Poprawne zaprojektowanie instalacji wentylacji i klimatyzacji w halach basenowych to nie lada problem. Wynika on z braku odrębnych przepisów precyzujących wymagania stawiane instalacjom wentylacyjnym czy klimatyzacyjnym dla hal basenowych. W Polsce znajduje się wiele hal basenowych, większość z tych instalacji wymaga wymiany bądź modernizacji.

Informacje o tendencjach rozwoju i nowoczesnych systemach HVAC dedykowanych dla obiektów basenowych, projektanci muszą głównie czerpać ze źródeł zagranicznych. Udostępniają je m.in. zagraniczni dostawcy urządzeń basenowych. Zgodnie z podstawowymi wymaganiami, określonymi w ustawie Prawo Budowlane, instalacja wentylacyjna powinna umożliwić spełnienie przez obiekt budowlany, w którym jest zainstalowana, warunków bezpieczeństwa konstrukcji, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa użytkowania, odpowiednich warunków higienicznych, zdrowotnych oraz ochrony środowiska, ochrony przed hałasem i drganiami, a także oszczędności energii. Dla spełnienia powyższych wymagań, a w szczególności dla zapewnienia odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz oszczędności energii, niezbędne jest utrzymywanie właściwych dla obiektu basenowego parametrów powietrza.
Hale basenowe charakteryzują się dużym jednostkowym zapotrzebowaniem energii, w odróżnieniu do budynków mieszkalnych czy budynków użyteczności publicznej. Wynika to z potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej, jak i faktu, że w hali basenowej oraz pomieszczeniach przyległych panuje wyższa temperatura aniżeli w budynkach mieszkalnych. Temperatura w hali powinna wynosić 30÷34°C wg normy VDI 2089-1:2006-09. Choć, tak jak pokazuje tabela 1, różne źródła zalecają nieco inną temperaturę powietrza.
Wyższe zapotrzebowanie energii wynika także z konieczności ogrzewania hali basenowej przez prawie cały rok. Około jednej trzeciej zapotrzebowania energii przypada na:
- ciepło przenikania (straty ciepła przez przegrody budowlane);
- ciepło na cele wentylacji (zapotrzebowanie ciepła na odświeżenie powietrza);
- ciepło odparowania wody (ciepło zawarte w parze wodnej parującej z powierzchni basenu).

Wartości parametrów zawartych w tabelach 1 i 2 warunkują wrażenie komfortu cieplnego. Mają one również decydujący wpływ na trwałość przegród budowlanych oraz elementów wyposażenia pomieszczeń basenowych, a także na zużycie energii. Istotne jest, aby w całej strefie przebywania ludzi panowały jednakowe warunki klimatyczne.
Hala basenowa to nie tylko pomieszczenie z niecką, lecz również pomieszczenia towarzyszące, w których instalacja wentylacji także powinna zapewnić warunki komfortu. Zalecane są w tych pomieszczeniach następujące temperatury:
- pomieszczenia natrysków 25÷28°C;
- pomieszczenia WC 25°C;
- pokój trenera 25°C;
- szatnie 25°C;
- hol wejściowy, pomieszczenia administracyjne 22°C.

Gwarantem wieloletniej eksploatacji obiektu bez kosztownych generalnych remontów jest zapewnienie dobrej ochrony budynku przed niszczącym działaniem wilgoci. Podstawowym warunkiem ochrony elementów konstrukcyjnych budynku i elementów wyposażenia przed działaniem wilgoci jest zachowanie temperatury powierzchni tych elementów powyżej tzw. punktu rosy, który jest zależny od bezwzględnej zawartości wilgoci w powietrzu wewnętrznym. Dla typowych parametrów powietrza w hali basenu 30°C/55% temperatura punktu rosy wynosi około 20°C. Temperatura wewnętrznych płaszczyzn przegród zewnętrznych hali basenu jest o kilka stopni niższa od temperatury powietrza. Przegrody te muszą więc charakteryzować się niskim współczynnikiem przenikania ciepła. Jednak niektórych przegród nie da się dobrze zaizolować. Szczególnie dotyczy to okien zewnętrznych. Istotnym parametrem chroniącym okna przed kondensacją pary wodnej jest prędkość ruchu powietrza w obszarze stycznym do wewnętrznej powierzchni szyby. Ruch powietrza usuwa warstwę graniczną przy powierzchni okna, asymilując wilgoć i podnosząc jej temperaturę. Aby zapobiec kondensacji pary wodnej wewnątrz przegród, muszą one charakteryzować się niską dyfuzyjnością. Przegrody szczególnie narażone na działanie wilgoci zabezpiecza się specjalną paroizolacją.

Urządzenia (...)

Rozdział powietrza w budynku (...)

Centrale wentylacyjne (...)

Podsumowanie
Poprawne zaprojektowanie instalacji wentylacji i klimatyzacji jest trudne. Przede wszystkim warto podkreślić, że poprawnie zaprojektowany obiekt basenowy, to nie tylko instalacja wentylacji i klimatyzacji. To również sama konstrukcja budynku i zastosowane w niej materiały budowlane. Najważniejszym aspektem jest świadomy wybór materiałów i urządzeń, według kryterium jakości.
Źle pojęta oszczędność, wybieranie rozwiązań najtańszych lub czasem łudząca wiara w to, że produkty najdroższe i reklamowane są najlepsze, może być przyczyną dużych problemów.

LITERATURA
[1] Zbigniew WNUKOWICZ: Warunki klimatyczne w obiektach basenowych oraz sposoby rozdziału powietrza a wrażenie komfortu cieplnego i koszty eksploatacji. Wpływ organizacji rozdziału powietrza na wielkość instalacji klimatyzacyjnej. Materiały konferencyjne GFW 2002.
[2] Zbigniew WNUKOWICZ: Porównanie urządzeń klimatyzacyjnych stosowanych dla hal basenowych. Chłodnictwo i klimatyzacja. 2004.
[3] RECKNAGEL, SPRENGER, SCHRAMEK: Kompendium wiedzy Ogrzewnictwo, Klimatyzacja, Ciepła woda, Chłodnictwo 08/09.
[4] Zbigniew WNUKOWICZ: Tendencje w projektowaniu i budowie instalacji wentylacyjno-klimatyzacyjnych dla hal basenowych. Chłodnictwo i klimatyzacja. 2007.
Materiały internetowe:
[5] www.elbas.com.pl
[6] www.menerga.pl
[7] www.wentylacja.com
[8] http://neso.com.pl/

Pełną treść artykułu przeczytają Państwo w miesięczniku Chłodnictwo & Klimatyzacja nr 07/2011

AUTOR: Ewelina RÓŻYCKA
– doktorantka, Zakład Systemów Ciepłowniczych i Gazowniczych,
Inżynieria Środowiska, Politechnika Warszawska