Kanały oddymiające Wymagania prawne, wykonanie, izolacja, przejścia przez ściany
Ocena użytkowników: / 2
SłabyŚwietny 
Data dodania: 31.08.2017

Kanały wentylacji pożarowej muszą nie tylko skutecznie odprowadzać produkty spalania powstałe podczas pożaru, ale też muszą stanowić bezpieczny pod względem pożarowym wyrób budowlany. Muszą więc mieć odpowiednie właściwości, określone w Warunkach Technicznych, gwarantowane przez ich rzetelne i systemowe wykonanie na budowie. 

 

Wymagania stawiane budynkom i powiązanym z nimi instalacjom pod względem ochrony przeciwpożarowej określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Jednym z głównym wymagań jest takie usytuowanie, zaprojektowanie i wykonanie budynku, aby w razie pożaru zapewnione było m.in. ograniczone rozprzestrzenianie się ognia i dymu w obiekcie. Ważną rolę w spełnieniu tego wymogu odgrywają kanały wentylacji pożarowej (oddymiające) – ich zadaniem jest skuteczne odprowadzenie dymu i gazów pożarowych z dróg ewakuacyjnych i klatek schodowych. Aby w pełni spełnić wymóg ograniczania rozprzestrzeniania się ognia i dymu, przewody wentylacji pożarowej muszą mieć odpowiednie własności ogniowe.

 

 

Wymagania prawne

 

Własności ogniowe kanałów oddymiających definiuje §270 Rozporządzenia, który stanowi:

 

2. Przewody wentylacji oddymiającej, obsługujące:

1) wyłącznie jedną strefę pożarową, powinny mieć klasę odporności ogniowej z uwagi na szczelność ogniową i dymoszczelność – E600 S, co najmniej taką jak klasa odporności ogniowej stropu określona w §216, przy czym dopuszcza się stosowanie klasy E300 S, jeżeli wynikająca z obliczeń temperatura dymu powstającego w czasie pożaru nie przekracza 300°C,

2) więcej niż jedną strefę pożarową, powinny mieć klasę odporności ogniowej EIS, co najmniej taką jak klasa odporności ogniowej stropu określona w §216.

 

Kanały wentylacji pożarowej muszą być zatem nie tylko niepalne, ale też ich wykonanie musi gwarantować trwałość i niezmienność właściwości w warunkach wysokiej temperatury. Istotna jest np. niezmienna szczelność przewodów, by nie dopuścić do przesączania przez nieszczelności produktów spalania, odprowadzanych kanałami. Elementy systemu wentylacji kanałowej muszą być znakowane znakiem CE na podstawie Certyfikatu Stałości Właściwości Użytkowych, zgodnych z normą zharmonizowaną PN-EN 12101-7 Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła – Część 7: Odcinki przewodów wentylacji pożarowej.

 

Normie podlegają także elementy składowe stosowane łącznie z odcinkami przewodów wentylacji pożarowej, np. kierownice obrotowe czy tłumiki (z wyłączeniem klap dymowych i wentylatorów oddymiających oraz klap odcinających).

 

 

Kanały stalowe

 

Pierwszą możliwością wykonania kanałów wentylacji pożarowej jest zastosowanie systemów z blachy stalowej (rys. 1.). Najczęściej są to systemy przewodów prostokątnych, wykonywanych w dwóch zakresach wymiarowych: ƒƒ

 

  • standardowe wymiary przekroju przewodów: szerokość do 1250 mm oraz wysokość do 1000 mm; 
  • powiększone wymiary przekroju przewodów: szerokość od 1250 mm do 2500 mm oraz wysokość od 1000 mm do 1250 mm.

 

 

2017 6 90 1

Rys. 1. Kanał stalowy; fot.: Smay

 

 

Na polskim rynku dostępne są też systemy (kanały, kształtki oraz elementy dodatkowe: kratki, tłumiki, króćce elastyczne oraz kompensatory) o przekroju kołowym, o maks. średnicy 1600 mm.

 

Kompletny system kanałowy wentylacji pożarowej powinien obejmować nie tylko przewody, ale też kształtki, kompensatory, tłumiki i kratki z regulacją.

 

Elementy instalacji mogą być – z zachowaniem reżimów technologicznych – pomalowane lakierami proszkowymi na kolor z palety RAL oraz zaizolowane cieplnie i akustycznie (tylko od zewnątrz). Ważne jest, by stosować elementy zgodne z wytycznymi i zaleceniami producenta.

 

Odporność ogniowa kanałów z blachy stalowej maleje pod wpływem wysokiej temperatury, ponieważ ścianki kanałów rozszerzają się pod wpływem wysokiej temperatury i następuje rozszczelnienie kanałów, a tym samym rozprzestrzenianie dymu i ognia. Kanały stalowe wymagają więc dodatkowego zabezpieczenia przed tymi zjawiskami.

 

Po pierwsze, w konstrukcji kanału należy uwzględnić dużą rozszerzalność temperaturową oraz przewidzieć ich odpowiednie ukształtowanie, a także kompensatory (rys. 2.) i wstawki elastyczne.

 

 

2017 6 91 1

Rys. 2. Kanał stalowy kompensacyjny; fot.: Smay

 

 

Po drugie, trzeba zadbać o stabilność i szczelność połączeń elementów stalowych. Powinny one być wzmocnione i uszczelnione materiałami odpornymi na wysoką temperaturę. Stosuje się tu uszczelki ceramiczne lub silikatowe odporne na działanie temperatury min. 1000°C. Większe średnice wymagają dodatkowo zastosowania klamer montażowych (np. co 250 mm – należy tu szczegółowo przestrzegać zaleceń producenta).

 

Po trzecie, zaleca się dodatkową izolację kanałów oddymiających. Najczęściej stosuje się: ƒƒ

 

  • płyty lub maty z wełny mineralnej; ƒƒ
  • płyty celulozowe, laminowane obustronnie watą z włókna szklanego; ƒƒ
  • płyty z materiałów mineralnych (płyty silikatowo-cementowe, wermikulitowe, gipsowe laminowane watą z włókna szklanego).

 

Istniejące kanały stalowe należy zawsze chronić w przypadku, gdy zmiana sposobu użytkowania obiektu lub jego części powoduje dodatkowe wymagania przeciwpożarowe.

 

 

2017 6 91 2

Rys. 3. Kanał z płyt krzemianowych Promat

 

 

Izolacja z wełny mineralnej

 

(...)

 

 

Ogniochronne płyty mineralne

 

(...)

 

 

Przejścia przez ściany

 

(...)

 

 

Podsumowanie

 

Jak wielokrotnie podkreślono, dla prawidłowego działania kanałów wentylacji oddymiającej i spełnienia przez nią wymogów prawnych niezwykle istotne jest stosowanie rozwiązań systemowych i powierzenie wykonawstwa wykwalifikowanym ekipom – niektórzy producenci wręcz wymagają montażu swoich rozwiązań tylko przez odpowiednio szkolone ekipy ze własnym certyfikatem. Tylko wtedy system kanałowy będzie w pełni efektywny i bezpieczny, zachowując sumaryczne właściwości wszystkich swoich komponentów.

 

 

 

 Joanna RYŃSKA
– dziennikarka branżowa

 

 

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.