Problemy wentylacji pożarowej w budynkach wysokich
Ocena użytkowników: / 0
SłabyŚwietny 
Data dodania: 07.07.2009

Zmiany w przepisach (włącznie z najnowszą nowelizacją warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie) skutkują coraz powszechniejszym wykorzystaniu układów wentylacji pożarowej jako jednego z podstawowych elementów systemu zabezpieczenia przeciwpożarowego różnego typu obiektów. Sytuacja ta dotyczy szczególnie budynków wysokich, których zdecydowana większość ma obligatoryjny nakaz zastosowania systemów zapobiegających zadymieniu pionowych dróg ewakuacji. W tym miejscu warto wyraźnie powiedzieć, że chociaż idea ochrony dróg ewakuacji metodą gradacji ciśnienia wydaje się być mało skomplikowana, wszystkie osoby, które uczestniczyły w procesie projektowania, wykonania i odbioru tych instalacji doskonale zdają sobie sprawę jak trudne może to być zadanie.

     Dostępne w Polsce przepisy i normy nie podają jednej uniwersalnej metody projektowania systemów wentylacji pożarowej. Ogólnikowe zapisy i najczęściej niejednoznaczne wskazówki prowadzą do sytuacji, w której bardzo duży odsetek instalacji wykonywanych jest na zasadach szeroko pojętej oraz swobodnie interpretowanej „wiedzy technicznej” nie rzadko w oderwaniu od warunków rzeczywistych. W efekcie bardzo częstym zjawiskiem jest powstawanie instalacji spełniających wprawdzie wymogi formalne, ale mających małe szanse na prawidłowe funkcjonowanie podczas rzeczywistego zagrożenia pożarowego.

Badanie nowych rozwiązań
     W chwili obecnej realizowany jest program badawczy, który ma na celu przetestowanie różnych wariantów napowietrzania klatki schodowej w celu znalezienia optymalnej metody ochrony przed zadymieniem wydzielonych pożarowo obszarów budynku.
     Tematy związany ze stabilizacją i utrzymaniem nadciśnienia na pionowych drogach ewakuacyjnych oraz spełnienia wymagań odnośnie prędkości przepływu powietrza w drzwiach otwartych był już parokrotnie omawiany na łamach miesięcznika „Chłodnictwo&Klimatyzacja”. Po zakończeniu kolejnego cyklu badań planuję obszerne przedstawienie tych skomplikowanych, ale i bardzo interesujących zagadnień również w formie kolejnego artykułu.
     W niniejszym artykule chciałbym zwrócić uwagę na kilka innych aspektów praktycznych związanych z wyborem i projektowaniem instalacji wentylacji pożarowej, które mają istotny wpływ na ich efektywność działania.
     Liczne kontakty z projektantami, wykonawcami i rzeczoznawcami zajmującymi się tematem ochrony przed zadymieniem pionowych dróg ewakuacji przekonują mnie, że w dalszym ciągu pomimo wieloletnich działań zmierzających do uporządkowania przepisów niewiele osób ma świadomość jak funkcjonować powinien kompleksowy system ochrony przeciwpożarowej budynku, a w szczególności, jakie zasady dotyczą wentylacji pożarowej.
     Dla przykładu rozważę kilka prostych pytań.

Czy wiadomo już wszystko o tym jak funkcjonować powinna pionowa droga ewakuacji?
     Sprawa wydaje się oczywista, klatka schodowa powinna zostać oddzielona od pozostałej części budynku i zabezpieczona w taki sposób, żeby uciekający ludzie mogli bezpiecznie opuścić budynek. Polskie przepisy nie zabraniają jednak łączenia części podziemnej i naziemnej budynku, a stosowanie takich rozwiązań stwarza dodatkowe zagrożenia dla bezpieczeństwa pożarowego. A oto kilka powodów, dla których należy śladem niektórych krajów Europy Zachodniej wymagać oddzielnej klatki dla części naziemnej i podziemnej:
● uciekający ludzie znajdujący się pod wpływem stresu lub paniki mogą łatwo minąć nawet dobrze oznaczone drzwi na poziomie wyjścia z budynku i dotrzeć do części podziemnej. Powrót na poziom parteru może znacznie wydłużyć czas ewakuacji i zdezorganizować podjęcie akcji ratowniczej. Stosowane rozwiązania z zamykanymi bramkami na poziome 0 również okazują się zawodne;
● różnica temperatur panująca w garażach podziemnych i w części naziemnej ma istotny wpływ na rozkład ciśnienia w trzonie klatki schodowej, co potęguje występującą różnicę ciśnienia pomiędzy dolnymi i górnymi kondygnacjami;
● podczas pożaru w obrębie garażu istnieje poważne ryzyko przenoszenia się dymów i toksycznych produktów spalania na pionowe drogi ewakuacji. Zagrożenie takie jest tym bardziej realne, że zgodnie z obowiązującymi jeszcze przepisami obowiązek wykonania systemu oddymiania dotyczył jedynie garaży o powierzchni strefy pożarowej przekraczającej 1500 m2. W praktyce powszechnie stosowanym rozwiązaniem było dzielenie większych przestrzeni za pomocą przegród budowlanych na strefy nie przekraczające wymaganej powierzchni i unikanie w ten sposób konieczności budowy kosztownej instalacji wentylacji pożarowej. Nowa wersja warunków technicznych ogranicza tą praktykę dzięki zapisowi, który mówi o konieczności oddymiania garaży zamkniętych o łącznej powierzchni przekraczającej 1500 m2.

 

Czy zasilanie w energię elektryczną i powietrze donawiewu pożarowego powinno być zlokalizowane w jednej wybranej części klatki?
     Zacytowane powyżej pytanie dotyczy prawidłowego zabezpieczenia funkcjonowania instalacji na klatkach schodowych. Dostępna przestrzeń techniczna i względy ekonomiczne zdecydowanie przemawiają za przyjęciem takich rozwiązań i jest to powszechnie stosowana praktyka. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że w niektórych sytuacjach działanie systemu zlokalizowanego w jednej części budynku może okazać się niewystarczające. Przekonali się o tym m.in. Amerykanie po pierwszym zamachu na WTC w lutym 1993 r. Wybuch ciężarówki w podziemiach budynku spowodował zniszczenie systemu zasilania zarówno wentylacji jak i oświetlenia klatek schodowych, prowadzenie ewakuacji w takich warunkach było bardzo trudne. Zmiana systemu zasilania na zdublowany układ góra i dół spowodowała, że podczas tragicznych zdarzeń 11 wrześnie 2001 roku pomimo ogromnych zniszczeń budynku systemy zabezpieczenia i oświetlenia funkcjonowały prawidłowo.

Jak napowietrzać trzon klatki schodowej?
(...)

Jak zabezpieczać przedsionki pożarowe?
(...)

Jak chronić szyby windowe?
(...)

Czy symulacje komputerowe mogą stanowić wyłączną podstawę do oceny skuteczności systemu?
(...)

Podsumowanie

     Z przedstawionych powyżej kilku spostrzeżeń i uwag w moim przekonaniu wynika fakt, że zjawiska związane z funkcjonowaniem systemów wentylacji pożarowej w budynkach wysokich kryją w sobie jeszcze wiele zagadek. Przepisy i wytyczne bazujące na nie do końca sprawdzonych w praktyce przesłankach mogą być szkodliwe dla procesu projektowania i wykonania instalacji tego typu. Co gorsze, w momencie faktycznego zagrożenia wykonany układ nie spełni swoich podstawowych funkcji. W tym kontekście jako pozytywne odbieram bardzo duże zainteresowanie wynikami prowadzonych prac badawczych oraz pojawiające się uwagi i komentarze, które przyczynić się mogą do podniesienia poziomu wiedzy technicznej dotyczącej powietrznych instalacji zabezpieczenia pożarowego budynków.

 

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.