprowadzane na zewnątrz. Produkty spalania należy odprowadzać zgodnie z dopuszczeniami dla danego urządzenia, tj. poprzez dach lub ścianę budynku [9].
Wyprowadzenie przewodów kominowych przez ścianę zewnętrzną dopuszcza się w przypadku urządzeń gazowych z zamkniętą komorą spalania, przy spełnieniu następujących wymagań podanych w §175 [10]:
- odległość tej ściany od granicy działki budowlanej wynosi co najmniej 8 m,
- odległość od ściany innego budynku z oknami wynosi nie mniej niż 12 m,
- wyloty przewodów z  najdują się wyżej niż 3 m nad poziomem terenu.

Budowa (...)

Przykładowe rozwiązania (...)

Aparaty z dyszami dalekiego zasięgu (...)

Aparat komfortowy wentylacyjny grzewczochłodzący (...)

Zastosowania specjalne – fermy drobiarskie
Dla środowisk agresywnych i o intensywnym zapyleniu powietrza (takich jak specjalistyczne obiekty przemysłowe i rolnicze) konieczne jest zastosowanie specjalnych rozwiązań aparatów. W przypadku ferm drobiarskich największym problemem dla urządzeń grzewczych jest wszechobecny pył i pierze.
Kolejnym, ale równie ważnym, problemem związanym z wentylacją fermy jest korozyjne środowisko. Gazy wydzielające się z odchodów zwierząt to głównie amoniak, siarkowodór, metan i związki azotu. Ze względu na wymienione wcześniej problemy, urządzenia z wymiennikiem wodnym, jak i urządzenia gazowe do obiektów tego rodzaju powinny posiadać specjalną konstrukcję.
W aparatach dla potrzeb ogrzewania i wentylacji ferm drobiarskich stosuje się następujące wymienniki ciepła w specjalnym wykonaniu:
- gazowe nagrzewnice nadmuchowe  (GZ-50 lub propan techniczny),
- nagrzewnice wodne.

Zastosowane na fermach aparaty muszą być łatwe do czyszczenia, z tego powodu lamele wodnych wymienników ciepła wykonane są ze zwiększonym odstępem, dodatkowo wykonane są z grubszego materiału, co czyni je odpornymi na mycie ciśnieniowe. Tradycyjne lamelowe wymienniki bardzo szybko zostałyby w takich warunkach zabrudzone i wręcz zapchane zanieczyszczeniami.
Ponieważ szczególnie niekorzystny dla nagrzewnicy wodnej jest wpływ amoniaku o działaniu silnie korozyjnym [1], lamelki powinny być epoksydowane, co zwiększa ich odporność. Konieczne jest zamontowanie metalowego filtru powietrza chroniącego nagrzewnice przed zbyt szybkim zanieczyszczeniem. Należy również zastsować wentylator w specjalnym wykonaniu do pracy w ciężkich warunkach i przystosowany do ciśnieniowego czyszczenia.
Do ferm drobiu przeznaczone są specjalne urządzenia grzewcze lub grzewczo-wentylacyjne zasilane gazem. Ich specjalna konstrukcja niweluje stosowanie wymiennika ciepła i instalacji odprowadzenia spalin, przez co uzyskują one 100 proc. sprawności. Powietrze do ogrzania może być czerpane z pomieszczenia, z zewnątrz lub może być to mieszanina powietrza zewnętrznego i wewnętrznego w określonej proporcji. Mieszanie tych dwóch strumieni powietrza odbywa się w komorze mieszania. W przeciwieństwie do budynków użytkowanych przez ludzi, w tych obiektach nie ma obowiązku filtracji powietrza nawiewanego z zewnątrz. Należy natomiast zapewnić duży strumień powietrza nawiewanego (w prawidłowych warunkach w większości budynków drobiarskich należy dostarczyć 3,7 m3 świeżego powietrza/( h•kg masy ciała)).

Urządzenia wspomagające pracę aparatów (...)

Rozmieszczenie aparatów (...)

LITERATURA
[1] Aparat grzewczo-wentylacyjny LEO AGRO do zadań specjalnych, http:// systemyogrzewania.pl
[2] Aparaty grzewczo-wentylacyjne do pomieszczeń o dużych kubaturach, www.biddle.com.pl
[3] Aparaty grzewczo-wentylacyjne z opcją chłodzenia Aero, Flowair Group, www.flowair.com/pl
[4] Aparaty grzewczo-wentylacyjne, BSH Klima Polska, www.bsh.pl
[5] DOROSZKIEWICZ J., SZAMAŃSKI P.: Gazowe nagrzewnice powietrza firmy Rober. Rynek Instalacyjny, Nr 4/2007.
[6] http://www.juwent.com.pl/katalog. php
[7] UGW z miedziano-aluminiowym wymiennikiem ciepła, www.konwektor. pl
[8] www.htk-went.pl
[9] www.omniscala.pl
[10] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, DzU 2002 nr 75 poz. 690.

AUTOR:
Anna CHARKOWSKA