Nieodzownym elementem prawie każdej instalacji są przepustnice powietrza. Przepustnice regulujące i odcinające, powinny pojawić się w każdym projektowanym i wykonywanym systemie wentylacyjnym. Podczas ich doboru należy brać pod uwagę liczne kryteria: przeznaczenie; ilość, prędkość i skład chemiczny powietrza; opory przepływu; hałas; sposób sterowania; planowany okres eksploatacji; atesty higieniczne oraz cenę.

    Najczęściej przepustnice stosuje się do regulacji przepływu. Są montowane na ciągach kanałów wentylacyjnych. Regulując położenie przepustnicy, zmieniamy ilość przepływającego powietrza, w wyniku czego zmienia się strumień powietrza w pozostałych częściach instalacji wentylacyjnej. Dzięki temu, system można dopasować do konkretnych potrzeb. Przepustnice mogą być regulowane ręcznie lub automatycznie, dzięki zastosowaniu siłowników o napięciu 230 V lub 24 V. Pozwalają one również na współpracę instalacji wentylacyjnej z systemem sterowania, np. BMS (Building Management Systems). Istnieje rozwiązanie pozwalające na ich zdalną regulację za pomocą pilota (zasięg 35 m).

Przykład:
    Porównując przepustnicę o klasie szczelności „4” oraz „1” dla ciśnienia 500 Pa (zgodnie z zamieszczonym wykresem na rysunku 1) otrzymujemy wypływ powietrza odpowiednio 4 l/s/m2 i 500 l/s/m², co dla przepustnicy o wymiarze 1000 x 1000 mm daje wypływ powietrza w ilości 14,4 m³/h dla przepustnicy z klasie „4”, oraz 1800 m³/h dla przepustnicy w klasie „1”.

    Jak widać na podanym przykładzie, zdolność do odcięcia strumienia powietrza przepustnic o wyższej klasie szczelności jest wielokrotnie większa niż przepustnic o niskiej klasie szczelności.

Typy przepustnic
    W ofercie firmy Smay Sp. z o.o. można znaleźć przepustnice jedno- oraz wielopłaszczyznowe w wersji standardowej z blachy ocynkowanej lub nierdzewnej oraz z aluminium, a także w wykonaniu specjalnym. Dostępne są przepustnice okrągłe i prostokątne oraz kątowe. Szeroki asortyment stanowią również przepustnice w funkcji regulacyjnej współpracujące z nawiewnikami i kratkami wentylacyjnymi oraz skrzynkami rozprężnymi.

Przepustnice okrągłe
    Najprostszymi w budowie są przepustnice jednopłaszczyznowe – okrągłe PJB, stosowane do regulacji ilości powietrza w prostych instalacjach, gdzie prędkości są małe. Często spotykanymi przepustnicami są również przepustnice soczewkowe, zwane potocznie „Irys”. Przeznaczone są do instalacji skomplikowanych, gdzie konieczne jest równoważenie oporów w kanałach wentylacyjnych. Przewagą tych – znacznie droższych – przepustnic nad przepustnicami jednopłaszczyznowymi jest mniejszy hałas przy przepływie powietrza o dużej prędkości. Rozwiązaniem godnym uwagi jest przepustnica okrągła czteropłaszczyznowa, której cechy regulacyjne są zbliżone do cech przepustnicy soczewkowej, jednak cena jest znacząco niższa.

Przepustnice prostokątne (...)
Przepustnice kątowe (...)
Przepustnice w wykonaniu specjalnym (...)

Oszczędność podczas regulacji przepływu
    Współcześnie inwestorzy i wykonawcy poszukują oszczędności inwestycyjnych, także w kosztach instalacji wentylacyjnych. W odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku firma SMAY skonstruowała innowacyjny produkt: klapo-regulator „Da Vinci” (KTM-ME-VAV), który jest połączeniem klapy przeciwpożarowej odcinającej z regulatorem przepływu powietrza.
    Przeznaczony jest do zabudowy w instalacjach wentylacji bytowej i technologicznej. Jego podstawową funkcją jest zapobieganie rozprzestrzenianiu się ognia, temperatury i dymu, przez przewody wentylacyjne w przypadku pożaru. Dzięki zastosowaniu odpowiedniego układu pomiarowo-regulacyjnego, w czasie normalnej eksploatacji, urządzenie może przejąć zadanie regulatora powietrza VAV. Takie połączenie znacząco zmniejsza koszt wykonanej instalacji wentylacyjnej i współpracującej z nią automatyki.