Systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne w pomieszczeniach do aktywnego wypoczynku
Ocena użytkowników: / 1
SłabyŚwietny 
Data dodania: 22.12.2011

Podstawowym celem instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w pomieszczeniach przeznaczonych do aktywnego wypoczynku jest zapewnienie w strefie przebywania ludzi optymalnych warunków komfortu cieplnego.

 

2011_12_49a
Rys. 1. Elementy nawiewne i wywiewne firmy Schako,
wkomponowane w wystrój pomieszczenia siłowni (fot. BSH Polska)

 

Obecność znacznej liczby ćwiczących, najczęściej na stosunkowo małej powierzchni, może wpływać na pogorszenie jakości powietrza oraz wzrost jego temperatury i zawartości wilgoci. Uczestniczący w zajęciach nie powinni odczuwać dyskomfortu spowodowanego zbyt niską bądź zbyt wysoką temperaturą, dusznością, hałasem, przeciągami czy nieprzyjemnymi zapachami. W celu pełnej regeneracji organizmu te negatywne odczucia nie powinny towarzyszyć również uczestnikom zajęć relaksacyjnych czy prowadzącym zabiegi higieniczno-sanitrane po wysiłku bądź regeneracji.
Powyższe to zagadnienie dość złożone. Wymaga właściwego zaprojektowania oraz wykonania systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych oraz odpowiedniej ich eksploatacji. Jednakże kluczowym elementem, leżącym u podstaw każdego zadania inwestycyjnego, jest wybór właściwego systemu wentylacyjnego lub klimatyzacyjnego, obsługującego dany obiekt czy zespół pomieszczeń. Najważniejszymi przesłankami wyboru systemu wentylacyjnego lub klimatyzacyjnego, wg ważności, są:
- relacje między nakładami inwestycyjnymi a kosztami eksploatacyjnymi,
- uwarunkowania architektoniczno-budowlane,
- rodzaj oraz wielkość obciążeń cieplnych w warunkach obliczeniowych i cyklu całorocznym,
- zakres wymaganych parametrów powietrza w pomieszczeniach o różnych przeznaczeniach,
- łatwość dostosowania systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych do zmieniających się układów funkcjonalno-użytkowych,
- niezawodność działania.

 

Wymagania
Zalecane parametry powietrza w klubach fitness podane zostały w [3]. Natomiast w Rozporządzeniu [4] określono minimalne wymagania, dotyczące strumienia powietrza w wybranych pomieszczeniach zakładów odnowy biologicznej, przeznaczonych do: wypoczynku, ćwiczeń fizycznych, a także dla siłowni. W świetle tego dokumentu minimalna krotność wymiany powietrza w pomieszczeniu wypoczynku powinna wynosić co najmniej dwie wymiany na godzinę. Natomiast dla pomieszczeń do ćwiczeń fizycznych określono jednostkowy strumień powietrza zewnętrznego, przypadający na osobę ćwiczącą, wynoszący 50 m3/h oraz 100 m3/h dla biorących udział w zajęciach na siłowni. W pomieszczeniach, gdzie zazwyczaj odbywają się intensywne treningi i zajęcia fizyczne, wymaga się zamontowania układów klimatyzacyjnych lub co najmniej wentylacji mechanicznej. Jednocześnie Rozporządzenie precyzuje konieczność zastosowania konkretnego rozwiązania wentylacji nawiewno-wywiewnej podciśnieniowej dla specyficznej grupy pomieszczeń solarium, masaży mokrych oraz tych, w których przewidziano natryski i łaźnie parowe – zatem o znacznych zyskach wilgoci.

 

Organizacja wymiany powietrza
Zapewnienie w strefie przebywania ludzi warunków komfortu cieplnego wymaga nie tylko dostarczenia do pomieszczenia odpowiedniego strumienia uzdatnionego powietrza wentylującego, ale także spełnienia warunków dotyczących właściwego jego przepływu przez to pomieszczenie. Strefa przebywania ludzi powinna być stale omywana przez powietrze nawiewane, przy czym jego prędkość, temperatura i wilgotność mają zapewniać poczucie komfortu cieplnego biorącym udział w zajęciach fizycznych i rekreacyjnych. Powietrze, wentylujące dane pomieszczenie, powinno być z niego usunięte dopiero po całkowitym wykorzystaniu jego właściwości asymilacyjnych.
Organizacja wymiany powietrza w salach treningowych czy relaksacyjnych może być różna, w zależności od rozwiązań architektonicznych i wystroju danego wnętrza. Najczęściej stosowana jest organizacja wymiany powietrza typu góra – góra. Takie rozwiązanie pozwala na stosunkowo elastyczne kształtowanie wystroju i wyposażenia pomieszczeń i bieżące zmiany w ustawieniu – na przykład przyrządów do ćwiczeń. Jednocześnie instalacje powietrzne nie powodują utrudnień w eksploatacji pomieszczeń i nie stanowią zagrożenia dla ćwiczących. Rozwiązania elementów końcowych instalacji powietrznej mogą być bardzo różne: zazwyczaj wkomponowane w wystrój pomieszczeń (rys. 1.) czy podkreślające specyfikę danego miejsca (rys. 2.).
Stosowane elementy nawiewne muszą jednak zapewniać odpowiedni zasięg strumienia, tak by powietrze dopływało do strefy przebywania ludzi, a prędkość przepływu powietrza nie powodowała odczucia dyskomfortu cieplnego, także przy maksymalnych strumieniach powietrza wentylującego. W przypadku stosowania urządzeń ze zmiennymi strumieniami powietrza wentylującego, co ma miejsce coraz częściej, nawiewniki muszą zapewniać dopływ powietrza do strefy przebywania ludzi również przy minimalnych strumieniach powietrza wentylującego bądź klimatyzującego.
W pomieszczeniach aktywnego wypoczynku może mieć zastosowanie, poza wentylacją mieszającą, również wentylacja wyporowa, w systemie organizacji wymiany powietrza typu dół – góra. Z uwagi na znaczne zyski ciepła i wilgoci, wydzielane w strefie przebywania ludzi przez intensywnie ćwiczących, działanie wentylacji mechanicznej jest tu wspomagane przez naturalne zjawisko konwekcji, która poprawia efektywność przewietrzania pomieszczenia. W układzie wentylacji z dołu ku górze nawiewane jest zazwyczaj powietrze o temperaturze zbliżonej do temperatury strefy przebywania. W strefie następuje przyrost temperatury od poziomu stóp do poziomu głowy (każda osoba oddaje do otoczenia ciepło i parę wodną). W efekcie powstają konwekcyjne prądy powietrza, wznoszące się wzdłuż ciała człowieka ku górze z prędkością 0,1÷0,2 m/s. Przy dużych obciążeniach cieplnych pojawia się duży gradient temperatury. W wentylowanym pomieszczeniu tworzą się wówczas dwie strefy – jedna o wymaganej temperaturze i czystości w strefie przebywania ludzi oraz druga – strefa zanieczyszczonego i ciepłego powietrza w górnej części pomieszczenia. Tam właśnie, z górnych rejonów pomieszczenia (najczęściej tuż pod stropem) następuje jego usuwanie. Ze względu na umiejscowienie – blisko ludzi ćwiczących – zastosowane w tym systemie wyporowe elementy nawiewne wymagają bardzo starannego doboru.

 

2011_12_49b
Rys. 2. Kanały nawiewne w systemie Activent, w sali ćwiczeń fizycznych (fot. Flakt Woods)

 

Urządzenia indywidualne (...)

 

Urządzenia centralne (...)

 

Systemy o dwustopniowym uzdatnianiu powietrza z aparatami indywidualnymi (...)

 

Wnioski
Do kształtowania mikroklimatu w pomieszczeniach stosowane są urządzenia wentylacyjne lub klimatyzacyjne o różnej budowie, wyposażeniu i sposobie uzdatniania powietrza. Wybór urządzenia czy systemu wentylacyjnego (klimatyzacyjnego) do kształtowania parametrów powietrza w omawianych pomieszczeniach do aktywnego wypoczynku poprzedzony powinien być pogłębioną analizą sposobu użytkowania rozpatrywanych pomieszczeń w cyklu dobowym i rocznym, z uwzględnieniem występujących warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Wybór rodzaju urządzenia decyduje zarówno o kosztach inwestycyjnych i eksploatacyjnych, jak również o kształtowanym mikroklimacie pomieszczeń. Zatem powinien być poprzedzony analizą kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych, które obejmować powinny całoroczny cykl pracy.
Duże centra aktywnego wypoczynku i salony odnowy biologicznej o podwyższonym standardzie obsługiwane są zazwyczaj przez urządzenia z centralnym bądź dwustopniowym uzdatnianiem powietrza.
Natomiast w małych salach treningowych do uzdatniania powietrza zwykle są stosowane tylko urządzenia indywidualne. Uzdatniają one najczęściej powietrze obiegowe, bez napływu powietrza zewnętrznego. Powoduje to często niedotrzymanie wymaganych warunków higienicznych (zwłaszcza w okresach zimowych i przejściowych) oraz okresowe pogorszenie jakości powietrza w obsługiwanych pomieszczeniach. Dlatego, w celu zapewnienia wymaganych warunków higienicznych, w pomieszczeniach tych niezbędne jest ich dodatkowe przewietrzanie powietrzem zewnętrznym. Racjonalnie zaprojektowane i eksploatowane urządzenia lub systemy wentylacyjne pozwalają, przy stosunkowo niskich kosztach eksploatacyjnych, kształtować parametry powietrza w pomieszczeniach do aktywnego wypoczynku, zapewniając w nich wymaganą temperaturę i jakość powietrza.

 

LITERATURA
[1] PRZYDRÓŻNY E.: Jednoprzewodowe wielostrefowe urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne ze stałymi oraz zmiennymi strumieniami powietrza. Materiały XV Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo-Technicznej Wentylacja, Klimatyzacja, Ogrzewnictwo, Zdrowie; Zakopane – Kościelisko. 2–4 czerwca 2004 roku.
[2] PRZYDRÓŻNY E.: Wysokosprawne systemy wentylacji i klimatyzacji – technologia i projektowanie. Seria: Monografie. nr 50. Prace Naukowe Instytutu Inżynierii Ochrony. Wrocław, 2007.
[3] SOMPOLIŃSKI M., PRZYDRÓŻNY E.: Wybrane zagadnienia dotyczące mikroklimatu i obciążeń cieplnych w pomieszczeniach do aktywnego wypoczynku,. Chłodnictwo & Klimatyzacja. 09/2011.
[4] Rozporządzenie z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej. DzU Nr 31 z 2004 r. poz. 273.
[5] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (DzU Nr 75, poz. 690) zmiany: 2009-07-08 DzU 2009 Nr 56 poz. 461; 2009-04-07 DzU 2009 Nr 56 poz. 461; 2009-01-01 DzU 2008 Nr 201 poz. 1238; 2004-05-27 DzU 2004 Nr 109 poz. 1156.
[6] Materiały udostępnione przez firmy: BSH Polska, Flakt Woods.

 

AUTORZY:
Marcin SOMPOLIŃSKI, Edward PRZYDRÓŻNY
– Instytut Klimatyzacji i Ogrzewnictwa, Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.