|
W artykule poruszono podstawowe zagadnienia związane z pracą najprostszych urządzeń klimatyzacyjnych. Często inwestorzy w projektach marketingowych i reklamach swoich obiektów posługują się pojęciem, iż oferowane obiekty są klimatyzowane. W praktyce okazuje się, że „system klimatyzacyjny” stanowi urządzenie typu „split” lub „multi-split” często ze sprężarką sterowaną na zasadzie załącz/wyłącz w celach ograniczenia kosztów instalacji. Często tego typu urządzenia określane są mianem „klimatyzatorów komfortu”. Czy sam proces schładzania, osuszania i filtracji powietrza, często brak możliwości doprowadzenia powietrza świeżego (w odpowiedniej ilości i o wymaganych parametrach powietrza pierwotnego), skokowe zmiany i wahania temperatury powietrza nawiewanego (sprężarki konwencjonalne załącz/wyłącz) może przyczynić się do postrzegania takiego „systemu” jako komfortowy? Zdecydowanie nie, jednak dużo ciekawych rozwiązań, niska cena, atrakcyjny design jednostek wewnętrznych, podstawowy warunek dotrzymania zakładanej temperatury powietrza, choć nie nadążny w odniesieniu do temperatury powietrza zewnętrznego, powoduje, iż systemy te są coraz częściej wykorzystywane jako jeden z niezbędnych elementów wyposażenia pomieszczeń.
Przegląd rozwiązań producentów
Klimatyzator typu „split” stanowi pojedyncza jednostka zewnętrzna, której jest przyporządkowana jedna jednostka wewnętrzna. Obydwie jednostki połączone są przewodami chłodniczymi (gazowym i cieczowym) w którym krąży czynnik chłodniczy. Klimatyzatory multi-split to urządzenia wykorzystujące jedną jednostkę zewnętrzną do której podłączonych jest do kilku (najczęściej do czterech) jednostek wewnętrznych. Obecnie najczęściej wykorzystywanym czynnikiem chłodniczym jest mieszanina niejednorodna – R410A, charakteryzująca się małym „poślizgiem temperaturowym” w stosunku do obecnie wypieranego – R407C. Jednostka wewnętrzna wyposażona jest w wentylator, element rozprężny i wymiennik bezpośredniego odparowania czynnika – parowacz. Jednostki wewnętrzne w zależności od przeznaczenia dostępne są jako:
● ścienne,
● przypodłogowe,
● podsufitowe,
● kasetonowe,
● kanałowe.
W zależności od wybranego typu urządzenia wewnętrznego, wykorzystywane są wentylatory promieniowe i poprzeczne. Jednostka zewnętrzna wyposażona jest w skraplacz oraz wentylator (najczęściej osiowy) umożliwiający wymuszone odprowadzenie ciepła kondensacji czynnika do atmosfery. Obecnie można spotkać również jednostki zewnętrzne chłodzone wodą, a dokładniej wodnym roztworem glikolu, w których ciepło skraplania odprowadzone zostaje przez medium pośredniczące (wodny roztwór glikolu) i z użyciem pompy cyrkulacyjnej oraz schładzacza cieczy (dry-cooler’a) przekazywane do powietrza zewnętrznego. Z uwagi na dość niskie temperatury odparowania czynnika chłodniczego oraz powierzchni ścianki chłodnicy podczas schładzania powietrza z pomieszczenia, dodatkowo nieodłącznym procesem jest kondensacja pary wodnej zawartej w powietrzu, która zbierana jest w tacce ociekowej. (...)  Klimatyzatory w programie certyfikacji EUROVENT
Program certyfikacji EUROVENT to program mający na celu standaryzację danych technicznych urządzeń przeznaczonych dla klimatyzacji i chłodnictwa zgodnie z europejskimi i międzynarodowymi
● Klimakonwektory wentylatorowe typu kanałowego (FCP);
● Agregaty wody ziębniczej (LCP);
● Chłodnice wentylatorowe przeznaczone dla chłodnictwa (HECOOL);
● Zdalne skraplacze chłodzone powietrzem (HECOND);
● Schładzacze cieczy / Dry cooler’y (HEDCOOL);
● Wieże chłodnicze (CT);
● Centrale klimatyzacyjne (AHU);
● Komory chłodnicze (RDC);
● Wymienniki ciepła chłodzące i grzewcze (HECOILS);
● Krzyżowo-płytowe wymienniki ciepła typu powietrze-powietrze (AAHE);
● Obrotowe wymienniki ciepła typu powietrze-powietrze (AARE);
● Dokładne filtry powietrza klasy F5-F9 (Filters);
● Belki chłodzące (CB).
W dalszej części tekstu zostaną omówione zasadnicze zagadnienia związane z programem certyfikacji klimatyzatorów. (...)  Wydajność chłodnicza jawna i utajona jednostek wewnętrznych
Dane dotyczące wydajności znajdujące się w katalogach producentów są podawane dla warunków EUROVENT. Przykładowo całkowita wydajność chłodnicza (jawna i całkowita) jednostek wewnętrznych jest przedstawiana dla temperatury powietrza wlotowego do urządzenia 27oC/19oC (wg term. „suchego”/wg term. „mokrego”). W praktyce obliczeniowe parametry powietrza wewnętrznego przyjmowane są dla okresu letniego w zakresie 24÷26oC, którym odpowiadają niższe temperatury odparowania czynnika chłodniczego, co wiąże się z niższą efektywnością energetyczną klimatyzatorów i mniejszą wydajnością chłodniczą w stosunku do warunków odpowiadającym programowi certyfikacji EUROVENT. Niestety nie zawsze jest to rozpatrywane przy doborze urządzeń, czego rezultatem jest niedoszacowanie wydajności ziębniczej jednostki wewnętrznej do bilansu cieplnego pomieszczenia.
Kolejnym, istotnym zagadnieniem jest pojęcie całkowitej (jawnej i utajonej) wydajności chłodniczej urządzeń. Z reguły w katalogach producentów podawane są tylko całkowite wydajności chłodnicze. Część tej wydajności z uwagi na niskie temperatury powierzchni ścianki chłodnicy bezpośredniego odparowania w klimatyzatorze jest tracona na osuszanie powietrza, stąd też całkowita wydajność chłodnicza klimatyzatorów nie powinna być wyznacznikiem przy doborze urządzenia, którego zadaniem jest asymilacja określonych jawnych zysków ciepła pomieszczenia. Aby zobrazować powyższe, obydwa zagadnienia, posłużono się prostym przykładem obliczeniowym. (...)
Podsumowanie
Klimatyzatory są urządzeniami pozwalającymi na dotrzymanie jednego z podstawowych warunków komfortu – temperatury powietrza. Stosowane przez deweloperów i innych inwestorów możliwości podniesienia prestiżu budynku poprzez wprowadzenie pojęcia do folderów reklamowych, że pomieszczenia są klimatyzowane i gdy stosowanymi urządzeniani są klimatyzatory typu „split” jest niezgodne z prawdą. Bardziej właściwym sformułowaniem powinien być zapis, iż pomieszczenia w okresie letnim są schładzane. Tylko część podstawowych założeń systemów klimatyzacyjnych jest realizowanych przez klimatyzatory split: filtracja, schładzanie, osuszanie, grzanie, czasami doprowadzenie powietrza świeżego. Należy jednak pamiętać, iż system klimatyzacyjny to zespół urządzeń pozwalający na utrzymanie oprócz temperatury i jakości powietrza w pomieszczeniu: właściwej wilgotności, prędkości powietrza, temperatury powietrza nawiewanego, doprowadzenie właściwej ilości powietrza świeżego (kryterium higieniczne) i o odpowiednich parametrach, co często wymaga zastosowania kilku urządzeń modułowych, jednocześnie tak by wstępnie założone wymagania zostały spełnione. Takie możliwości daje tylko kompletnie wyposażona centrala klimatyzacyjna.
Jednak należy podkreślić, iż z uwagi na cenę, możliwości montażu w niektórych budynkach mieszkalnych najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie klimatyzatorów typu „split” i „multi-split”. Dla niewymagających użytkowników już samo utrzymanie właściwej temperatury powietrza wewnętrznego w okresach występowania ekstremalnych temperatur powietrza zewnętrznego jest już komfortem. Jeśli opisane w tekście warunki właściwego doboru urządzeń zagwarantują dotrzymanie właściwej temperatury powietrza w pomieszczeniu to zależnie od punktu widzenia użytkownika klimatyzatory przez jednych będą postrzegane jako symbol „luksusu” przez innych jako standard wyposażenia budynków. Według własnej opinii autora wkrótce klimatyzatory, będą stanowiły standard wyposażenia wszystkich pomieszczeń, przykładowo z uwagi na coraz wyższe średnie temperatury miesięczne powietrza zewnętrznego. Pamiętajmy jednak, iż pojęcie komfortu znacznie bardziej wykracza poza możliwości oferowanych najprostszych urządzeń typu „split” i „multi-split”. Problemem przed jakim staną wówczas wszystkie strony (inwestorzy, użytkownicy, projektanci) będzie związany raczej z zużyciem energii elektrycznej. Warto o tym wspomnieć już teraz.
LITERATURA
[1] RECKNAGEL, SPRENGER, HONMANN, SCHRAMEK: „Poradnik Ogrzewanie+Klimatyzacja”. Gdańsk, 1994
[2] www.eurovent-certification.com
[3] Materiały reklamowe KLIMA-THERM / FUJITSU oraz innych producentów |
