4 marca odbył się Międzynarodowy Kongres PROCLIMATE 2015. Trendy i technologie jutra. Jaki cel przyświecał Państwu organizując to wydarzenie?

Robert Grejcz: Głównym powodem, dla którego podjęliśmy się organizacji Kongresu, były zmiany legislacyjne dotyczące naszej branży przygotowywane przez Parlament UE. Mam tu na myśli rozporządzenia:

• F-gazowe 517/2014 w sprawie fl uorowanych gazów cieplarnianych i uchylenia rozporządzenia 842/2006 w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych;
• Ekoprojektowania i oznakowania energetycznego dotyczące urządzeń chłodniczych, klimatyzatorów i pomp ciepła;
• Bezpieczeństwa i higieny pracy przy instalacjach chłodniczych.

Wszystkie ww. rozporządzenia mają istotny wpływ na wiele podmiotów naszego sektora, m.in. producentów oraz instalatorów urządzeń, służb utrzymania ruchu, serwisów i konserwacji, jak i użytkowników instalacji chłodniczych, w różnych gałęziach przemysłu gospodarki naszego kraju. 

Chcielibyśmy, aby jak najszersze grono interesariuszy wokół branży chłodnictwa, klimatyzacji i pomp ciepła zostało poinformowanych i przygotowało się na czekające nas zmiany technologiczne, obowiązki administracyjne i rejestracyjne oraz dokonało analiz ekonomicznych w relacji do kosztów inwestycyjnych, eksploatacyjnych i utrzymania ruchu.

Partnerem merytorycznym Kongresu jest stowarzyszenie EPEE. Czy to efekt jakiejś szerszej współpracy?

RG: EPEE – Europejskie Partnerstwo dla Energii i Środowiska Naturalnego (European Partnership for Energy and Environment) zrzesza stowarzyszenia branżowe i wiodące fi rmy sektora chłodnictwa, klimatyzacji i ogrzewnictwa. EPEE, podobnie jak KFCh, jest organizacją non-profi t działającą na rzecz i reprezentującą szerko rozumianą branżę chłodnictwa, klimatyzacji, wentylacji i pomp ciepła. Organizacja ma ugruntowaną pozycję na poziomie unijnym i uczestniczy w konsultacjach na wczesnym etapie w europejskim procesie podejmowania decyzji regulacyjnych i legislacyjnych.

Członkowie organizacji są liderami rozwoju technologicznego, często o zasięgu globalnym, którzy mogą podzielić się swoimi doświadczeniami w ich wdrażaniu w oparciu o najlepsze istniejące praktyki.

Obecny Kongres jest kolejnym naszym wspólnym projektem. Mamy wolę, aby tę współpracę zacieśniać, chociażby ze względu na przygotowywane kolejne zmiany legislacyjne mające równie istotny wpływ finansowy na działalność sektora chłodnictwa, klimatyzacji i pomp ciepła. Chcielibyśmy aktywnie uczestniczyć w procesie konsultacji tych zmian.

Hasło Kongresu to: Trendy i technologie jutra. Przed jakimi problemami stoi dzisiaj nasza branża?

RG: Raczej określiłbym je wyzwaniami, które będą różniły się w zależności od segmentu rynku. Pewne rodzaje urządzeń zostaną objęte zakazem wprowadzania do obrotu na rynek unijny. Data wprowadzenia zakazu jest uzależniona od wskaźnika GWP (współczynnik określający potencjał współtworzenia efektu cieplarnianego) fluorowanych gazów cieplarnianych zawartych w urządzeniu. Wyjątki będą stanowiły urządzenia spełniajace wymogi ekoprojektu, dla którego równoważna emisja CO2 w całym okresie życia jest niższa niż w przypadku zastępczego sprzętu spełniającego wymogi ekoprojektu nie zawierajacego substancji z grupy HFC (chlorofl uorowodory).

Celem zobrazowania podam kilka przykladów: urządzenia chłodnicze i zamrażalnicze hermetycznie zamknięte przeznaczone do zastosowań komercyjnych są objęte ograniczeniem od 1 stycznia 2020 roku dla GWP ≥ 2500 i 1 stycznia 2022 dla GWP ≥ 150, stajonarne urządzenia chłodnicze z dniem 1 stycznia 2020 dla GWP ≥ 2500, wieloagregatowe scentralizowane układy chłodnicze do zastosowań komercyjnych o znamionowej wydajności chłodniczej ≥ 40kW i zawierające czynniki z grupy HFC o GWP ≥ 150 od 1 stycznia 2022.

Hasło Kongresu „Trendy i technologie jutra” jest raczej pytaniem skierowanym w stronę branży, jakich rozwiązań możemy oczekiwać po roku 2020, aby spełnić wymagania legislacyjne i wspomóc redukcję emisji CO₂ poprzez zastosowanie bezpiecznych oraz energooszczędnych technologii.

Naszym celem jest również przekazanie jak największej ilości informacji na temat nowych technologii, bezpiecznej ich obsługi oraz obchodzenia się z alternatywnymi w stosunku do obecnie stosowanych, czynnikami chłodniczymi.

Zarząd KFCh (od lewej): Marian Marek Czarnacki, Grzegorz Michalski, Robert Grejcz – Prezes Zarządu, Wacław Maniawski, Wojciech Żmigrodzki

Jakie zatem technologie będą rozwijane w najbliższych latach?

RG: Przemysł uznał swój obowiązek uwzględnienia kwestii ochrony środowiska w swoich priorytetach. Na pewno będą to rozwiązania idące w kierunku zmniejszenia emisji CO₂, zarówno bezpośredniej, jak i pośredniej. Będą to konstrukcje zmierzające do redukcji napełnienia czynnikiem chłodniczym przystosowane do pracy z przyjaznymi środowisku czynnikami naturalnymi i o niskim potencjalne GWP, o wysokiej efektywności energetycznej i niskiej hałaśliwości.

Własne systemy zabezpieczeń i kontroli pracy urządzeń będą dbały o ich niezawodność oraz długi okres eksploatacji. Rozwój technologii czynników naturalnych (CO₂, propan, amoniak), to również zagrożenia, zwiększone ryzyko eksploatacji i serwisu.

RG: Rozwój nowych technologii będzie wymagał uzupełnienia wiedzy i dodatkowych szkoleń w zakresie ich bezpiecznej obsługi, gdyż alternatywne substacje do fl uorowanych gazów cieplarnianych mogą być toksyczne, łatwopalne lub występować pod wysokim ciśnieniem. Ważną rolą będzie odpowiednie przeszkolenie personelu dokonującego instalacji, konserwacji i serwisowania urządzeń czy instalacji. Rozporządzenie nakłada pewne obowiązki na operatora i serwis odnośnie kontroli szczelności w zależności od napełnienia instalacji wyrażonej ekwiwalentem CO₂. Z kontroli szczelności będą zwolnione tylko urządzenia o napełnieniu poniżej 3 kg fluorowanych gazów cieplarnianych oraz właściwie oznakowane urządzenia hermetycznie zamknięte zawierające mniej niż 6 kg tych substancji. 

Według Pana obecne technologie jak długo będą obecne na rynku i o jakiej perspektywie mówimy przy wprowadzaniu nowych rozwiązań?

RG: Horyzonty czasowe zmian dla poszczególnych grup produktów i urządzeń, w zależności od aplikacji, zostały określone w rozporządzeniach. Inne są dla urządzeń chłodniczych stacjonarnych małej mocy czy transporcie chłodniczym, inne dla instalacji i systemów komercyjnych, a jescze inne dla systemów i urządzeń do klimatyzacji.

Tempo wprowadzania nowych rozwiązań jest zależne od dostępności zamiennych technologii, kosztów i możliwości ich wdrożenia w przewidzianych w rozporządzeniach czasookresach. Pewne szacunki kosztów i analizy ekonomiczne były dokonywane w czasie konsultacji społecznych.

Trudno w obecnej chwili jednoznacznie stwierdzić jakie trendy i rozwiązania staną się dominujące w chłodnictwie. Z dużo większym prawdopodobieństwem takie zmiany można przewidzieć dla systemów klimatyzacyjnych i pomp ciepła. Na pewno jednak zmiany technologiczne będą stopniowe. Pojawią się w nowych inwestycjach lub będą zastępować systemy już przestarzałe i wyeksploatowane.

Od kilku lat testowane są różne konfi guracje systemów chłodniczych w supermarketach, z wykorzystaniem CO₂ czy propanu. Kluczową kwestią pozostaje ich optymalizacja, aby zapewniały jeszcze wyższą efektywność bez dodatkowego wzrostu nakładów. 

Czy sądzi Pan, że to będzie już stały, nieodwracalny kurs rozwoju? Czy takie dążenia proekologiczne nie będą zbyt drogie dla gospodarki europejskiej, zmniejszy się jej konkurencja?

RG: Jestem zdania, że trend do opracowywania rozwiązań proekologicznych i zużywających coraz mniej energii oraz wykorzystujących lub wspomagających odnawialne źródła energii jest niedwracalny i pozostanie niezmienny. W każdej z dziedzin dążenie do wprowadzania produktów innowacyjnych, nowatorskich, przyczyniających się do poprawy komfortu życia oraz efektywności wykorzystywania zasobów, prowadzi do podniesienia konkurencyjności. Każdorazowo wiąże się to z dodatkowymi nakładami, a także kosztami w fazie rozwoju i wdrażania, jednak w dłuższej perspektywie, wraz z upowszechnianiem się danej technologii, jest korzystne i umożliwia tworzenie przewag konkurencyjnych.

Dziękuję za rozmowę.

RG: Dziękuję.