Instalacje chłodnicze w supermarkecie Cz. 3.
Ocena użytkowników: / 1
SłabyŚwietny 
Data dodania: 06.08.2016

W poprzednim artykule omówiliśmy najważniejszą część sklepu: salę sprzedaży oraz urządzenia, które tam się znajdują, czyli meble chłodnicze. Przyszedł czas, by powiedzieć, jak je teraz połączyć, by w pełni spełniały swoje zadanie. Czas na instalacje chłodniczą.

 

 

Mamy już omówione zalety i wady układów zbudowanych z mebli z własnym agregatem oraz instalacji z meblami bez własnych agregatów. W przypadku mebli z własnymi agregatami musimy wykonać jedynie instalację elektryczną oraz ewentualnie instalację odprowadzenia skroplin, choć to już nie zawsze. Rurociągi instalacji chłodniczych prowadzimy w przypadku mebli bez własnych agregatów. W takim przypadku meble musimy podłączyć pod centralną instalację. Tylko jaką, skoro istnieją dwa rozwiązania – instalacja pośrednia lub bezpośrednia. Co wybrać? Czym się te instalacje różnią? Jakie są ich wady i zalety? 

 

 

Instalacje bezpośrednie

 

Najpopularniejsze instalacje to cały czas instalacje bezpośrednie. Ciekły czynnik chłodniczy jest bezpośrednio doprowadzany do parownika zamontowanego w meblu, gdzie jest podgrzewany przez powietrze i następuje jego odparowanie. W parowniku następuje przemiana międzyfazowa czynnika z cieczy w parę, i to na potrzeby tej przemiany ciepło jest odbierane z mebla. Jest to bardzo wydajny sposób odbierania ciepła z otoczenia, bo przy niewielkich ilościach czynnika możemy z mebla odprowadzić sporą ilość ciepła. Dodatkowo również parownik jest mniejszy niż w przypadku układów pośrednich. Jakie są wady takiego rozwiązania? Przede wszystkim jest to ilość czynnika chłodniczego w instalacji. Czynnik chłodniczy jest drogim materiałem, przy równoczesnej tendencji do niezauważalnych wycieków. W miejscu niewielkiego wycieku może wprawdzie powstać tłusta plama oleju, ale nie zawsze jest ona zauważalna. Dodatkowo spora część rurociągów jest zabezpieczona izolacją termiczną i prowadzona w miejscach niewidocznych. Wyciekający czynnik nie zawsze tworzy tłuste plamy, ani też nie zawsze tworzy widoczne wycieki, tylko odparowuje do otoczenia, nie zostawiając łatwo zauważalnych śladów uszkodzenia instalacji. Przez tak niewielką nieszczelność może wyciec większość czynnika chłodniczego z instalacji, zanim zostanie zauważona anomalia w pracy instalacji. Wyciek może być niezauważony przez wiele tygodni czy miesięcy, a w ekstremalnych sytuacjach można szukać miejsca przecieku przez wiele lat, ciągle dopuszczając czynnik i nie mogąc zlokalizować miejsca, gdzie czynnik ulatuje z instalacji. Czynnik chłodniczy jest substancją bardzo przenikliwą i potrafi wyciekać w miejscach, które w trakcie próby szczelności wykonanej azotem nie wykazują nieszczelności. Znacznie to utrudnia zlokalizowanie tych najmniejszych wycieków, szczególnie przy rozległych instalacjach chłodniczych. Przy nagłym i gwałtownym rozszczelnieniu instalacji wyciek czynnika jest wprawdzie łatwy do zauważenia, ale może być trudny do zatamowania. Wyłączenie sprężarek obniży wprawdzie ciśnienie w układzie, szczególnie po stronie gorącego gazu i ciekłego czynnika, ale i tak ciśnienie będzie wysokie. Dodatkowo wyciekający czynnik może być niebezpieczny dla otoczenia – strumień ciekłego, rozprężającego czynnika może poparzyć osoby, które znajdą się w jego zasięgu. Przy gwałtownym wycieku dojdzie do znacznego ubytku czynnika chłodniczego z instalacji, zanim wyciek uda się opanować lub ograniczyć. Bardzo często w momencie dotarcia serwisu na miejsce awarii w instalacji nie ma już czynnika chłodniczego. Musimy też pamiętać o obowiązujących przepisach. Im mniejsza ilość czynnika w układzie, tym mniejsze obostrzenia dotyczące obsługi i konserwacji instalacji, ze szczególnym uwzględnieniem okresowych kontroli szczelności. Każdy kilogram czynnika, który ucieknie z instalacji należy wpisać w karcie urządzenia, jak i również wykazać ten ubytek w sprawozdaniu rocznym. Biorąc pod uwagę obowiązujące zapisy ustawy, po każdym usunięciu wycieku należy w ciągu miesiąca skontrolować, czy naprawa była skuteczna. W przypadku wycieków, których nie udaje się zlokalizować, trudno mówić o skutecznej naprawie takiego wycieku.

 

 

Instalacje pośrednie

 

Układy pośrednie działają na innej zasadzie. Ciepło z mebla jest odbierane przez podgrzewaną ciecz chłodzącą. Tu nie ma przemiany międzyfazowej, ale typowe podniesienie temperatury cieczy w parowniku. Jest to mniej wydajny sposób odbierania ciepła, co wymusza zwiększenie parownika i zwiększenie ilości przepływającej cieczy chłodzącej. Jednak w układach pośrednich drogi i niebezpieczny dla środowiska czynnik chłodniczy jest tylko w obrębie maszynowni, ewentualnie też w układzie skraplania czynnika. Ilość czynnika chłodniczego jest dużo mniejsza, a przez to, że instalacja chłodnicza jest tylko w części technicznej, ewentualny wyciek jest łatwiejszy do zlokalizowania, tym bardziej, że rurociągi nie są obudowane ani ukrywane w kanałach, jak to ma miejsce na sali sprzedaży. Jeśli do tego dołożymy dużo mniej rozległą instalację, dużo mniej połączeń i znacznie mniejszą długości rurociągów, możemy śmiało stwierdzić, że ryzyko wycieku drogiego czynnika chłodniczego jest dużo mniejsze. A co z wyciekami na układzie cieczy chłodzącej? Przecież do każdego mebla musimy doprowadzić schłodzoną wcześniej w maszynowni ciecz chłodzącą. Ponieważ nie dochodzi do przemiany międzyfazowej, ilość cieczy, która musi przepłynąć, jest dużo większa. A więc i większe jest ryzyko powstania nieszczelności i wycieku cieczy. Ale w tym przypadku każdy wyciek jest łatwo zauważalny, ponieważ wyciekająca ciecz tworzy mokrą plamę, a nie błyskawicznie odparowuje. Mało tego – w zależności od rodzaju użytej cieczy chłodzącej, to w miejscu nawet niewielkiego wycieku albo w ogóle nie odparuje, albo po odparowaniu zostawia wyraźne ślady osadu. Jeżeli nawet wyciek powstanie w miejscach trudno dostępnych, prędzej czy później dojdzie do wypłynięcia cieczy w miejscu, gdzie zostanie to zauważone. Niskie ciśnienie w układzie i dużo mniejsza przenikliwość cieczy chłodzącej powoduje, że sam wyciek jest dużo mniej intensywny, a jego opanowanie nawet przez obsługę sklepu jest dużo łatwiejsze do wykonania. Samo wyłączenie pomp obiegowych znacznie zmniejszy już intensywność wycieku. Tymczasowym rozwiązaniem jest też założenie opaski uszczelniającej, która znacznie ograniczy, jeśli nawet nie zlikwiduje, wyciek czynnika. A tego typu opaski obecnie są dostępne w większości sklepów budowlanych. W trakcie przeprowadzania takiej operacji też jest dużo mniejsze niebezpieczeństwo obrażeń dla osoby to wykonującej, bo nie ma kontaktu z czynnikiem chłodniczym. No i pamiętamy o kosztach – ciecz chłodząca jest dużo tańsza od czynnika chłodniczego.

 

 

Sterowanie wydajnością

 

Kolejną wadą układu bezpośredniego jest regulacja wydajności i dopasowanie aktualnej wydajności układu chłodniczego do obciążenia. Układy tego typu są regulowane na podstawie ciśnienia na ssaniu sprężarek. Układy sterujące mają za zadanie utrzymać ciśnienie ssania na odpowiednim poziomie przez odpowiednie załączanie i wyłączanie sprężarek oraz ich stopni regulacji. Załączenie niewielkiego nawet mebla powoduje wzrost ciśnienia ssania, a w rezultacie załączenie sprężarki lub jej kolejnego stopnia. Jeżeli jednak załączony stopień będzie miał większą wydajność niż jest aktualnie potrzebna, ciśnienie ssania szybko spadnie i układ sterowania zmniejszy wydajność układu. W efekcie ciśnienie znowu zacznie wzrastać, wymuszając ponowne załączenie kolejnego stopnia regulacji. Zaczyna dochodzić do szarpanej pracy zespołu sprężarkowego, szczególnie, gdy mamy do czynienia z układem ze skokową regulacją wydajności. Jeżeli do tego dołożymy układ sterujący we- dług progów ciśnienia, niestabilność pracy układu będzie występować często. Efekt? Szybsze zużycie sprężarek, drgania na instalacji, znaczne zużycie energii. Oczywiście, obecnie tę wadę można łatwo wyeliminować, stosując układy z płynną regulacją (rys. 1.). Najprostszym rozwiązaniem jest zastosowanie zespołów, gdzie choć jedna sprężarka ma płynną regulację za pomocą regulatora częstotliwości. Większość układów sterowania pozwala na obsługę takich zespołów, dopasowując wydajność układu, przez odpowiednie załączanie kolejnych sprężarek i dokładne doregulowanie za pomocą sprężarki zasilanej przez falownik. Da nam to efekt płynnej regulacji w pełnym zakresie wydajności układu sprężarkowego.

 

 

2016 07 76 1

Rys. 1. Agregat skraplający ReBaNo typ AHYLH52TH0117OERBCFI z dwoma układami chłodniczymi, każdy z układów ma jedną sprężarkę sterowaną płynie

 

 

Trochę inaczej wygląda to w układach pośrednich. Układ chłodniczy pilnuje tylko odpowiedniej temperatury cieczy schładzanej w zbiorniku buforowym. Gdy temperatura wzrośnie, układ chłodniczy załącza się i pracuje aż do momentu schłodzenia cieczy do żądanego poziomu. Układ w maszynowni to tak naprawdę agregat do schładzania cieczy (rys. 2.) wraz ze zbiornikiem buforowym. Spora ilość cieczy chłodzącej powoduje, że okres schłodzenia jej nawet o 1 K jest procesem długotrwałym. Bezwładność takiego układu jest duża, co wpływa na rzadkie włączanie i wyłączanie sprężarek, a ich praca jest długa i stabilna. A sprężarki najbardziej nie lubią częstych załączeń, długotrwała monotonna praca nie jest dla nich problemem. Tym bardziej, jak pracują na swojej nominalnej wydajności, co wynika głownie z prawidłowego smarowania sprężarki olejem. W układzie pośrednim załączenie pojedynczego mebla spowoduje wprawdzie wzrost temperatury cieczy za meblem, ale po jej zmieszaniu z pozostałą ilością schłodzonej cieczy chłodzącej nie spowoduje natychmiastowego załączenia agregatu lub zwiększenia jego wydajności. Dopiero wzrost temperatury całej cieczy wywoła zmianę w pracy agregatu do schładzania cieczy. Dopiero wtedy dojdzie do załączenia lub wyłączenia agregatu lub pojedynczej jego sprężarki. Efektem dużo stabilniejszej pracy układu pośredniego i dużej jego bezwładności jest nie tylko oszczędność energii elektrycznej, ale i też mniejsze zużycie sprężarek i większą żywotność układu chłodniczego.

 

 

2016 07 77 1

Rys. 2. Agregat do schładzania cieczy ReBaNo typ PHYLH62TH0140OERBCFI

 

 

Układ zasilania

 

Kolejną różnicą między układem pośrednim i bezpośrednim jest układ zasilania wymienników w meblach. Ze względu na przemianę międzyfazową w układach bezpośrednich, każdy parownik należy wyposażyć w zawór rozprężny oraz elektrozawór. W przypadku układów pośrednich musimy jedynie wymusić przepływ cieczy przez wymiennik przez otwarcie elektrozaworu. Dużo dokładniej ten temat jest omówiony w dalszej części artykułu, więc teraz potraktujmy to tylko jako informację wstępną. Nie trzeba chyba też mówić, że koszt zaworu rozprężnego i elektrozaworu będzie wyższy niż koszt analogicznego zaworu elektromagnetycznego do cieczy. Ryzyko awarii jest też dużo mniejsze dla układu o mniejszej ilości elementów, które mogą ulec awarii.

 

Układy pośrednie też jednak mają wady. Największą wadą jest wykonanie dwóch układów zamiast jednego. W przypadku układów bezpośrednich wykonujemy jedną instalację chłodniczą, schładzającą bezpośrednio wnętrze mebli. W przypadku układu pośredniego musimy najpierw wykonać instalację do schładzania cieczy chłodzącej, a następnie układ do schładzania za jej pomocą wnętrza mebli na sali sprzedaży. Ponieważ temperatura parowania w układzie bezpośrednim jest zbliżona do temperatury cieczy chłodzącej w układzie pośrednim, to agregat do schładzania cieczy pracuje na niższym odparowaniu niż agregat sprężarkowy układu bezpośredniego. A co się z tym wiąże? Konieczność zastosowania większych sprężarek, by uzyskać taką samą wydajność, jak i też większe zużycie energii dla uzyskania takiej samej wydajności chłodniczej. Koszty wykonania układu pośredniego, mimo wielu tańszych rozwiązań, są jednak wyższe od wykonania instalacji bezpośredniej. A koszty eksploatacji? Tu już należy podejść indywidualnie i na etapie projektu dokładnie to skalkulować. Zasadą jest jednak, że im więcej małych wymienników, tym układ pośredni będzie tańszy w użytkowaniu ze względu na swoją bezwładność i stabilność pracy. W przypadku układów pośrednich istnieje jeszcze jeden sposób na obniżenie kosztów eksploatacji, nie osiągalny dla układów bezpośrednich: zastosowanie agregatu do schładzania cieczy napełnionego amoniakiem. Jest to na ten moment rzadkie rozwiązanie w Polsce, opłacalne w dużych centrach handlowych, ale biorąc również pod uwagę wycofywanie obecnie stosowanych czynników z grupy f-gazów, przyszłościowe.

 

 

Który układ wybrać?

 

Jaki układ wybrać? Jakie rozwiązanie będzie lepsze? Sprawa musi być rozpatrywana indywidualnie, jest uzależniona od warunków technicznych, założeń technologicznych i, nie ma co tego kryć, możliwości finansowych inwestora. Układ bezpośredni będzie zawsze tańszy na etapie inwestycji, a korzyści układu pośredniego będą widoczne dopiero w czasie eksploatacji, i to pod warunkiem odpowiedniego zaprojektowania takiego układu. Jest jednak jeszcze jeden argument za układami pośrednimi. Jest to łatwość zastosowania czynników alternatywnych oraz łatwość w przejściu z jednego typu czynnika na inny w bardzo dalekiej perspektywie długoletniej eksploatacji. Wynika to z faktu, że czynnik chłodniczy jest tylko w układzie agregatu do schładzania cieczy, więc jego wymiana całkowicie rozwiązuje problem zmiany czynnika. A wymiana agregatu do schładzania cieczy za kilka lat na np. agregat napełniony amoniakiem, znacznie zmniejszy koszt energii elektrycznej. Wykonanie całej instalacji chłodniczej na sklepie zasilanej amoniakiem można uznać za nierealny pomysł, i to ze względu na technologię, jak i ilość amoniaku w takiej instalacji, ale napełnienie agregatu do schładzania cieczy jest bardzo niewielkie i sięga nawet 50÷70 kg na 1 MW mocy chłodniczej przy cieczy schładzanej do poziomu -10°C. Jeśli dołożymy do tego moc silników sprężarek takiego układu na poziomie około 250 kW, to łatwo jest policzyć, jak znaczne oszczędności energii w skali roku osiągniemy. Musimy jednak pamiętać, że koszty inwestycyjne są wysokie, i raczej nie opłacalne jest stosowanie amoniaku przy wydajnościach poniżej 300 kW. Jednak nawet w przypadku zmiany czynnika z f-gazu na np. propylen jest dużo łatwiejsza dla układów pośrednich niż bezpośrednich. Wymieniamy tylko agregat, a nie całą instalację. Jest to też obecnie wygodne przy projektowaniu instalacji, które będą budowane w ciągu kilku najbliższych lat. W latach 2020–2022 są przewidziane znaczne ograniczenia w stosowaniu f-gazów w nowych instalacjach, a zmiana czynnika w trakcie projektowania czy realizacji nie jest już taka prosta. Mamy już wprawdzie kilka alternatywnych rozwiązań, jak już wspomniany propylen czy też dwutlenek węgla, ale jeszcze nie są to rozwiązania popularne i powszechne. A przy układzie pośrednim zmiana czynnika może nastąpić już po wybudowaniu całej instalacji wewnętrznej, ale przed zamówieniem agregatu do schładzania cieczy, i to bez kosztów wymiany instalacji wewnętrznej. A obecnie może to być bardzo ważny argument.

 

Rozważając, czy wybrać układ pośredni czy bezpośredni musimy wziąć pod uwagę jeszcze jeden element – temperatury, jakie mają być w meblach chłodniczych. Przy układzie plusowym, obsługującym meble o temperaturze powyżej 0°C nie mamy większego problemu z doborem roztworu, który będzie mógł obsługiwać instalację pośrednią bez ryzyka zamarznięcia. Najczęściej używamy roztworu glikolu propylenowego lub etylenowego, a także roztworów solankowych. Roztwór glikolu propylenowego jest o tyle lepszy, że w niewielkich ilościach nie jest on szkodliwy dla zdrowia. Możemy bez problemów kupić przygotowane roztwory, które mogą pracować do temperatury -35°C. Dla układów chłodniczych jest to wystarczająca temperatura. W przypadku układów mroźniczych sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana. Wprawdzie 68% roztwór glikolu etylenowego ma temperaturę krzepnięcia poniżej -60°C, co widać na wykresie (rys. 3.), ale takie roztwory nie są już ogólnodostępne. W przypadku roztworu glikolu propylenowego trudno jednoznacznie ustalić punkt krzepnięcia, ponieważ ma on tendencję do tworzenia papki wodno – lodowej. Przy projektowaniu instalacji mroźniczych pośrednich należy też zwrócić uwagę na własności fi zyczne i mechaniczne roztworu, który chcemy użyć, ze szczególnym uwzględnieniem gęstości i lepkości roztworu przy temperaturze pracy. Przy projektowaniu układów pośrednich, nie tylko mroźniczych, ale i chłodniczych, musimy też pamiętać, że im większy udział glikolu w roztworze, tym gorsze mamy parametry przenoszenia i wymiany ciepła. 

 

 

2016 07 78 1

Rys. 3. Wykres zamarzania roztworu glikolu etylenowego w zależności od stężenia

 

 

Czynnik chłodniczy

 

Wybierając typ instalacji, powinniśmy jeszcze wybrać typ czynnika, który będzie używany. Dotyczy to zarówno układów pośrednich, jak i bezpośrednich, ponieważ zawsze musimy wykonać typowy układ chłodniczy. W układach pośrednich wybór czynnika nie wpłynie na dobór mebli i budowę samej instalacji cieczy chłodzącej, ponieważ, jak już wspomniałem, jest to właściwie wybór tylko rodzaju agregatu do schładzania cieczy, który będzie umiejscowiony w maszynowni. W przypadku układów bezpośrednich ma to wpływ już na całość instalacji. Większość instalacji chłodniczych bezpośrednich w marketach pracuje na czynniku R507, rzadziej na R134a czy różnych odmianach R407, możemy jeszcze spotkać się z R404A. Coraz częściej mamy też do czynienia z propylenem czy dwutlenkiem węgla, ale omówienie instalacji pracujących na tych alternatywnych czynnikach chłodniczych to temat na oddzielny artykuł. W przypadku układów pośrednich mamy jeszcze większy wybór czynników, bo możemy zastosować też agregaty do schładzania cieczy pracujące na czynnik R717 (amoniak), jak i jeszcze na R410A, choć i on jest przewidziany do wycofania.

 

 

Trasa i montaż rurociągów

 

(...)

 

Szybki dobór rurociągów cieczowego i ssawnego

 

(...)

 

Prowadzenie rurociągów

 

(...)

 

W kolejnej części omówię materiały, z których są zrobione rurociągi oraz zaczniemy omawiać automatykę chłodniczą.

 

 

Bartosz NOWACKI
PPHU ReBaNo,
Ekspert z ramienia Krajowej Izby
Gospodarczej Chłodnictwa i Klimatyzacji
oraz Rzeczoznawca z ramienia Krajowej
Izby Rzeczoznawców Chłodnictwa,
Klimatyzacji i Pomp Ciepła

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.