Aby ograniczyć skutki ewentualnego pożaru, instalacja wentylacji oddymiającej powinna usuwać lub ukierunkować przepływ dymu w taki sposób, żeby stworzyć warunki do bezpiecznego opuszczenia zagrożonej przestrzeni.

Warunki realizacji tego zadania opisane zostały w pierwszym odcinku mini cyklu artykułów, dotyczącego wentylacji pożarowej zamkniętych garaży podziemnych (Ch&K nr 4/2011). Kolejny krok w procesie projektowania stanowi wybór odpowiedniego układu wentylacji pożarowej dla garażu o określonym przeznaczeniu i układzie architektonicznym. Ze względów praktycznych i ekonomicznych powszechnie stosowane są systemy wentylacji łączące funkcje bytowe i pożarowe. W takim przypadku warunki ochrony przeciwpożarowej stanowić powinny priorytet przy projektowaniu takiego dwufunkcyjnego układu. Do dyspozycji mamy systemy przedstawione na rysunku 1, przy czym w przypadku garaży zamkniętych należy stosować wyłącznie układy wentylacji mechanicznej.

System wentylacji kanałowej
Pierwszym z nich jest system wentylacji kanałowej, którego elementami składowymi są:
- wentylatory nawiewne i wyciągowe,
- sieć przewodów,
- kratki nawiewne i wyciągowe,
- przeciwpożarowe klapy odcinające
- elementy regulacyjne.

Systemy wentylacji pożarowej garażu

Omawiany układ wentylacji, spełniając dwie funkcje, musi zapewnić wymianę powietrza podczas normalnego funkcjonowania obiektu oraz w warunkach pożaru, kiedy konieczne będzie przetłaczanie powietrza w znacznie większych ilościach. Z tego powodu konieczne jest uzbrojenie sieci przewodów w wentylator dwubiegowy lub sterowany falownikiem (ze zmianą prędkością obrotów). Kratki wywiewne usytuowane muszą być na dwóch wysokościach: usuwające lżejsze frakcje zanieczyszczeń na wysokości ponad 1,8 m oraz zanieczyszczenia cięższe od powietrza na wysokości mniejszej od 0,8 m ponad poziomem posadzki. Podczas normalnej pracy około 60% powietrza usuwanego jest przez kratkę górną, natomiast 40% przez kratkę dolną. Podczas pożaru, przy ochronie dróg ewakuacji, wyciąg dolny zostaje odcięty a 100% pożarowego wydatku powietrza wyciągane powinno być z przestrzeni podstropowej. Zaprojektowanie takiego układu ze względu na gwałtowną zmianę charakterystyki sieci (zmianę oporów przepływu) jest bardzo kłopotliwe i wymaga zastosowanie elementów regulacyjnych (przepustnic) dostosowujących opory przepływu w instalacji dla realizacji wentylacji bytowej (rys. 2).

Zgodnie w wymogami przepisów techniczno- budowlanych system kanałowy powinien zostać (łączący funkcję bytową z pożarową – konieczne) zbudowany z odpowiednich przewodów i wentylatorów. Przewody wentylacyjne muszą mieć klasę odporności ogniowej z uwagi na szczelność ogniową i dymoszczelność E600S co najmniej taką jak klasa odporności ogniowej stropu (lub E300S, jeżeli wynikająca z obliczeń temperatura dymu powstającego w czasie pożaru nie przekracza 300°C). Najczęściej stosowane są wentylatory o odporności ogniowej F400 120 (czyli zdolne do pracy w temperaturze 400°C w okresie 120 min). Jeżeli jednak z przeprowadzonych obliczeń lub symulacji wynika wyższa temperatura dymu konieczne staje się zastosowanie wentylatorów F600 60. Należy pamiętać o takiej lokalizacji wyrzutni zadymionego powietrza, żeby spaliny nie mogły powrócić do obiektu oddymianego. (...)

Wentylacja bezkanałowa (...)

Jak wykazują analizy komputerowe systemy wentylacji strumieniowej lepiej sprawdza się w niskich garażach o wysokości do ok. 2,4 m. W wysokich garażach przewagę skuteczności mają natomiast systemy kanałowe. Ze względu na indywidualny charakter każdego obiektu (organizację przestrzeni, lokalizację wyjść, ścianek działowych, podciągów ramp itd.) optymalny układ i parametry pracy instalacji powinny być dobierane indywidualnie dla każdego garażu.

AUTOR: Grzegorz KUBICKI
– Zakład Ogrzewnictwa i Klimatyzacji, Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Warszawska