Problemy w Polsce w obliczu wycofywania czynnika R22
Ocena użytkowników: / 0
SłabyŚwietny 
Data dodania: 22.04.2011

Na obszarze „starej” Unii Europejskiej proces zakazu wprowadzania na rynek nowych urządzeń zawierających czynniki HCFC rozpoczął się praktycznie od roku 2000 i zakończył w roku 2004. W Polsce zaś zakaz ten obowiązuje od pierwszej połowy roku 2004 – kiedy to Polska przystąpiła do UE i automatycznie przyjęła unijne prawodawstwo m.in. Rozporządzenie (WE) nr 2037/2000, które zostało dodatkowo doprecyzowane przepisami krajowymi. Dla wszystkich obecnych krajów UE całkowity zakaz stosowania wszelkich czynników HCFC przypada na koniec 2014 roku. W przypadku niekorzystnym okres eksploatacji instalacji z czynnikiem R22, od daty zakupu do daty całkowitego zakazu może wynosić w Polsce zaledwie 10 lat.

Unia Europejska postawiła sobie ambitny cel bycia światowym liderem w wycofywaniu czynników grupy HCFC i plan ten będzie musiała realizować także Polska. Pociąga to za sobą konkretne działania oraz koszty, które będą zmuszeni ponieść końcowi użytkownicy.


Wyniki badań przeprowadzonych w roku 2009 sfinansowanych przez firmę DuPont, wykazały, że w około 65% instalacji chłodniczych oraz klimatyzacyjnych, na dziewięciu kluczowych rynkach Unii Europejskiej (Wielka Brytania, Irlandia, Francja, Hiszpania, Włochy, Niemcy, Belgia, Holandia i Polska), nadal wykorzystuje się czynniki grupy HCFC, jako czynniki chłodnicze [3].

Według danych przywołanych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska [7]: 
- w Polsce, według różnych szacunków, w instalacjach chłodniczych znajduje się około 5000 ton czynnika R22; 
- w Polsce przed rokiem 2010 zapotrzebowanie na sprowadzany czynnik R22, na potrzeby serwisowe urządzeń, przekraczało 500 ton rocznie.


s58aRys. 1 Harmonogram wycofywania czynników HCFC na terenie Unii Europejskiej (od roku przystąpienia Polski do UE) na podstawie Rozporządzenia (WE)1005/2009


Obecna sytuacja w Polsce
W obowiązującym obecnie Rozporządzeniu (WE) nr 1005/2009 (przekształcenie 2037/2000) zapisano: „(7) Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 2037/2000 od 2010 r. pierwotne wodorochlorofluorowęglowodory nie mogą być już stosowane do konserwacji lub serwisowania istniejących urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych.

Aby zminimalizować ryzyko nielegalnego stosowania pierwotnych wodorochlorofluorowęglowodorów jako materiału poddanego recyklingowi lub zregenerowanego, do konserwacji lub serwisowania powinien być stosowany jedynie materiał zregenerowany lub poddany recyklingowi. Odsprzedaż wodorochlorofluorowęglowodorów poddanych recyklingowi powinna być zakazana, a wodorochlorofluorowęglowodory poddane recyklingowi powinny być stosowane wyłącznie, gdy zostały odzyskane z tego rodzaju urządzenia i tylko przez przedsiębiorstwo, które przeprowadziło lub zleciło odzysk. Ze względów dotyczących spójności wyłączenie to powinno mieć zastosowanie również do pomp cieplnych.”

W istotnej części eksploatowanych w Polsce urządzeń i instalacji zawierających czynniki z grupy HCFC (z uwagi na ich stosunkowo krótki okres eksploatacji oraz wysokie koszty inwestycyjne związane z zakupem nowego sprzętu) prawdopodobnie będzie przeprowadzana operacja przezbrojenia (retrofitu). Z powodu znacznej ilości instalacji zawierających czynniki z grupy HCFC oraz biorąc pod uwagę potencjalną niedostępność czynnika R22, można przypuszczać, że rynek na usługi związane z przezbrajaniem instalacji będzie się w Polsce dynamicznie rozwijał przez kilka najbliższych lat. Nie bez znaczenia jest także fakt, że Polska może należeć do ścisłej czołówki państw Unii Europejskiej o jednym z najwyższych wskaźników dot. ilości instalacji zawierających czynnik R22.

Obecnie dostępne są na rynku dwa typy czynników zamiennych:
- czynniki ziębnicze stosowane jako zamienniki (np. za R22) wymagające zawsze całkowitej wymiany oleju mineralnego na olej syntetyczny;
- czynniki ziębnicze przeznaczone do tzw. retrofitu uproszczonego stosowane jako zamienniki (np. za R22), zwykle nie wymagające wymiany oleju mineralnego na olej syntetyczny typu POE. (...)

Błędy podczas przezbrajania (...)

Publikacje dotyczące procedur technicznych oraz opisów zagrożeń (...)


Wnioski
Na koniec można sformułować ogólne wnioski czy też sugestie dotyczące firm wykonujących obecnie operacje przezbrojenia (retrofitu) instalacji chłodniczych:
1. Należy działać rozważnie (nie rutynowo), wykonywać wszystkie zalecane procedury przy przezbrajaniu instalacji oraz zgromadzić wszystkie dostępne dane.
2. Z każdym razem dokładnie przeprowadzić przygotowania i rozpoznanie instalacji.
3. Zawracać się do producentów urządzeń o informacje techniczne dot. procedur retrofitu ich sprzętu.
4. Zwracać się do producentów i dostawców zamiennych czynników ziębniczych o wytyczne dot. przezbrojenia dla danego przypadku.
5. Zabezpieczyć się, na ile to możliwe, w umowie na wykonanie operacji przezbrojenia tak, aby zminimalizować ryzyko zawodowe związane z tego typu operacjami i ich potencjalnymi konsekwencjami (np. w przypadku istotnej zmiany wydajności instalacji).
6. Ubezpieczyć działalność na wypadek tzw. „błędów w sztuce” w przypadku nieprzewidzianych tego typu sytuacji.

LITERATURA
[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1005/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową (wersja przekształcona).
[2] Supply and Demand of Recycled Hydrochlorofluorocarbons (HCFCs) in Existing Refrigeration and Air Conditioning Equipment. Beyond 2009. Analysis of Regulatory Phaseout Scenarios. Confidential report prepared for the European Commission. Final Report. Sierpień 2006.
[3] DuPont – Artykuł RoadShow. Broszura DuPont nr FLCHEU- 2009-03.
[4] Retrofit Guidelines for DuPont™ ISCEON® MO29 (R-422D) Refrigerant. DuPont Technical Information ART-46.
[5] R22 Retrofit. Danfoss Commercial Compressors. Dokumentacja nr FRCC.EN.049.A1.02 Danfoss 2009.
[6] Retrofit Hints and Advice DuPont™ ISCEON® 9 Series. Broszura DuPont Version: ENGL B_18-09-09.
[7] Pismo Głównego Inspektora Ochrony Środowiska nr DIIO/071-130/08/po. Warszawa 9 maja 2008.
[8] Arkadiusz DZIERŻANOWSKI: Substancje zubożające warstwę ozonową. COCH. Kraków, 2005.
[9] D. CLODIC, F. SAUER: Vademecum odzysku czynników chłodniczych. Wyd. MASTA. Gdańsk, 1999.
[10] PN-EN 378 - Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska.
[11] Zamienniki dla czynnika R22 przeznaczone do użytkowanych instalacji ziębniczych. Opracowanie COCH. Archiwum. 2008.
[12] W. SKRZYPULEC, W. WARCZAK, G. BEDNARCZYK: Zamienniki dla czynnika R22 – analiza porównawcza właściwości termodynamicznych. Wyd. Chłodnictwo & Klimatyzacja 7/2008.
[13] W. SKRZYPULEC: Retrofit – konieczność czy wolny wybór. Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna. 1/2009. Bibliogr. 9 poz., rys., tab.
[14] W. SKRZYPULEC: Zamienniki R22 – aspekty projektowe oraz wytyczne dla projektantów i instalatorów. Chłodnictwo & Klimatyzacja 1-2/2010, ss.19–23. Bibliogr. 9 poz., rys., tab.
[15] Refrigerant Rapport 15 Edition. Bitzer. 2009.
[16] Materiały informacje firm: Dupont, Honeywell, Arkema, Refrigerant Solutions itp


AUTOR: Witold Skrzypulec
- członek SIMP

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.