Przed przystąpieniem do montażu klimatyzatora typu Split, instalator powinien bezwzględnie zapoznać się z instrukcją DTR producenta, która określa w sposób jednoznaczny zasady prawidłowego montażu i rozruchu danego urządzenia oraz jego parametry montażowe.

Trochę teorii – zasada działania

Klimatyzator typu Split składa się z dwóch jednostek – wewnętrznej zwanej parownikiem oraz zewnętrznej zwanej skraplaczem. Jednostka wewnętrzna odpowiedzialna jest za chłodzenie/ ogrzewanie powietrza wewnątrz pomieszczenia, natomiast jednostka zewnętrzna, w której znajduje się sprężarka, skraplacz, zawór rozprężny oraz zawór czterodrogowy – mająca za zadanie przygotować czynnik chłodniczy na potrzeby odpowiedniego trybu pracy jednostki wewnętrznej. Obydwie jednostki połączone są rurami chłodniczymi, tworząc szczelny, zamknięty układ, który wypełniony jest czynnikiem chłodniczym.

Podczas pracy klimatyzatora w funkcji chłodzenia do jednostki wewnętrznej wpływa rozprężony czynnik chłodniczy w postaci cieczy (lub na granicy cieczy), następnie pod wpływem ciepła pobieranego z otoczenia paruje, przechodząc w stan gazowy. Towarzyszy temu jednoczesne ochłodzenie powierzchni wymiennika ciepła – parownika. W konsekwencji powietrze przepływające przez jednostkę wewnętrzną oddaje ciepło do czynnika chłodniczego i schłodzone nawiewane jest do klimatyzowanego pomieszczenia. Czynnik chłodniczy w postaci gazu zasysany jest przez sprężarkę do jednostki zewnętrznej, gdzie na skutek pracy sprężarki gromadzona jest energia w postaci sprężonego gorącego gazu. Gaz przepływa następnie przez wymiennik jednostki zewnętrznej (skraplacz), gdzie poprzez kontakt z powietrzem zewnętrznym (którego przepływ wymuszony jest przez wentylator) ulega schłodzeniu i przechodzi w stan ciekły. Następnie czynnik chłodniczy poprzez elektroniczny zawór rozprężny ponownie kierowany jest do jednostki wewnętrznej i cykl się powtarza.

Dzięki wyposażeniu urządzenia w zawór czterodrogowy mamy możliwość odwrócić proces przenoszenia ciepła uruchamiając urządzenie w funkcji powietrznej pompy ciepła. Daje nam to możliwość używania Splita w celu ogrzewania powietrza.

Jest to ogólny opis zasady działania klimatyzatora typu Split, producenci wprowadzają dodatkowe innowacje starając się uzyskać jak największą wydajność urządzeń oraz zwiększyć funkcjonalność, żywotność oraz atrakcyjność urządzeń.

Rys. 1. Schemat pracy klimatyzatora typu Split

Montaż klimatyzatora typu Split

Przechodząc do meritum, montaż klimatyzatora w układzie Split można podzielić na następujące etapy:

• wybór lokalizacji dla jednostki wewnętrznej/zewnętrznej,
• montaż płyty mocującej jednostkę wewnętrzną oraz konstrukcji wsporczej pod jednostkę zewnętrzną,
• wykonanie przebić w przegrodach konstrukcyjnych budynku oraz montaż przewodów instalacji freonowej i elektrycznej,
• wykonanie połączeń kielichowych i podłączenie przewodów instalacji freonowej do jednostki wewnętrznej i zewnętrznej,
• podłączenie elektryczne jednostki wewnętrznej/zewnętrznej do istniejącej instalacji elektrycznej,
• wykonanie instalacji odprowadzenia skroplin kondensatu (ewentualny montaż pompki skroplin),
• wykonanie ciśnieniowej próby szczelności i próżni w układzie chłodniczym,
• pierwsze uruchomienie urządzenia i wykonanie protokołu rozruchu.

Przystępując do wyboru miejsca montażu jednostek, należy zwrócić szczególną uwagę na takie wytyczne montażowe jak: maksymalna oraz minimalna długość instalacji łączącej jednostki, maksymalna różnica wysokości między jednostkami, hałas emitowany przez urządzenie.

Podstawowymi błędami montażowymi, które zazwyczaj są popełniane na tym etapie montażu klimatyzatora są: wybór niewłaściwego miejsce montażu jednostek zarówno wewnętrznej jak i zewnętrznej oraz niestaranny montaż instalacji freonowej – nie zachowanie podstawowych zasad, tak aby instalacja chłodnicza była wykonana szczelnie, sucho i czysto.

Wybierając miejsce montażu jednostki wewnętrznej, należy zwrócić uwagę, czy przegrodę budowlaną, do której będzie zamontowane urządzenie charakteryzuje odpowiednia nośność konstrukcyjna. Należy również zwrócić uwagę, czy w najbliższym otoczeniu wybranej lokalizacji nie występują źródła ciepła, pary wodnej oraz zapylenia – czego należy szczególnie unikać. Nie zaleca się również montażu urządzenia w miejscu nadmiernej ekspozycji na działanie promieni słonecznych. Strumień nawiewanego powietrza nie powinien napotykać na drodze nawiewu na żadne przeszkody, które mogłyby zaburzyć jego przepływ – idealnym rozwiązaniem byłoby równomiernie rozprowadzane chłodnego powietrza w pomieszczeniu. W przypadku, gdy zapadła decyzja o montażu wewnętrznej jednostki kanałowej, należy bezwzględnie sprawdzić, czy opory przepływu powietrza instalacji wentylacyjnej (kolana, kratki) do której wmontowany jest ww. klimatyzator nie przewyższają maksymalnego sprężu wentylatora danego urządzenia. Jeżeli taka sytuacja ma miejsce, urządzenie nie będzie działało poprawnie.

W czasie, gdy klimatyzator pracuje w trybie chłodzenia, na skutek kontaktu strumienia wilgotnego powietrza wewnętrznego z zimną powierzchnią parownika na jego powierzchni wykrapla się wilgoć, której odprowadzenie (najczęściej do instalacji kanalizacyjnej) należy również przewidzieć na etapie wyboru miejsca montażu urządzenia. Jeżeli jest to tylko możliwe odpływ kondensatu należy wykonać grawitacyjnie, a w przypadku podłączania się do odpływów istniejącej instalacji kanalizacyjnej należy pamiętać o wykonaniu syfonu. Takie rozwiązanie zabezpiecza przed przedostawaniem się nieprzyjemnych zapachów z instalacji kanalizacyjnej do klimatyzowanego pomieszczenia.

Zarówno montaż płyty mocującej pod jednostkę wewnętrzną jak i łap montażowych do posadowienia jednostki zewnętrznej wymaga dokładności i wypoziomowania. W przypadku jednostek kanałowych, kasetonowych, przypodłogowo-podsufitowych oraz tzw. galerii (z oferty LG) podczas montażu pomocne są szablony z wymiarami urządzenia, umożliwiające szybkie naniesienie otworów montażowych bez konieczności zbędnego dźwigania urządzenia. Przy montażu jednostek kanałowych i kasetonowych ważne jest zachowanie przewidzianych przez producenta przestrzeni serwisowych (np. wykonanych w suficie klap rewizyjnych) umożliwiających dostęp do urządzenia w trakcie wykonywania czynności serwisowych.

Rys. 3. Przykładowe odległości montażowe jednostki zewnętrznej

Planując montaż jednostki zewnętrznej, zwróćmy uwagę na późniejszy, prawidłowy dostęp do urządzenia podczas przeglądów. Równie istotne jest zapewnienie prawidłowego przepływu powietrza przez skraplacz, ponieważ gdy urządzenie osłonięte jest przegrodami lub sąsiaduje z innymi agregatami, odpływ ciepła może być ograniczony. W większości instrukcji montażowych przedstawione są wszystkie możliwe konfiguracje montażu i minimalne odległości od przeszkód (rys. 3). Należy liczyć się również z tym, że strumień powietrza wywiewany przez urządzenie emituje hałas, który może być uciążliwy dla sąsiadów lub samego użytkownika. Jeżeli klimatyzator będzie wykorzystywany do ogrzewania pomieszczeń, należy przewidzieć odprowadzenie skroplin również z jednostki zewnętrznej. Skraplacz podczas montażu należy bezwzględnie wypoziomować, gdyż nieprawidłowe wypoziomowanie powoduje powstanie wibracji wentylatora i gromadzenie się wody w obudowie jednostki zewnętrznej.

Przewody instalacji rurowej łączące jednostki wewnętrzną z zewnętrzną, należy prowadzić jak najkrótszą drogą, nie kolidującą z innymi instalacjami oraz biorąc pod uwagę możliwości wykonania przewiertów w przegrodach konstrukcyjnych budynku. Istnieją trzy podstawowe zasady wykonania instalacji chłodniczej, a mianowicie instalacja powinna być wykonana:

• sucho,
• czysto,
• szczelnie.

Stosując się do tych zasad, na każdym etapie montażu należy zwrócić szczególną uwagę na zabezpieczenie rur chłodniczych przed zanieczyszczeniem i zawilgoceniem.

Rys. 4. Przykłady nieprawidłowego montażu

(...)

Podsumowanie

Każde uruchomienie powinno być zakończone wystawieniem protokołu zawierającym dane instalacji, urządzenia oraz parametry pracy. Montaż urządzenia powinien być wykonany przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia, wiedzę i doświadczenie zawodowe, tak aby uniknąć uszkodzenia urządzenia i zapewnić prawidłową i wieloletnią eksploatację użytkownikom.

Paweł GLINKA
Technical Support Engineer AE Department,
LG Electronics Polska Sp. z o.o.

Więcej na ten temat przeczytają Państwo w Chłodnictwie i Klimatyzacji nr 08/2013