Okresowa kontrola urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji winna być wykonywana co najmniej raz na pięć lat. Obowiązek ten wynika z art. 62 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 19 września 2007 r., o zmianie ustawy – Prawo budowlane (DzU Nr 191, poz. 1373).

 Zgodnie z tym przepisem obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania co najmniej raz na 5 lat, poddawane kontroli okresowej, polegającej na ocenie efektywności energetycznej zastosowanych urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji, ich wielkości w stosunku do wymagań użytkowych o mocy chłodniczej nominalnej większej niż 12 kW. W zależności od przedmiotu okresowej kontroli, upoważnioną do jej dokonania będzie więc osoba, która dysponuje uprawnieniami do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi w specjalności konstrukcyjno–budowlanej, bądź uprawnieniami do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi w specjalności instalacyjnej, w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych, a także uprawnieniami budowlanymi do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi w specjalności instalacyjnej, w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych elektroenergetycznych bez ograniczeń w zależności od zakresu posiadanych uprawnień.

Informacje podstawowe

Obowiązek przeprowadzania okresowych kontroli urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji spoczywa na właścicielu lub zarządcy nieruchomości, w której znajdują się takowe urządzenia. Ustawa prawo budowlane wymaga, żeby czynności kontrolne były przeprowadzane przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności, względnie osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje zawodowe.

Chodzi tutaj o przeprowadzanie czynności kontrolnych na:

• instalacjach elektrycznych,
• piorunochronnych,
• gazowych,
• urządzeniach chłodniczych.

Kontrolę stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych i gazowych mogą przeprowadzać zarówno osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności, jak również kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń chłodniczych, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych . Są to tzw. świadectwa kwalifikacyjne, wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (DzU Nr 89, poz. 828 z późn. zm.).

Świadectwo kwalifikacji w zakresie naprawy i obsługi technicznej urządzeń i instalacji chłodniczych zawierających substancje kontrolowane oraz obrotu tymi substancjami, wydane na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2004 r. w sprawie programów kursów, przeprowadzania egzaminów oraz wzoru świadectwa kwalifikacji w zakresie substancji kontrolowanych (DzU Nr 195, poz. 2009), wskazuje się jako certyfikat tymczasowy dla personelu Kategorii I, wykonującego - zgodnie z art. 2 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 303/2008, czynności:

1. kontrolę szczelności urządzeń zawierających fluorowane gazy cieplarniane w ilości 3 kg lub większej oraz urządzeń zawierających fluorowane gazy cieplarniane w ilości 6 kg lub większej, z hermetycznie zamkniętymi systemami, które są oznakowane, jako takie;
2. odzysk;
3. instalację (instalowanie);
4. konserwację lub serwisowanie.

Eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci mogą zajmować się osoby, które spełniają wymagania kwalifikacyjne dla następujących rodzajów prac i stanowisk pracy:

• eksploatacji – do których zalicza się stanowiska osób wykonujących prace w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym;
• dozoru – do których zalicza się stanowiska osób kierujących czynnościami osób wykonujących prace oraz stanowiska pracowników technicznych sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.

Prace, dotyczą wykonywania czynności:

• mających wpływ na zmiany parametrów pracy obsługiwanych urządzeń, instalacji i sieci z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i wymagań ochrony środowiska – w zakresie obsługi;
• związanych z zabezpieczeniem i utrzymaniem należytego stanu technicznego urządzeń, instalacji i sieci – w zakresie konserwacji;
• związanych z usuwaniem usterek, uszkodzeń oraz remontem urządzeń, instalacji i sieci w celu doprowadzenia ich do wymaganego stanu technicznego – w zakresie remontów;
• niezbędnych do instalowania i przyłączania urządzeń, instalacji i sieci – w zakresie montażu;
• niezbędnych do dokonania oceny stanu technicznego, parametrów eksploatacyjnych, jakości regulacji i sprawności energetycznej urządzeń, instalacji i sieci – w zakresie kontrolno-pomiarowym.

Do przeprowadzania takich kontroli upoważnione są więc osoby posiadające uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej, jak i osoby posiadające kwalifikacje wynikające z przepisów o dozorze technicznym i energetyce i w tym przypadku bez znaczenia jest fakt posiadania lub nie posiadania przez nie uprawnień budowlanych.

Obowiązki kontrolujących

(...)

Utrzymanie budynku, w którym znajdują się urządzenia chłodnicze

(...)

Zalecenia – kontrola urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji

(...)

Konkluzja

Kontrola urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji powinna być przeprowadzana co najmniej raz na 5 lat i powinna obejmować sprawdzenie dostosowania klimatyzacji do potrzeb i wymagań chłodzenia budynku.

W jej zakres wchodzić powinno:

• porównanie mocy urządzeń i aktualnego zapotrzebowania na energię chłodniczą,
• sprawdzenie schematów działania systemu,
• sprawdzenie nastaw i strategii układu automatycznej regulacji,
• sprawdzenie realizacji procesów obróbki powietrza,
• weryfikacja parametrów powietrza,
• sprawdzenie efektywności systemu wentylacji.

Ocena efektywności energetycznej systemów chłodniczych i klimatyzacyjnych obejmuje także doradztwo w zakresie ewentualnych udoskonaleń lub wymiany systemu klimatyzacji, w szczególności przekazanie właścicielowi lub zarządcy informacji na temat:

• stanu technicznego instalacji i możliwych usprawnień,
• możliwości zastosowania alternatywnego źródła chłodu,
• wskazania bardziej efektywnego systemu,
• oceny komfortu zapewnianego przez system.

Ocena efektywności energetycznej powinna być prowadzona pod kątem możliwości zmniejszenia zużycia energii oraz ograniczenia emisji dwutlenku węgla.

Podstawa prawna:
Ustawa prawo budowlane ( DzU z 2010 Nr 243 poz. 1623 ze zm.).

 Przemysław GOGOJEWICZ

Kancelaria Usług Prawnych Gogojewicz & Współpracownicy, Radcy Prawni i Doradcy Podatkowi 

Więcej na ten temat przeczytają Państwo w Chłodnictwie i Klimatyzacji nr 11/2013