Kalendarz F-gazowy – jak postępować PDF Drukuj Email
Ocena użytkowników: / 1
SłabyŚwietny 

W dniu 15 maja 2015 r. Sejm uchwalił długo oczekiwaną ustawę o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (dalej zwaną „ustawą o F-gazach”). Senat przyjął ją 21 maja bez poprawek, Prezydent podpisał w dniu 11 czerwca, a publikacja w Dzienniku Ustaw nastąpiła 25 czerwca. W zasadzie ustawa obowiązuje od 10 lipca br., lecz niektóre jej zapisy mają wejść w życie dopiero po 3 lub po 6 miesiącach od ogłoszenia, czyli odpowiednio – od 26 września i od 26 grudnia 2015 r.

Jak wspominałem w poprzednich artykułach, Ministerstwo Środowiska pracuje nad nowelizacją ledwo co wydanej ustawy, bowiem opiera się ona na już nieobowiązującym unijnym Rozporządzeniu nr 842/2006. Przyjęcie ustawy w obecnym kształcie ma uchronić Polskę przed surowymi karami za niewdrożenie legislacji F-gazowej. Kary te mogły zostać nałożone przez Trybunał Sprawiedliwości UE jako konsekwencja skargi Komisji Europejskiej skierowanej przeciwko naszemu krajowi w połowie ubiegłego roku.

 

Pomimo kilku wyraźnych ułomności – bardzo dobrze, że wreszcie mamy polską ustawę o F-gazach. Skłoni ona firmy korzystające z systemów chłodzenia do bardziej odpowiedzialnego i ekologicznego postępowania, do myślenia o swoich urządzeniach, tym samym przyczyniając się do systematycznego rozwoju branży chłodnictwa i klimatyzacji.

 

 

2015 07 22 1

2015 07 22 2

 

 

Stuprocentowe problemy interpretacyjne w początkowym okresie wdrażania ustawy o F-gazach



Jednym z kluczowych zagadnień legislacji F-gazowej jest certyfikacja osób i firm zaangażowanych w montaż, obsługę techniczną i serwisowanie urządzeń zawierających syntetyczne czynniki chłodnicze. Ustawa stwarza ramy systemu certyfi - kacji, natomiast jego szczegóły dopracować ma Urząd Dozoru Technicznego (UDT), który zostanie wyznaczony rozporządzeniem Ministra Gospodarki jako tzw. Jednostka Certyfikująca.

 

Trudno określić ile to potrwa. Wiemy jednak, że z uwagi na procedury, niezbędne konsultacje resortowe, międzyresortowe i społeczne, konieczność notyfi kacji niektórych przepisów w Komisji Europejskiej – wydanie przez ministrów ds. gospodarki i środowiska rozporządzeń wykonawczych do ustawy może zająć nawet ok. 4-5 miesięcy. To zdecydowanie za długo, szczególnie uwzględniając fakt, że ustawodawca przewidział możliwość nakładania przez WIOŚ kar za wykonywanie niektórych czynności bez posiadania certyfi katów F-gazowych – począwszy od 26 września 2015 r.!

 

Co więcej, jeśli podczas kontroli WIOŚ stwierdzi nieprawidłowości – będzie mieć konieczność nałożenia kary, a nie tylko możliwość. Ustawa zawiera bowiem jednoznaczne zapisy w postaci [cytat] „administracyjną karę pieniężną w wysokości (…) wymierza się za: (…)”. Na szczęście w początkowym, przejściowym okresie, gdy jeszcze nie wszyscy będą mogli uzyskać certyfikat personalny i firmowy – pewnym ratunkiem może okazać się zapis zawarty w art. 51 ust. 6 ustawy. Zgodnie z nim [cytat]: „jeżeli okoliczności sprawy i dowody wskazują, że do naruszenia doszło wskutek zdarzeń lub okoliczności, którym podmiot popełniający naruszenie nie mógł zapobiec, właściwy organ odstępuje od wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej i umarza postępowanie”.

 

Skoro w początkowym okresie po ogłoszeniu ustawy nie będziemy mogli uzyskać polskich certyfikatów, to nie możemy być karani za ich brak. Musimy dopilnować, aby Ministerstwo Środowiska przedstawiło WIOŚ-iom odpowiednie wytyczne w tym zakresie. W przeciwnym razie, już od 26 września 2015 r. będzie grozić kara np. za:

  • prowadzenie serwisu urządzeń zawierających F-gazy bez posiadania certyfikatu personalnego (kara dla serwisanta – osoby fizycznej, od 600 zł od 3.000 zł);
  • niezapewnienie odzysku F-gazów ze stacjonarnych urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych i to przez osoby posiadające certyfikat dla personelu (kara dla operatora w wysokości 4-10 tys. zł);
  • niezapewnienie, aby kontrolę szczelności wykonywała osoba posiadająca certyfikat personalny (wg art. 48 pkt 20 ustawy, kara 4-10 tys. prawdopodobnie dla fi rmy serwisowej, bo podobną karę dla operatora przewidziano w art. 48 pkt 26 – czekamy na wyjaśnienie Ministerstwa Środowiska);
  • niezapewnienie, aby osoby nieposiadające certyfi katu dla personelu realizowały kontrolę szczelności urządzeń stacjonarnych zawierających 3 kg lub więcej F-gazu, odzysk czynników HFC, instalowanie, konserwację lub serwisowanie urządzeń zawierających F-gazy (wg art. 48 pkt 26, kara dla operatora, 4-10 tys. zł, znaczenie pojęć „instalowanie”, „konserwacja” i „serwisowanie” wg definicji podanych w Rozporządzeniu 842/2006);
  • przyjęcie dostawy F-gazu bez posiadanego certyfi katu dla przedsiębiorców (wg art. 48 pkt 28, kara 4-10 tys. zł dla firmy serwisowej; ew. też dla operatora, którego personel samodzielnie realizuje prace serwisowe – czekamy na wyjaśnienie przez Ministerstwo Środowiska, czy taki operator również powinien uzyskać certyfikat F-gazowy).

 

 

2015 07 24 1

 

 

Dodatkowo, od 26 grudnia 2015 r. firmy prowadzące bez certyfikatu dla przedsiębiorców działalność polegającą na instalowaniu, konserwacji i serwisowaniu urządzeń zawierających F-gazy – mogą zostać ukarane grzywną w wysokości 4-10 tys. Czekamy na wyjaśnienie Ministerstwa Środowiska, czy kara ta ma dotyczyć także operatorów realizujących w/w czynności siłami własnych pracowników.

 

W kolejnym artykule przedstawimy szczegółowe zestawienie działań i zaniechań, za które już można lub niedługo będzie można spodziewać się kary wynikającej z ustawy o F-gazach. Podamy także interpretację nt. tego komu grozi dana kara (technikowi, firmie serwisowej, czy operatorowi) oraz od kiedy grozi nam dana kara.

 

 

Szkolenia i polskie egzaminy F-gazowe już tuż-tuż

 

Moim zdaniem, polski system certyfi kacji F-gazowej ruszy dopiero w ostatnim kwartale 2015 r., więc główna „fala” techników zainteresowanych uzyskaniem certyfi katu personalnego przystąpi do egzaminu w okresie od października/listopada 2015 r. do stycznia/lutego 2016 r. Do przeegzaminowania jest co najmniej kilka tysięcy osób. Pamiętajmy, że szkolenia nie są obowiązkowe, choć z pewnością wielu osobom dodatkowy kurs pozwoli usystematyzować wiedzę tak, aby bez większych kłopotów zdać egzamin.

 

 

Rozbieżności między obowiązującym prawem unijnym a polską ustawą

 

Warto odnotować, że 15 maja 2014 r. (dwa tysiące czternastego roku) – czyli równy rok przed uchwaleniem polskiej ustawy przez Sejm – w Dzienniku Urzędowym UE opublikowano Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 517/2014 (zwane dalej nowym Rozporządzeniem o F-gazach). Zastąpiło ono przywołaną wyżej regulację nr 842/2006 r. i obowiązuje w całej Unii (także w Polsce) już od 1 stycznia 2015 r. Pamiętajmy również, że wcześniejsza unijna legislacja F-gazowa obowiązywała nas wszystkich już od lipca 2007 r. 

 

Co do zasady, unijna legislacja ma wyższość nad krajowymi aktami prawnymi, oczywiście poza ustawami zasadniczymi (tj. konstytucjami) poszczególnych Państw członkowskich. Jak więc postępować w przypadku rozbieżności między polską ustawą a aktualnym unijnym Rozporządzeniem 517/2014?

 

Zasadnicze różnice wynikają z nomenklatury narzuconej w nowym unijnym Rozporządzeniu o F-gazach, tj. z konieczności wyznaczania wartości napełnienia urządzeń czynnikiem chłodniczym w tonach ekwiwalentu CO2 (EqCO2), a nie w kilogramach. Ale da się przestrzegać obu tych przepisów. Z każdego z nich należy po prostu wybrać i stosować bardziej restrykcyjne zasady. Dzięki temu unikniemy ewentualnej kary ze strony inspekcji ochrony środowiska, a równocześnie będziemy mieć przekonanie postępowania zgodnie z obowiązującym prawem unijnym, które i tak będzie w Polsce sankcjonowane po uchwaleniu nowelizacji ustawy o F-gazach.

 

Dla przykładu, jeśli nasze urządzenie zawiera 15 kg R404A – co odpowiada napełnieniu 58,8 ton EqCO2 – to róbmy przeglądy szczelności nie rzadziej niż co pół roku (bo taki obowiązek wynika z Rozp. 517/2014), a nie raz na rok, jak to obowiązywało w ramach starego Rozporządzenia 842/2006, na które powołuje się polska ustawa. Analogicznie, karty urządzenia załóżmy dla wszystkich klimatyzatorów i układów chłodniczych zawierających już 1,28 kg lub więcej czynnika R404A, albo 2,82 kg R407C, lub 2,40 kg R410A. To odpowiada bowiem wartości 5 ton EqCO2, czyli pierwszemu progowi, który zastąpił wcześniejszy próg 3 kg czynnika.

 

Na razie nie zapominajmy jednak całkowicie o starych progach (3 kg, 30 kg i 300 kg), gdyż w przypadku stosowania R134a moglibyśmy narazić się na kłopoty i sankcje WIOŚ. Ponieważ współczynnik GWP dla tego czynnika wynosi 1430, to dla R134a progi 5, 50 i 500 ton EqCO2 wynikające z nowej unijnej legislacji wynoszą odpowiednio 3,50 kg, 34,97 kg i 349,65 kg czynnika. Oznacza to, że od stycznia 2015 r. teoretycznie w UE nie trzeba prowadzić karty urządzeń dla sprzętu zawierającego mniej niż 3,50 kg R134a, a stały system wykrywania wycieków należy zainstalować dopiero, jeśli urządzenie napełnione jest ilością ok. 350 kg tego czynnika, a nie – jak wcześniej 300 kg lub więcej. Ale uwaga – dla 404A stały system wykrywania wycieków należy zainstalować już od 127,5 kg tego czynnika w urządzeniu, co odpowiada wartości 500 ton EqCO2.

 

Teoretycznie… Jednak ponieważ polska ustawa przewiduje sankcje za nieprzestrzeganie Rozporządzenia 842/2006, to do czasu wejścia w życie jej nowelizacji – „bezpieczne” będzie respektowanie także starych progów dla urządzeń z R134a.

 

Po więcej informacji o szkoleniach i egzaminach w zakresie F-gazów zapraszamy na www.aveECO.pl.

 

 

Michał DOBRZYŃSKI
konsulting, audyty, szkolenia ekologiczne
i F-gazowe, odzysk, recykling i utylizacja
czynników chłodniczych,
www.aveECO.pl

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.