Bezawaryjne, stałe dostarczanie napięcia do urządzeń wykonawczych zapewniających bezpieczeństwo w budynku jest kluczowe dla prawidłowej i sprawnej ewakuacji osób oraz działań służb ratowniczych w sytuacji zagrożenia.

W instalacjach i urządzeniach niskoprądowych często funkcje zasilania realizują dedykowane centrale lub zasilacze posiadające odpowiednie certyfikaty i świadectwa, umożliwiające ich stosowanie w ochronie przeciwpożarowej. W przypadku zasilania odbiorników silnoprądowych, np. trójfazowych, sytuacja nie jest już tak oczywista. Wentylatory oddymiające czy urządzenia napowietrzające pozostają bezużyteczne, jeśli zostaną pozbawione napięcia w czasie pożaru. Inspektorzy nadzoru, projektanci, rzeczoznawcy bezwzględnie wymagają dokumentów dopuszczających do stosowania:

• kanały oddymiające,
• kanały kablowe,
• przepusty instalacyjne,
• klapy odcinające,
• klapy odcinające do systemów wentylacji pożarowej,
• wentylatory,
• przewody zasilające i sterujące,

zapominając często o rozdzielniach lub centralach zasilających. A to właśnie dzięki nim wszystkie w/w urządzenia, tworzące określony system, który ma na celu ochronę ludzi, w tym ekip ratowniczych, mogą poprawnie funkcjonować w czasie ewentualnego pożaru.

Należy pamiętać, że dla systemów kontroli rozprzestrzeniania ognia i dymu, w tym zestawów do odprowadzania dymu i ciepła oraz zestawów do różnicowania ciśnienia, wydano Mandat 109 Komisji Europejskiej – „Wyroby służące do wykrywania i sygnalizacji pożaru, stałe urządzenia gaśnicze i ich podzespoły, wyroby służące do kontroli rozprzestrzeniania ognia i dymu oraz tłumienia wybuchu”. W Mandacie wymienione są urządzenia objęte systemem oceny zgodności, w tym centrale oraz tablice sterownicze uruchamiające i zasilające wentylatory oddymiające i napowietrzające (obwieszczenie Ministra Infrastruktury z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie wykazu mandatów udzielonych przez Komisję Europejską na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych oraz wytycznych do europejskich aprobat technicznych wraz z zakresem przedmiotowym tych mandatów – Monitor Polski z 2004 r. Nr 32, poz. 571).

Ustawodawca szczególną uwagę przywiązuje do spełniania wymagań bezpieczeństwa pożarowego w obiektach budowlanych, wprowadzając certyfikację wszystkich elementów mających wpływ na pracę urządzeń przeciwpożarowych, tj. przewodów i kabli zasilających, certyfikację central i rozdzielni oraz certyfikację wentylatorów oddymiających. Instalacja elektryczna wykonana z przewodów niepalnych i koryt kablowych, gwarantująca nieprzerwany dopływ prądu przez np. 90 min (E90), powinna zasilać urządzenia przeciwpożarowe współpracując z centralą, która posiada aprobaty techniczne (dokumenty dopuszczające wydane w oparciu o specyfikacje techniczne), o czym informuje rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa w ust. 12.1.1.: „Centrale sterujące urządzeniami przeciwpożarowymi powinny spełniać wymagania aprobaty technicznej lub polskiej normy wyrobu. Spełnienie wymagań powinno być potwierdzone stosownym dokumentem.”

Zgodnie z w/w aktami prawnymi rozdzielnie zasilające wentylatory oddymiające i napowietrzające oraz inne urządzenia trójfazowe, które pracują w czasie pożaru powinny posiadać świadectwo dopuszczenia CNBOP. Dotyczy to także zasilania urządzeń składających się na systemy strumieniowego oddymiania garaży, bądź przeznaczonych do różnicowania ciśnienia w klatkach schodowych, jak również gotowych zestawów tych urządzeń.

Wspomniane wymagania spełnia produkowana przez firmę MERCOR SA centrala zasilająco-sterująca typu mcr OMEGA C2100c. Została ona zaprojektowana specjalnie na potrzeby sterowania i zasilania wentylatorów oddymiających oraz urządzeń napowietrzających w systemach różnicowania ciśnienia. Centrala zapewnia zasilanie urządzeń do niej podłączonych napięciem 230V lub 3x400V w rozruchu bezpośrednim lub z przełącznikiem gwiazda/ trójkąt. Urządzenie steruje m.in. przepustnicami. Istnieje także możliwość rozbudowy centrali o moduł kontrolujący optyczne czujki dymu i ręczne ostrzegacze pożarowe, co pozwala na autonomiczną pracę systemu np. na klatce schodowej.

mcr OMEGA może również sterować klapami oddymiającymi i drzwiami pożarowymi. Użyte do budowy centrali moduły automatyki pozwalają na uruchamianie podłączonych do niej urządzeń w ustalonej, dowolnej kolejności w zależności od scenariusza pożarowego oraz mocy przyłącza elektrycznego. Centrala może pracować jako urządzenie autonomiczne oraz w konfiguracji sieciowej, komunikując się z innymi centralami mcr OMEGA w obiekcie.

Jako jedno z pierwszych urządzeń tej klasy centrala mcr OMEGA C2100c przeszła wszystkie wymagane prawem badania oraz testy i uzyskała świadectwo dopuszczenia CNBOP

mgr inż. Tomasz KAMIŃSKI
Mercor SA