Dokładne ustawianie wałów, kół pasowych i tarcz sprzęgłowych
Ocena użytkowników: / 0
SłabyŚwietny 
Data dodania: 16.05.2010

Dzięki wprowadzeniu sprężarek hermetycznych i półhermetycznych oraz bezpośrednich napędów wentylatorów, precyzyjne ustawianie wałów przestaje być koniecznością i elementem codziennej pracy monterów instalacji chłodniczych i klimatyzacyjnych, niemniej jednak zagadnienie pozostaje aktualne dla niektórych napędów. Dla osób nie wprawionych pomocą mogą być poniższe informacje praktyczne, pozwalające na osiągnięcie pozytywnych wyników przy minimalnym nakładzie pracy.


Mimo, że napędy otwarte, wobec problemów z uszczelnieniem wału w sprężarce, wychodzą w znacznym stopniu z mody, w wielu dziedzinach techniki chłodniczej i klimatyzacyjnej pozostają nadal aktualne. Tu należy wymienić otwarte sprężarki amoniakalne, pompy wszelkich rodzajów oraz różne wentylatory w urządzeniach klimatyzacyjnych.

Napędy otwarte – krótkie wprowadzenie

Pod pojęciem napędów otwartych rozumiemy na ogół takie, przy których silnik i jednostka napędzana są od siebie oddzielone i w pełni niezależne, a przekazywanie mocy następuje za pośrednictwem np. pasów klinowych lub sprzęgieł elastycznych. Rozróżniamy zatem transmisję pasową lub sprzęgłową.

Ustawianie wałów przy napędzie pasowym jest konieczne po to, aby ograniczyć do minimum ścieranie pasów lub rowków kół pasowych. Ponadto zużycie pasów zależy także od nadania paskowi odpowiedniego naprężenia. Zbyt luźne naprężenie powoduje szybsze zużycie paska, co objawia się nagrzaniem, a zbyt duże naprężenie prowadzi w pierwszym rzędzie do nadmiernego obciążenia łożysk. Przy napędzie sprzęgłowym wszelkie odchyłki od idealnego ustawienia wałów wpływają niekorzystnie na trwałość zarówno sprzęgła, jak i łożysk. Odchyłki kątowe prowadzą dodatkowo do periodycznych wahań obciążeń, co może powodować niepożądane wibracje.

Rys. 1. Przekładnia pasowa


Przy napędzie pasowym jest stosowane są przeważnie paski klinowe. Do przekazywania większych momentów obrotowych można stosować kilka równoległych pasków klinowych. Zarówno pasy klinowe, jak i koła pasowe przenoszą moment obrotowy na powierzchniach bocznych, patrz rys. 2. Zbyt wąski pasek klinowy wpada w głąb rowka na kole pasowym, przy czym powierzchnia styku nie zapewnia wystarczającego tarcia. Skutkiem tego może być niedostateczne przekazywanie mocy i nadpalanie pasa. Gdy pasek jest zbyt szeroki, nie zagłębia się wystarczająco w rowku koła pasowego, przez co powierzchnia styku paska i rowka jest zbyt mała. Skutkiem tego może być przedwczesne zużycie powierzchni styku. Podczas wszystkich czynności konserwacyjnych należy sprawdzać, oprócz stanu zużycia powierzchni, także długość paska, a w razie potrzeby wymienić pasek na właściwy. Przy paskach wielokrotnych należy w zasadzie wymieniać równocześnie wszystkie paski i to na jednakowe.

Rys. 2. Pasy klinowe i koła pasowe


Po wykonaniu niezbędnych czynności przygotowawczych (kontrola, ew. wymiana pasków), następuje właściwe nastawianie wałów oraz napinanie pasów, co powinno być sprawdzone ponownie po 50 do 100 godzinach pracy.

Rys. 3. Ustalanie długości pasa klinowego


Gdy trzeba ustalić długość paska(ów), nie należy brać pod uwagę długości starego paska. Obok różnych metod można korzystać z paska „zastępczego”, wykonanego przykładowo ze starego przewodu elektrycznego, nakładając go na koła pasowe i mierząc jego długość. Do napinania paska służą specjalne saneczki. Należy zmierzyć odległość między osiami wałów (s) oraz średnice obydwu kół pasowych (d1 i d2). Wymagana długość paska wynosi w przybliżeniu:



Powyższe przybliżenie jest dokładne wówczas, gdy obydwa koła pasowe lub bloczki mają taką samą średnicę. Praktyczna dokładność jest wystarczająca także przy różnych średnicach, gdyż pewne niedokładności można wyrównać poprzez niezbędne naprężenie pasków.

Rys. 4. Napęd sprzęgłowy z tarczami Hardy’ego


O ile napęd sprzęgłowy jest często pod względem konstrukcyjnym prostszy niż pasowy, to właściwe ustawienie wałów często stwarza trudności. Powodem tego jest mniejszy zakres tolerancji i gorsza możliwość optycznego określenia małych odchyłek. W przeciwieństwie do napędów pasowych, działanie intuicyjne rzadko kończy się sukcesem. Pomimo różnorodności stosowanych sprzęgieł jedna rzecz jest wspólna: granice tolerancji ustawienia osiowego i kątowego wałów są bardzo wąskie, aby nie spowodować nadmiernego obciążenia dla tarcz Hardy’ego ani dla łożysk.

Niezbędne narzędzia specjalistyczne (…)


Ustawianie kół pasowych (…)


Wyregulowanie wałków przy sprzęgle (…)

Podsumowanie


Otwarte napędy w technice klimatyzacyjnej i chłodniczej pełnią jeszcze wciąż dużą rolę przy niektórych sprężarkach, pompach i wentylatorach. Ponieważ montaż i obsługa takich napędów, dzięki coraz powszechniejszemu stosowaniu sprężarek hermetycznych i półhermetycznych nie należy do codziennych czynności monterskich i konserwacyjnych, zwłaszcza młodsi i niedoświadczeni monterzy stają często przed nierozwiązalnymi zadaniami.
 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.