Wysokie koszty energii mobilizują wszystkich do jej oszczędzania. Dlatego warto wiedzieć, że straty ciepła zimą w dużym stopniu są powodowane przez wentylację. Wraz z powietrzem usuwanym z pomieszczeń tracimy także ciepło. Na wentylację może przypadać od 30 do 60% wszystkich strat. 

    W każdym odpowiednio wentylowanym budynku następuje wymiana zanieczyszczonego powietrza wewnętrznego na świeże, czerpane z zewnątrz. Należy więc pamiętać, żeby w bilansie cieplnym budynku uwzględnić zapas energii potrzebnej do podgrzania powietrza czerpanego z zewnątrz. Warto także rozważyć możliwości zmniejszenia zużycia energii cieplnej na cele wentylacyjne. Nie może się to jednak odbywać kosztem jakości powietrza w budynku.

Wymagania prawne i normatywne
    Intensywność wymiany powietrza w budynku powinna zależeć od stężenia zanieczyszczeń, powstających na skutek emisji substancji chemicznych wydzielanych przez materiały budowlane i wykończeniowe oraz wyposażenie wnętrz, urządzenia użytkowane w pomieszczeniach (np. drukarki i kopiarki), a także przez osoby przebywające w budynku. System wentylacji usuwa zanieczyszczenia gazowe, parę wodną, a także uciążliwe zapachy.
    Podstawowe wymagania dotyczące zapewnienia warunków higienicznych i energochłonności systemów wentylacji są narzucone przez Prawo Budowlane (rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie), które odwołuje się także do Polskiej Normy z dziedziny wentylacji oraz inne szczegółowe dokumenty. Dla różnych typów obiektów wymagania podawane są w odmienny sposób, np. w przypadku budynków mieszkalnych podaje się ilość powietrza, którą należy usuwać w ciągu godziny z poszczególnych typów pomieszczeń. Z kolei w obiektach użyteczności publicznej i miejscach pracy wymagania mogą być określone przez ilość świeżego powietrza, jaką należy zapewnić każdej z przebywających osób lub poprzez dobór takiej intensywności wymiany powietrza dzięki której, wartości stężenia substancji szkodliwych w powietrzu nie będą przekraczały wartości maksymalnych. Projektanci mogą także korzystać z zaleceń dotyczących tzw. krotności wymian powietrza w wentylowanym pomieszczeniu w ciągu godziny. W niektórych przypadkach projektant wykonuje obliczenia na podstawie znanego poziomu emisji zanieczyszczeń technologicznych. W pomieszczeniach intensywnie użytkowanych powietrze może być wymieniane nawet kilkakrotnie w ciągu godziny. Niezależnie od intensywności wentylowania pomieszczeń należy pamiętać, że w okresie zimowym duża część energii cieplnej zużywana przez budynek jest przeznaczona na podgrzanie powietrza wentylacyjnego. W obiektach o dobrej izolacyjności cieplnej przegród zewnętrznych (ścian, dachu, okien) udział energii niezbędnej do podgrzania powietrza wentylacyjnego jest tym bardziej znaczący.
    Oszczędzanie energii jest nie tylko uzasadnione ekonomicznie z punktu widzenia właściciela lub użytkownika budynku. W niedługim czasie dalsze ograniczenie zużycia energii będzie wynikało z wprowadzenia w życie Dyrektywy UE w sprawie efektywności energetycznej budynków. Już od początku roku 2009 zacznie obowiązywać tzw. certyfikacja energetyczna budynków. Dla większości z nich trzeba więc będzie sporządzić świadectwo energetyczne – dokument określający faktyczne zużycie energii i wykazać w nim wpływ systemu wentylacji na ogólny bilans energetyczny budynku. Ponadto z dyrektywy wynika konieczność przeprowadzania okresowych kontroli systemów klimatyzacyjnych pod kątem zużycia energii. W związku z tym, że są one powiązane z wentylacją budynku, jest to drugi powód do zwrócenia bacznej uwagi na energochłonność systemów wentylacji.

Wentylacja z odzyskiem ciepła
    W zależności od typu budynku system wentylacji zużywa średnio 30-60% całkowitej energii dostarczanej w sezonie grzewczym. Straty te można ograniczyć stosując efektywne systemy wentylacyjne, pozwalające odzyskiwać tracone ciepło. Odzysk ciepła z wentylacji, zwany potocznie rekuperacją, jest możliwy dzięki zastosowaniu central wentylacyjnych wyposażonych w wymienniki ciepła. Centrale współpracujące z systemem wentylacji mechanicznej zapewniają nie tylko oszczędności energetyczne, ale także umożliwiają pełną kontrolę ilości powietrza wentylacyjnego, a tym samym jakości powietrza w budynku. Dzięki zastosowaniu rekuperacji można odzyskać 50-90% energii traconej wraz z powietrzem usuwanym z budynku. System wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła zalecany jest do stosowania zarówno w budynkach mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych, jak i w budynkach biurowych, sklepowych, obiektach użyteczności publicznej, na basenach, w halach sportowych. W dużych obiektach, gdzie ilość powietrza usuwanego z budynku przekracza 10 000 m³/h, przepisy wręcz nakazują odzyskiwanie ciepła.

Budowa systemu wentylacji z odzyskiem ciepła (...)

Współpraca z kominkiem
(...)

Gruntowy wymiennik ciepła
(...)

Koszty wentylacji
    Choć koszty inwestycyjne związane z budową systemu wentylacji nawiewnowywiewnej są dosyć duże, to jednak znaczne oszczędności energetyczne podczas eksploatacji sprawiają, że jest to opłacalne przedsięwzięcie. Realnych oszczędności i czasu zwrotu inwestycji nie można określić szacunkowo, gdyż sprawność odzysku ciepła zależy od wielu parametrów układu oraz od parametrów powietrza wewnętrznego i zewnętrznego. Są jednak dostępne programy komputerowe, które w przypadku dużych instalacji można z dobrym skutkiem wykorzystać do kalkulacji kosztów. Niezależnie od oszczędności finansowych, nie należy zapominać o ogromnej korzyści w postaci właściwego wentylowania budynku, jaką zapewnia wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna. Dużą zaletą wentylacji mechanicznej jest możliwość zamontowania instalacji w budynku poddawanym modernizacji. Można w ten sposób zastąpić nieefektywną, nie zapewniającą regulacji i energochłonną wentylację naturalną, która występuje w bardzo wielu obiektach. Dzięki temu polepszy się standard budynku i zwiększy jego wartość rynkowa.

Orientacyjne koszty wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła dla przeciętnego budynku o powierzchni około 150 m²
    Na cenę kompletnej instalacji składa się kilka elementów. Najważniejsze z nich to: centrala wentylacyjna, kanały i kształtki wentylacyjne, anemostaty, elementy uzupełniające i montażowe, montaż. Średnie ceny central wahają się od 5000 do 8000 zł. Cena zaawansowanych central przekracza 10 000 zł. Kanały i kształtki wentylacyjne, anemostaty, elementy uzupełniające i montażowe – dla domu jednorodzinnego średniej wielkości to wydatek rzędu 2500-5000 zł. Montaż, średnio 3000-5000 zł, może znacznie się zmienić w zależności od skomplikowania instalacji i konstrukcji budynku. Cena gruntowego wymiennika ciepła zależy od jego wielkości i budowy. Szacunkowo można założyć wydatek od 6000-10 000 zł. Precyzyjną wycenę można zrobić znając dokładne założenia projektowe i oczekiwania inwestora. W kalkulacjach należy uwzględnić, że stosując wentylację mechaniczną nie buduje się tradycyjnych kominów, w których normalnie umieszcza się kanały wentylacji grawitacyjnej.

Jakość instalacji
(...)