Nie ma wątpliwości co do tego, że pomieszczenia wymagają wentylacji, w tym usuwania zanieczyszczonego powietrza. Kluczową rolę odgrywają więc wentylatory kanałowe i dachowe. Przyjrzyjmy się nieco bliżej rozwiązaniom w tym zakresie.

Wentylatory kanałowe

Wentylatory kanałowe pozwalają na efektywne usuwanie powietrza łącznie z wilgocią. Usunąć można również nieprzyjemne zapachy, a nawet roztocza. Urządzenia tego typu wspomagają wentylację grawitacyjną.

Wentylatory kanałowe znajdują zastosowanie we wszelkiego rodzaju instalacjach wentylacji ogólnej. Są one ważnym elementem wentylacji wywiewnej i nawiewnej mieszkań, biur, sklepów czy też lokali gastronomicznych. Współpracują również z domowymi okapami kuchennymi, które mogą być wyposażone na przykład w filtry przeciwtłuszczowe. Mogą również pokonywać duże opory instalacji, powstające w kanałach o małej średnicy. Oczywiście istnieje możliwość współpracy wentylatora z filtrami i nagrzewnicami kanałowymi.

Nowoczesne wentylatory kanałowe mają przede wszystkim szeroki zakres wydajności, wysoką sprawność, relatywnie niski poziom hałasu, a także duży maksymalny spręż statyczny. Urządzenia tego typu znajdują zastosowanie zarówno w systemach zwykłej wentylacji, jak i w instalacjach średniego ciśnienia.

Na rynku są oferowane wentylatory kanałowe przeznaczone do instalacji, w których wymaga się większej wydajności przepływu powietrza. W takich wentylatorach bardzo często montowane są wirniki promieniowe z łopatkami wygiętymi do tyłu. Dostępne są również modele z wirnikami diagonalnymi z tzw. „ukośnym”, czyli osiowo-promieniowym kierunkiem przepływu powietrza. Wirniki promieniowe cechuje wysoka sprawność, przy odpowiednio dobranej średnicy wirnika oraz sprężu wentylatora. Dla kanałów o średnicy przekraczającej 315 mm lepiej sprawdzi się wirnik typu diagonalnego. Prostsze modele mają dwustopniową regulację prędkości obrotowej.

Rys. 1. Przed przystąpieniem do montażu wentylatora kanałowego należy sprawdzić czy jest on kompletny. Należy zwrócić również uwagę na ewentualne uszkodzenia obudowy. Wirnik powinien obracać się lekko

Budowa wentylatorów kanałowych

W nowoczesnych wentylatorach kanałowych silnik z wirującą obudową zbudowany jest z takich samych elementów, jak każdy inny asynchroniczny silnik, z tym że został zamieniony miejscami rotor i stojan. Stojan z uzwojeniami umieszczony jest we wnętrzu wirującej obudowy z uzwojeniem klatki. Obroty silnika reguluje się, obniżając napięcie zasilania, dzięki specjalnie wykonanemu uzwojeniu klatki. Wał silnika, który jest na stałe połączony z wirującą obudową, podparto na dwóch łożyskach kulowych. Są one ustalone w stojanie. Wirnik wentylatora, zaprasowany na zewnętrznej średnicy wirującej obudowy, jest razem z nią wyważony. Uzyskano w ten sposób mniejsze rozmiary wentylatora oraz skuteczne chłodzenie silnika przy napięciowej regulacji jego obrotów.

Dostępne na rynku wentylatory kanałowe, w zależności od wybranego modelu, mogą pracować w pozycji pionowej lub poziomej przy standardowych średnicach wentylacyjnych – 100-400 mm. Obudowa wentylatora może być wykonana z polipropylenu lub blachy stalowej, malowanej farbą epoksydową. Wirniki, w zależności od modelu, są wykonane z blachy aluminiowej albo tworzywa sztucznego ABS.

Wentylatory kanałowe można wyposażyć w szereg akcesoriów, które poprawią bezpieczeństwo i komfort użytkowania systemu wentylacyjnego, takich jak: przepustnica zwrotna (anemostat), tłumik, kaseta filtra, nagrzewnica, czerpnia oraz kratka żaluzjowa.

W nowoczesnych wentylatorach kanałowych dołącza się również wspornik montażowy, dzięki któremu skraca się czas instalacji. Na uwagę zasługuje również dokładne dopasowanie do przewidywanego systemu wentylacyjnego. Wibracje nie są przenoszone do kanałów wentylacyjnych. Uzyskano to dzięki zastosowaniu klamer szybkozaciskowych oraz długich króćców podłączeniowych. Dzięki szczelnym obudowom możliwe jest zastosowanie urządzenia w miejscu narażonym na działanie wilgoci.

Konserwacja

Nowoczesne wentylatory kanałowe nie wymagają konserwacji, ale jednak warto zadbać o okresowe sprawdzenie urządzenia oraz współpracujących z nim systemów instalacyjnych. Kontroli należy poddać poprawność działania funkcji wentylatora, a także stan połączeń mechanicznych. W szczególności chodzi o połączenia kanałów wentylacyjnych z wentylatorami. Rzecz jasna sprawdzić też trzeba połączenia elektryczne zarówno sygnałowe, jak i zasilające. Okresowo sprawdzajmy przewód PE. Również i w tym przypadku pomiary powinny być przeprowadzone przez osobę z odpowiednimi uprawnieniami elektroenergetycznymi.

Wentylatory dachowe

Budowa wentylatorów dachowych

(...)

Wentylatory dachowe przeciwwybuchowe

(...)

Kryteria wyboru wentylatora dachowego

(...)

Konserwacja wentylatora dachowego

(...)

Podsumowanie

Konstrukcja wentylatora powinna być ściśle dobrana do warunków pracy urządzenia. Jeżeli będzie tłoczone powietrze, które nie jest zanieczyszczone i nie zawiera substancji lepiących, sprawdzą się wentylatory ogólnego stosowania. Mają one optymalną wydajność przy zachowaniu niskiego poziomu hałasu. Obudowa w urządzeniach tego typu jest ze stali malowanej proszkowo. Silnik znajduje się w specjalnej komorze i jest odizolowany od tłoczonego powietrza.

W obiektach przemysłowych często zastosowanie mają modele odporne na działanie substancji chemicznych. W urządzeniach tego typu stawia się przede wszystkim na szczelność, aby substancja taka nie wnikała do wnętrza wentylatora. Istotną rolę odgrywa więc zastosowanie specjalnych uszczelek. Nie bez znaczenia pozostaje również uwzględnienie przez producentów odpowiednich materiałów, które są odporne na działanie substancji chemicznych. Niektóre modele wentylatorów buduje się z materiałów trudno palnych. Może to być trudno palny polipropylen PPs lub polichlorek winylu.

Damian ŻABICKI

Artykuł pierwotnie opublikowany w miesięczniku Polski Instalator w numerze 2/2012.

Więcej na ten temat przeczytają Państwo w Chłodnictwie i Klimatyzacji nr 01-02/2014