Izolacje kanałów wentylacji bytowej i oddymiającej. Przepisy, materiały i wykonawstwo
Ocena użytkowników: / 3
SłabyŚwietny 
Wydanie 6/2008  |  Data dodania: 20.06.2008

Coraz wyższe wymagania stawiane jakości środowiska wewnętrznego, w którym człowiek spędza ok. 95% czasu spowodowały rozwój nie tylko instalacji wentylacyjnych, ale również w dużym stopniu spopularyzowały stosowanie instalacji klimatyzacyjnych. Stworzenie odpowiednich warunków mikroklimatu w miejscach pracy czy wypoczynku poprzez usuwanie nadmiernych zysków ciepła, wilgoci czy zanieczyszczeń ma decydujący wpływ na samopoczucie i efektywność pracy człowieka. 

Izolacje w wentylacji i klimatyzacji
    Systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne, tak jak pozostałe instalacje sanitarne w budynkach, wymagają izolacji z wielu różnych powodów. W zależności od potrzeby możliwe jest zastosowanie różnego rodzaju otulin. Przewody na odcinkach, gdzie pojawia się różnica temperatury pomiędzy powietrzem transportowanym a otoczeniem i konieczne jest ograniczenie strat ciepła przez przenikanie, będą wymagały izolacji cieplnej. Izolacja taka jest konieczna niezależnie od tego czy powietrze w kanale będzie cieplejsze czy chłodniejsze od temperatury powietrza otaczającego. Dodatkowo, w przypadku transportu cieplejszego powietrza, brak izolacji termicznej może powodować w niektórych przypadkach nie tylko straty ciepła, ale również kondensację pary wodnej wewnątrz kanału, wpływając tym samym na żywotność instalacji. W przypadku transportu chłodnego powietrza w cieplejszym otoczeniu może powstawać wykraplanie wilgoci z otoczenia na powierzchni zimnego kanału. Eliminację tego zjawiska osiągnąć można stosując izolację paroszczelną (przeciwkondensacyjną) na przewodzie. Izolacja paroszczelna jest to również izolacja termiczna, która pokryta jest dodatkowo materiałem zapobiegającym przenikaniu cząsteczek pary wodnej wewnątrz izolacji. Grubość tego rodzaju izolacji powinna być dobrana w sposób zapewniający wartość temperatury na powierzchni izolacji wyższą niż temperatura punktu rosy. Rozwiązanie to ograniczy straty ciepła oraz spowoduje, iż nie będzie dochodziło do wykraplania wilgoci na powierzchni izolacji i tym samym niszczenia elementów wykończenia wnętrz przez wodę (wilgoć nie będzie dyfundowała wewnątrz otuliny, w której dochodziłoby do kondensacji i niszczenia właściwości materiału).
    Kolejnym powodem, dla którego może wystąpić konieczność izolacji kanałów wentylacyjnych jest hałas. Urządzenia wentylacyjne są głównym źródłem hałasu w instalacjach HVAC, który przenoszony jest m.in. przewodami powietrznymi. Nie bez znaczenia jest również prędkość powietrza przepływającego w kanałach – im wyższa prędkość, tym szum generowany przez powietrze jest większy. Izolacja akustyczna może okazać się rozwiązaniem w sytuacjach, w których nie są wystarczają tradycyjne tłumiki lub niemożliwe jest ich zastosowanie, z uwagi na dyspozycyjną przestrzeń. Na rynku dostępne są produkty, których głównym celem jest tłumienie szumów powstających w instalacji. W praktyce jednak każda z izolacji będzie w większym lub mniejszym stopniu spełniała funkcje również izolacji akustycznej, a zdolność tłumienia dźwięków będzie zależała od właściwości takich jak: struktura materiału, jego gęstość i grubość.
    Ostatni rodzaj izolacji kanałów – izolacja ogniochronna – to zabezpieczenie, które musi być zastosowane na niektórych odcinkach kanałów wentylacyjnych z uwagi na przepisy przeciwpożarowe. Izolacje takie w zależności od potrzeb produkowane są w klasie odporności od 0,5 do 2 godzin.
    W obecnie dostępnych materiałach połączone zostały funkcje kilku w/w łącząc w sobie zastosowanie jednego rodzaju izolacji. Najczęściej w praktyce konieczne są właśnie takie rozwiązania, gdyż często przewody klimatyzacyjne, którymi prowadzone jest latem chłodne powietrze, prowadzone są transferem przez pomieszczenie będące oddzielną strefą pożarową. W takim przypadku jedna izolacja będzie musiała zapobiegać stratom ciepła, kondensacji wilgoci i jednocześnie mieć wymaganą odporność ogniową, jeśli nie zastosowane zostaną klapy ppoż.

Przepisy i wytyczne ogólne
    Warunki, jakie powinna spełniać izolacja przewodów wentylacyjnych zawarte są w następujących dokumentach: „Warunki techniczne” – Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – tekst jednolity, Dz. U. nr 75/2002, poz. 690 wraz ze zmianami Dz. U. Nr 33/2003, poz. 270, Dz. U. Nr 109/2004, poz. 1156, PN-EN ISO 6946:2004 „Elementy budowlane i części budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Sposób obliczeń”, PN-87/B-02151-02 „Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach”, PN-87/B-03433 „Wentylacja. Instalacje wentylacji mechanicznej wywiewnej w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych. Wymagania” oraz PN-78/B-03421 „Wentylacja i klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza wewnętrznego w pomieszczeniach przeznaczonych do stałego przebywania ludzi”.
    W Dz. U. Nr 75 poz. 690 [1] wraz z późniejszymi zmianami, wytyczne dotyczące izolacji termicznej kanałów wentylacji bytowej ograniczają się do stwierdzenia w §153 pkt 7. „Przewody prowadzone przez pomieszczenia lub przestrzenie nieogrzewane powinny mieć izolację cieplną” oraz w pkt 8. „Przewody instalacji klimatyzacji, przewody stosowane do recyrkulacji powietrza oraz prowadzące do urządzeń do odzyskiwania ciepła, a także przewody prowadzące powietrze zewnętrzne przez ogrzewane pomieszczenia, powinny mieć izolację cieplną i przeciwwilgociową”. W dokumentach tych nie zostały jednak określone materiały, zalecane wartości współczynników przenikania ciepła izolacji, czy też jej grubości oraz różnica temperatury (pomiędzy transportowanym medium a otoczeniem), przy której izolację należy stosować. Doboru należy dokonać „zgodnie ze sztuką”, tak aby nie dopuścić do kondesacji wilgoci czy nadmiernych strat ciepła. Takie podejście wydaje się jednak mało precyzyjne i zakłada dużą dowolność w doborze izolacji. W przypadku izolacji przeciwwilgociowej jej zaprojektowanie nie jest trudne – znając lub zakładając: parametry powietrza (w przewodzie i w jego otoczeniu), współczynnik przewodzenia projektowanego materiału izolacyjnego oraz jego grubość, za pomocą podstawowych wzorów wymiany ciepła można obliczyć temperaturę na powierzchni izolacji. Następnie należy sprawdzić na wykresie Molliera lub w tab.1. czy temperatura punktu rosy została przekroczona i czy w związku z tym konieczna jest grubsza warstwa otuliny. (...)

Materiały
(...)

Kauczuk syntetyczny (...)
Wełna mineralna (...)

 Montaż
    Montaż izolacji cieplnych w postaci mat (rys. 4) można wykonać za pomocą najprostszych technik, wykorzystując taśmy klejące, obejmy, szpilki, kołki mocujące czy stosując izolacje z fabrycznie nałożoną warstwą samoprzylepną. Technika wykonania może być dowolna, musi jedynie prowadzić do zapewnienia ciągłości izolacji, zwłaszcza w przypadku izolacji paroszczelnej.
    Najprostszą metodą łączenia i mocowania otulin jest użycie aluminiowych taśm samoprzylepnych (rys. 5), którymi szczelnie skleja się brzegi.
    Inną bardzo popularną metodą mocowania izolacji jest wykorzystanie szpilek lub kołków talerzowych. Szpilki (rys. 6) są to elementy przypominające gwoździe, które mocuje się na powierzchni kanału wentylacyjnego zaostrzoną stroną na zewnątrz. Na tak przytwierdzone szpilki nakładana jest mata, następnie ostre końcówki zabezpiecza się przez nałożenie specjalnych nakładek (które się same zakleszczają) i odcięcie pozostałej, wystającej, ostrej końcówki. Kołki talerzowe (rys. 7) służą do przytwierdzania otulin tzw. metodą „przez izolację” – najpierw  przykładana jest izolacja, a następnie przytwierdzana kołkami. Niezależnie od rodzaju zastosowanego elementu wykorzystuje się średnio 5 szt./m2 powierzchni izolacji.
    Istnieją różne metody montażu szpilek na powierzchni kanału. Można wykorzystać techniki: zgrzewania lub klejenia. Zgrzewanie polega na dociśnięciu dwóch elektrod, przepuszczeniu prądu o wysokim natężeniu, na skutek czego na styku powierzchni łączonych elementów powstaje zjawisko oporu elektrycznego. W tym też punkcie zaczyna się tworzyć strefa roztopionego uplastycznionego metalu. W momencie wyłączenia prądu zgrzeina pozostaje nadal pod dociskiem elektrod, dzięki czemu może rozpocząć się proces krzepnięcia (rekrystalizacji) metalu w jądrze zgrzeiny. Do mocowania szpilek służą zgrzewarki transformatorowe (rys. 10). Czas zgrzewania jednej szpilki tą metodą dochodzi do 1 s. Alternatywą są szpilki przyklejane do powierzchni kanałów (rys. 6). Samoprzylepną powierzchnię takiego elementu przymocowuje się na wcześniej oczyszczoną i odtłuszczoną powierzchnię przewody wentylacyjnego. Do mocowania kołków talerzowych metodą „przez izolację” służą zgrzewarki kondensatorowe, które mają bardzo krótki czas zgrzewania nie przekraczający 1-3 ms. Dzięki czemu nie niszczy się materiału izolacyjnego. Efekt końcowy montażu okładzin na kanałach przedstawiony jest na rys. 11, 12, 13.
    Można również wykorzystać prefabrykowane maty izolacyjne wyposażone fabrycznie w warstwę kleju na powierzchni. Stosując to rozwiązanie docina się fragment materiału o wymaganych wymiarach, następnie na dobrze oczyszczoną (odtłuszczoną) powierzchnię kanału wentylacyjnego nakleja się izolację, mocno dociskając i wygładzając matę na całej powierzchni ruchem od środka na zewnątrz. W miejscu poprzecznego łączenia izolacji uszczelnia się połączenie taśmą aluminiową aby utrzymać ciągłość elementu zewnętrznego często paroszczelnego.
    Nie w każdym przypadku warstwa kleju będzie wystarczającym elementem mocującym. Jest to związane z wytrzymałością warstwy samoprzylepnej i obciążeniem jakie może przenieść. Niektórzy z producentów [3] sugerują w przypadku swoich wyrobów dodatkowe użycie elementów mechanicznych w postaci szpilek czy kołków w przypadku izolacji o grubości od 50 mm oraz w przypadku kanałów prostokątnych szerszych niż 1200 mm oraz długich odcinków pionowych. (...)

Podsumowanie
    Obecne projektowane instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne są stosunkowo rozległe. Powietrze transportowane jest na duże odległości, a przewody powietrze prowadzone są często przez przestrzenie o innej temperaturze otoczenia niż temperatura transportowanego przez nie powietrza. Odpowiednie osłonięcie przewodów pozwala na minimalizację przesyłowych strat ciepła ograniczając nakłady na eksploatację całego układu. Ograniczenie niepożądanej wymiany ciepła zapobiega również kondensacji wilgoci na ściankach przewodów. Przekroczenie punktu rosy na zewnątrz przewodu będzie niekorzystnie wpływało na elementy wykończenia wnętrz, a kondensacja wewnątrz będzie miała decydujący wpływ na żywotność elementów instalacji. Dlatego właściwie dobrana i wykonana izolacja przewodów powietrznych jest nieodzownym elementem instalacji nie tylkoz uwagi na odpowiednią pracę instalacji, parametry powietrza nawiewanego i energochłonność układów, ale również odgrywa ważną rolę w prawidłowej eksploatacji kanałów. 

 

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.