Izabela JOŃSKA, Michał JOŃSKI

Większość wód w Polsce jest silnie korozyjna w stosunku do wszystkich elementów metalowych występujących w instalacji. Wynika to ze zbyt niskiego odczynu pH, rozpuszczonych gazów (tlenu i dwutlenku węgla) i stężenia soli itp.

Zjawisko korozji i odkładania się kamienia kotłowego w instalacjach ogrzewania i chodzenia oraz kłopoty z tym związane: niedogrzanie pomieszczeń, brak drożności przewodów, blokowanie się zaworów termostatycznych i automatyki sterującej znane są już od dawna. Przyczyną tego stanu jest jakość wody, którą napełniono, a później uzupełniano instalacje. Z reguły jest ona agresywna korozyjnie w stosunku do stali, miedzi, żeliwa i innych metali, z których instalacja jest wykonana.

Do zapewnienia sprawnej i prawidłowej oraz ekonomicznej pracy układów ogrzewania i chłodzenia został opracowany i zgłoszony do opatentowania Sposób i Układ do Antykorozyjnego Zabezpieczania Instalacji (SUAZI).

Od kilkunastu lat zmieniają się warunki pracy instalacji grzewczych i chłodzących w budynkach mieszkalnych, użyteczności publicznej oraz w przemyśle, co jest skutkiem łatwego dostępu do nowych, znacznie lepszych materiałów, urządzeń oraz systemów kontroli, regulacji i automatyki. Wiąże się to z koniecznością ciągłego aktualizowania informacji o nowych technologiach uwzględnianych i wykorzystywanych w projektowaniu, wykonawstwie i eksploatacji instalacji. Brak sprecyzowanych prawnie norm krajowych powoduje, iż nowe rozwiązania projektowe i materiałowe dobierane są przypadkowo, najczęściej najtaniej, a ich montaż jest niezgodny z wymaganiami producentów urządzeń i armatury oraz przyszłych użytkowników instalacji. W konsekwencji układy ogrzewania i chłodzenia napełniane wodą, które powinny pracować przez wiele lat, ulegają awarii już po 4-6 latach eksploatacji, a w niektórych przypadkach nawet wcześniej.

Należy podkreślić, że używanie do napełniania i uzupełniania układów ogrzewania i chłodzenia wody zdemineralizowanej np. z sieci ciepłowniczej lub ze stacji zmiękczania, ze względu na ich korozyjność jest rozwiązaniem bardziej szkodliwym, niż napełnienie instalacji surową wodą wodociągową.

Osobnym problemem w instalacjach wodnych – ogrzewania i chłodzenia – jest obecność mikroorganizmów: bakterii, alg, drożdży i grzybów – ich niekontrolowany rozwój powoduje tworzenie warstwy biofilmu blokującego drożność rur, zmniejszającego wydajność wymiany ciepła i korozję biologiczną.

Szczególnie zagrożone pod kątem niekontrolowanego rozwoju życia biologicznego są instalacje wody lodowej. Podczas zimowej przerwy w pracy układu chłodzenia, woda w przewodach instalacyjnych nagrzewa się do temperatury pokojowej, co stwarza idealne warunki do rozwoju bakterii. Podobna sytuacja ma miejsce w instalacjach ogrzewania.

W lecie przy wyłączonym zasilaniu może dojść do gwałtownego rozwoju mikroorganizmów, których usunięcie nawet w sezonie grzewczym jest bardzo trudne (do dezynfekcji termicznej potrzebna jest temperatura w instalacji na ostatnim odcinku ok. 70-75°C).

Opracowany Sposób i Układ do Antykorozyjnego Zabezpieczenia Instalacji jest unikalnym i ekologicznym rozwiązaniem do uzdatniania wody instalacyjnej oraz sprawnej i ekonomicznej pracy układów ogrzewania i chłodzenia.

Rys. 1. Sposób i układ do antykorozyjnego zabezpieczenia instalacji ogrzewania i chłodzenia

Układ składa się z trzech modułów (rysunek 1):
I. kontrolno-regulacyjnego,
II. ochronno-zmiękczającego,
III. uzdatniania wody,
które są dobierane i kompletowane dla konkretnej instalacji po uwzględnieniu danych technicznych takich jak:
● pojemność instalacji,
● rodzaj materiałów z których jest zrobiona,
● jakość wody do napełniania i uzupełnienia obiegu,
● czas i warunki dotychczasowej pracy instalacji.

Moduł kontrolno-regulacyjny służy do kontroli ciśnienia i ilości wody uzupełniającej. Następnym elementem jest moduł ochronno- zmiękczający, który produkuje najlepszą jakościowo wodę do napełnienia i uzupełniania instalacji w czasie jej eksploatacji oraz zabezpiecza przed napływem mechanicznych zanieczyszczeń z sieci wodociągowej.

Ostatnią częścią SUAZI jest moduł uzdatniania wody instalacyjnej – zapewnia prawidłowe uzdatnienie wody w instalacji oraz kontrolę skuteczności zabezpieczenia antykorozyjnego.

Na podstawie informacji zawartych w „opisie technicznym” (tabela 1) oraz po ewentualnym wykonaniu badań fizykochemicznych i bakteriologicznych wody, dobrany zostaje inhibitor korozji. Dodatkowo, w instalacjach chłodzenia do blokowania życia biologicznego dozowany jest biocyd.

Zaletą SUAZI jest możliwość podłączenia go bez ingerowania w ciągłość pracy układów ogrzewania i chłodzenia, ekologiczna bezobsługowa eksploatacja oraz brak elementów podatnych na kradzieże czy dewastacje.

Urządzenia SUAZI spełniają wymagania PN -93/C-04607 – „Woda w instalacjach ogrzewania. Wymagania dotyczące jakości wody.” i klauzul gwarancyjnych producentów urządzeń i armatury w zakresie uzdatniania wody do napełniania i uzupełniania instalacji.

Firma „Joński”, twórca SUAZI, od 20 lat skutecznie wdraża nowoczesne technologie związane z antykorozyjnym zabezpieczeniem instalacji, osiągając wymierne efekty techniczne, ekonomiczne i ekologiczne.

Urządzenia z serii SUAZI otrzymały Atest Higieniczny NIZP – Państwowego Zakładu Higieny w zakresie zabezpieczenia przed korozją i osadami instalacji ogrzewania i chłodzenia w budownictwie mieszkalnym, administracji publicznej (szpitale, hotele) oraz instalacji przemysłowych.

Wykonanie SUAZI obejmuje:
● przygotowanie instalacji do podłączenia układu antykorozyjnego zabezpieczenia instalacji,
● dostarczenie kompletu montażowego SUAZI,
● dobór i zadozowanie inhibitora
● instrukcję obsługi układu, montaż, serwis i konserwacje.