Technologia transportu i przechowywania bananów Cz. 3. Wyposażenie dojrzewalni
Ocena użytkowników: / 5
SłabyŚwietny 
Data dodania: 15.11.2016

Konstrukcja i wyposażenie dojrzewalni ma na celu zapewnienie uzyskania najwyższej jakości dojrzałych bananów przy racjonalnym nakładzie pracy i energii. Komory dojrzewalnicze wyposaża się nie tylko w urządzenie chłodnicze i grzewcze, ale też w instalacje etylenowania i wentylacji. Sterowaniem pracą tych urządzeń i instalacji zajmują się rożnego typu sterowniki.

 

 

2016 10 44 1

 

 

Opracowany i powszechnie obecnie stosowany schemat dojrzewania był kiedyś realizowany ręcznie przez dojrzewalnika. Codziennie, zgodnie z tym schematem, dojrzewalnik zmieniał nastawę standardowego termostatu chłodniczo – grzewczego. Termostat ten na zasadzie on/off utrzymywał żądaną temperaturę, wykorzystując bądź to instalację chłodniczą bądź grzewczą. W pierwszym dniu procesu zgodnie z wymaganiami technologicznymi dojrzewalnik wpuszczał ręcznie gaz do komory dojrzewalniczej. W kolejne dni procesu dojrzewania zmieniał nastawę termostatu oraz dwa razy dziennie wentylował komorę poprzez jej otwieranie.

 

Stosunkowo szybko z pomocą dojrzewalnikowi pośpieszyli producenci termostatów, produkując termostat połączony z zegarem. Taki termostat samoistnie zmieniał swoją nastawę zgodnie z jednym z standardowych zaprogramowanych cykli dojrzewalniczych. Przykład takiego termostatu przedstawia rysunek 1.

 

 

2016 10 45 1

Rys. 1. Termostat bananowy BA-192. Widok na panel sterowniczy i schemat podłączeń elektrycznych

 

 

Termostat ten pozwala:

  • zdalnie mierzyć temperaturę bananów w trzech reprezentatywnych kartonach przy pomocy czujek typu PT-100 (rys. 2.),
  • wybierać dowolny program dojrzewalniczy (od 4 do 8 dni),
  • na bieżąco odczytywać czas przebiegu procesu,
  • wybierać czujkę „prowadzącą” zmiany temperatury bananów w komorze,
  • korygować proces przez podnoszenie lub opuszczanie temperatury standardowej.

 

 

2016 10 45 2

Rys. 2. Sensor do pomiaru temperatury bananów (PT 100 lub PT 1000) i powietrza

 

 

Na wyjściu sterownika (output) znajdują się dwa styki on/off oraz wyjście analogowe do rejestracji temperatury banana. Wyjścia te sterują pracą urządzenia chłodniczego i urządzenia grzewczego.

 

Sterownik nie sterował ani procesem etylenowania ani procesem wentylacji. Czynności te były nadal wykonywane ręcznie, bądź realizował je zespół przekaźników czasowych w szafach zasilająco – sterowniczych. Następna generacja sterownika już uwzględniała te potrzeby (rys. 3.).

 

 

2016 10 45 3

Rys. 3. Sterownik pracy komory dojrzewalniczej typu Proba 50. Wyposażony już w wyjście do sterowania procesem etylenowania i wentylacji

 

 

Sterowniki Proba 50 przeznaczone są głównie do komór typu Cool Care i Del Monte wyposażonych w jedną chłodnicę powietrza.

 

Dla komór typu Interko, gdzie występują 3 chłodnice powietrza, opracowano specjalną konstrukcję sterownika Proba 110 (rys. 4.).

 

 

2016 10 46 1

Rys. 4. Sterownik Proba 110

 

 

Sterownik Proba 110 jest przez wielu użytkowników nazywany komputerem dojrzewalniczym z racji wyposażenia go w wiele dodatkowych funkcji. Scheamat elektryczny wejść i wyjść sterownika przedstawia rysunek 5.

 

 

2016 10 46 2

Rys. 5. Schemat podłaczeń elektrycznych do sterownika Proba 110

 

 

Do sterownika tego można podłączyć 9 sensorów temperaturowych PT 1000, sensor pomiaru koncentracji etylenu, sensor pomiaru wilgotności. Jest też przewidziane wejście na sensor zapasowy (np. pomiaru CO2) oraz 6 wejść cyfrowych. Zgodnie z wymaganiami komór Interko, posiada osobne sterowanie każdą chłodnicą tak w procesie chłodzenia jak i grzania oraz możliwość ich wyłączania, gdy komora nie jest w pełni załadowana. Dodatkowo Proba 110 ma wyjścia dla dwóch poziomów alarmów, blokadę otwierania drzwi w okresie gazowania, 4 wyjścia analogowe, podłączenie do sieci komputerowej oraz dodatkowe wyjście zapasowe. W przypadku gdy dojrzewalnia jest wyposażona w kilka komór dojrzewalniczych, możliwe jest umieszczenie sterowników w jednym miejscu (rys. 6a), a cały ich zestaw można obsługiwać zdalnie za pośrednictwem interfejsu Proba 120 (rys. 6b) przez zdalny komputer (rys. 7.). Komputer prowadzi rejestrację procesu dojrzewania, którą można w każdej chwili przeglądać i w razie potrzeby wydrukować.

 

 

2016 10 46 3

Rys. 6. a) Zestaw sterowników Proba 110; b) Interfejs Proba 120

 

2016 10 46 4

Rys. 7. Komputer zdalnie obsługujący zestaw sterowników Proba 110

 

 

Najnowsze rozwiązanie sterowników serii Proba, Proba 4 (rys. 8.) rezygnuje z możliwości tradycyjnego wprowadzania danych z klawiatury sterownika. Obsługa jego odbywa się bądź z klawiatury komputera, bądź za pomocą personalnego urządzenia mobilnego.

 

 

2016 10 47 1

Rys. 8. Sterownik Proba 4

 

 

Komunikacja między komputerem czy personalnym urządzeniem mobilnym jest zorganizowana w bardzo prosty sposób (rys. 9.). Wizualizację procesu dojrzewania realizowanego przez sterownik Proba 4 przedstawia rysunek 10.

 

 

2016 10 47 2

Rys. 9. Urządzenie mobilne z programem do obsługi Proba 4

 

2016 10 47 3

Rys. 10. Wizualizacja procesu dojrzewania realizowanego przez sterownik Proba 4

 

 

Wdrożenie rozwiązania Chiquita 2000 w 1996 roku (o czym była mowa w poprzednim artykule) zbiegło się w czasie z upowszechnianiem sterowników swobodnie programowanych z coraz szerszym stosowaniem przemysłowych komputerów do sterowania pracą instalacji dojrzewalni bananów. Rozwiązania te dały możliwość opracowywania indywidualnych programów sterowniczych dla poszczególnych klientów jak również realizacji chłodzenia analogowego w miejsce tradycyjnego on/off poprzez stosowanie bardzo przyjaznej bananom rampy temperaturowej podczas ich dojrzewania. Sterowniki te pozwalają na sterowanie nie tylko procesem dojrzewania ale też pracą całego urządzenia chłodniczo – grzewczego.

 

Taka technika sterowania pozwala na zdalną obsługę dojrzewalni, zdalny monitoring, ciągłą rejestrację parametrów pracującego urządzenia i procesu dojrzewania jak i realizację praktycznie 24 godzinnego nadzoru.

 

Przykład wizualizacji pracy dojrzewalni bananów sterowanej przy pomocy komputera przemysłowego przedstawia rysunek 11.

 

 

2016 10 48 1

Rys. 11. Monitoring pracy dojrzewalni sterowanej komputerem przemysłowym

 

 

Nowoczesne programy sterownicze typu fazzy czy sieci neuronowe pozwalają na realizację nie tylko bardzo indywidualnych programów dojrzewalniczych, ale także robią to przy niskich kosztach eksploatacyjnych.

 

Utrzymanie właściwiej temperatury bananów w dojrzewalniach jest ważnym, ale nie jedynym parametrem, który wymaga stałej kontroli. Przeprowadzony w sposób prawidłowy proces dojrzewania oraz wentylacji komór dojrzewalniczych jest gwarantem wysokiej jakości dojrzałych bananów.

 

(...)

 

Instalacje etylenowania i wentylacji zapewniają realizację cyklu dojrzewania bananów zgodnie z technologicznymi wymaganiami.

 

W niektórych komorach dojrzewalniczych zwłaszcza wyposażonych w małe chłodnice powietrza stosowany jest układ nawilżania sterowany czujnikiem wilgotności (rys. 18.). 

 

W artykule opisano najważniejsze wyposażenie komór dojrzewalniczych bananów. Zawarte w nim informacje nie wyczerpują poruszanych tu zagadnień. Autor miał możliwość zapoznać się z wieloma rozwiązaniami technicznymi i technologiami dojrzewania bananów na wielu rynkach europejskich i nie tylko. O ile można spotkać w literaturze fachowej materiały dotyczące biologii banana, o tyle sprawy związane z budową dojrzewalni, wyposażeniem i technologią dojrzewania nie są tematami poruszanymi i opisywanymi szerzej. Wynika to pewnie z faktu, że rynek budowy dojrzewalni jest niezbyt dużym rynkiem i ujawnianie „sekretów” osłabia własną konkurencyjność. W efekcie nie zawsze banany dojrzewają w optymalnych warunkach, co czasami widać w sklepach.

 

 

mgr inż. Grzegorz MIZERA
Instytut Maszyn Przepływowych
im. Roberta Szewalskiego PAN

 

PODOBNE ARTYKUŁY:

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.