Od kwietnia tego roku w ofercie firmy Daikin pojawiła się zupełnie nowa jednostka klimatyzacyjna Ururu-Sarara. Warto poświęcić jej uwagę nie tylko z powodu świetnych parametrów technicznych (klasa energetyczna A+++) oraz unikalnych rozwiązań, ale także ze względu na fakt, że jest to pierwsze urządzenie na rynku europejskim z czynnikiem chłodniczym R32.

Wybór czynnika chłodniczego jaki zostanie zastosowany w urządzeniu klimatyzacyjnym na pozór wydaje się prosty. Najlepszy będzie taki, który najlepiej chłodzi. Z punktu widzenia ekologii i globalnej gospodarki sprawa nie jest już tak oczywista. Czynniki chłodnicze, zaraz po dwutlenku węgla, są głównymi sprawcami efektu cieplarnianego i powiększania się dziury ozonowej. 

Sięgnijmy trochę do historii. Gwałtowny rozwój gospodarki światowej XX w. i rosnąca emisja gazów cieplarnianych na poziomie kilku procent rocznie była na tyle alarmująca, że doprowadziła w 1987 roku do podpisania protokołu Montrealskiego, który zobowiązywał sygnatariuszy do całkowitego wycofania się ze stosowania czynników CFC (np. R12) i stopniowego przechodzenia na czynniki ekologiczne. Kraje rozwinięte, do których zaliczono USA, Australię, Japonię i kraje Europy, zobowiązano do wycofania się z produkcji czynników HCFC do końca 2020 roku, a kraje rozwijające się do końca 2030. Protokół ten był w kolejnych latach wzmacniany (np. Kyoto, 1997 rok) i trzeba przyznać, że postanowienia w nim zawarte weszły w życie. Po ok. 27 latach udało się osiągnąć w krajach rozwiniętych prawie 90% redukcję i aktualnie jesteśmy na etapie przechodzenia na czynniki chłodnicze nowej generacji (rys. 1.) na podstawie Daikin CSR Report). Jakie to będą czynniki?

Rys. 1. Przyszłość czynników chłodniczych (Daikin CSR Report)

Wymagania stawiane nowym czynnikom

Przede wszystkim taki czynnik powinien być ekologiczny, a więc mieć zerowy wskaźnik ODP (potencjał niszczenia warstwy ozonowej) oraz jak najniższy wskaźnik GWP (potencjał tworzenia efektu cieplarnianego). Powinien również charakteryzować się wysoką sprawność energetyczną; być bezpieczny, a więc najlepiej niepalny i nietoksyczny; wygodny i prosty w użyciu, a więc zgodny z potrzebami rynku, tak by pasował do aktualnie produkowanych sprężarek i układów chłodniczych. Na koniec zaś powinien być tani w produkcji i obsłudze.

Niestety w aktualnie dostępnych czynnikach chłodniczych, wymagania te nie idą ze sobą w parze i są dość skutecznie wymieszane. Im mniejszy wskaźnik GWP tym rośnie palność. Im lepsze wartości energetyczne tym wzrasta toksyczność. 

Ulepszanie parametrów czynników chłodniczych powoduje więc wzrost szeregu innych kosztów. A im wyższy będzie koszt wytworzenia czynnika, tym mniejsza będzie sprzedaż urządzeń. Czynnik ekologiczny, jednak o słabych parametrach energetycznych wymaga droższych i bardziej energochłonnych urządzeń. Nie można więc doprowadzić do sytuacji, w której korzyści płynące z ekologii czynnika będą wielokrotnie mniejsze od strat wynikających z nadprodukcji energii elektrycznej potrzebnej do pracy urządzeń i ich produkcji. A zapotrzebowanie na domowe jednostki klimatyzacyjne jest ogromne i stale rośnie. 

Kompromisem wydaje się być właśnie R32.

Czynnik ten nie jest niczym nowym. Wchodzi w skład mieszanin R407C i R410A, jednak dotychczas nie był stosowany samodzielnie w domowych jednostkach klimatyzacyjnych. 

Jest nietoksyczny, ma zerowy wpływ niszczenia warstwy ozonowej (ODP=0), a wskaźnik GWP wynosi 675, a więc jest trzykrotnie niższy od wartości jaką ma R410A (2 090). Czynnik ten ma 1,5x lepsze parametry chłodnicze w stosunku do R410A przy prawie identycznych ciśnieniach pracy, a w połączeniu z mniejszą o ok. 10% gęstością powoduje to, że ładunek czynnika na 1 kW mocy chłodniczej jest ok. 30% mniejszy.

Jednostka Ururu o mocy 5 kW zawiera 1,34 kg R32, podczas gdy analogiczna jednostka z R410A ma go ok. 1,7÷1,8 kg. Zmniejszają się również średnice instalacji wewnątrz urządzenia, gdyż czynnik ten ma mniejszą lepkość, a tym samym mniejsze opory tłoczenia.

Przejście na R32 nie wymaga stosowania innych narzędzi chłodniczych, niż te stosowane dotychczas. Układy manometrów, osprzęt do nich, stacje odzysku, pompy próżniowe – pozostają te same. R32 jest kompatybilny z olejami syntetycznymi. Pewnym problemem są tylko skale na istniejących manometrach oraz palność R32, gdyż jest on określany jako lekko palny. Jednak zdolność do zapłonu i prędkość płomienia są o wiele niższe niż w szeregu innych czynników chłodniczych stosowanych w przemyśle. Wymaga jednak zwiększonych środków ostrożności w trakcie montażu i serwisu. 

Daikin wprowadził R32 w Japoni w listopadzie 2012 roku. Początkowo w 4 modelach, a aktualnie w prawie wszystkich produkowanych jednostkach domowych. Tylko w pierwszym roku wprowadzenia R32 na rynku japońskim, emisja CO2 spadła o 46 tys. ton. 

Od jesieni jednostka Ururu dostępna jest na rynku europejskim, a od kwietnia na naszym polskim rynku. Warto zatem wspomnieć kilka słów o samym urządzeniu.

Design 

Ururu-Sarara znacznie różni się od typowych klimatyzatorów ściennych. Jednostka nie leży płasko na ścianie, a wręcz przeciwnie. Jej głębokość jest większa od wysokości. (rys. 2). Jej wymiary to 295/798/372 mm gdzie 372 mm to właśnie głębokość. Wykonana jest w śnieżno białym kolorze, z elementami czerni po bokach jednostki.

Rys. 2. Nowy design jednostki Ururu-Sarara

Filtracja powietrza 

Po otwarciu urządzenia od razu rzuca się w oczy zaawansowany system filtracji powietrza. Filtr z delikatnej siateczki w postaci zamkniętej wstęgi, założony jest na rolki i przykrywa całą górną część urządzenia, poprzez którą Ururu pobiera powietrze z pomieszczenia. 

Ururu posiada funkcję ciągłego automatycznego czyszczenia filtra, dzięki czemu utrzymuje stały przepływ powietrza i zmniejsza zużycie energii o 25%. (rys 3, 4 i 5). Napęd przewija filtr, a układ szczotek zbiera z niego kurz i pył, kierując go do specjalnego pojemnika, który możemy wygodnie opróżnić, np. z pomocą odkurzacza. Funkcję możemy uruchomić automatycznie lub ręcznie.

Rys. 3–5. System filtrów powietrza w jednostce wenętrznej

Oprócz filtra siatkowego w urządzeniu jest jeszcze filtr pyłkowy powietrza świeżego, filtr fotokatalityczny oraz filtr elektronowy technologii flash streamer, który wytwarza strumień bardzo szybkich elektronów o silnym działaniu utleniającym. Zanim powietrze powróci do pomieszczenia wszelkie zapachy są neutralizowane, usuwane są pozostałości formaldehydu, a także elementy pleśni i wirusów.

Wentylacja

Jako jedyna jednostka klimatyzacyjna ścienna typu split na świecie Ururu posiada funkcję wentylacji. Oddzielnym przewodem prowadzonym od agregatu razem z linią chłodniczą, możemy dostarczyć do pomieszczenia do 32 m³/h. Funkcja wentylacji działa dwustopniowo jako tryb: normal i high. 

Nawilżanie i osuszanie 

Wilgotność powietrza ma ogromny wpływ na poczucie naszego komfortu oraz odczuwanie temperatury. Tą samą temperaturę zimą, ale przy suchym powietrzu odczuwamy jako chłodniejszą, podczas gdy w okresie letnim, powietrze bardziej wilgotne odczuwane jest jako duszne i gorące. 

Dzięki pracy specjalnego wymiennika w agregacie (rys. 6.), Ururu absorbuje wilgoć nawet z bardzo mroźnego suchego powietrza zewnętrznego. Agregat, potrafi dostarczyć do pomieszczenia do 450 ml/h wilgoci.

Rys. 6. System regulacji, nawilżania powietrza

Jeśli chodzi o osuszanie, to można powiedzieć, że każdy klimatyzator osusza powietrza, ale każdy robi to przy okazji klimatyzacji i obniżania temperatury. Ururu stosuje technologię Ekodorai, polegającą na wykorzystaniu tylko części wymiennika ciepła jednostki wewnętrznej, bez obniżania temperatury w pomieszczeniu. Jesteśmy więc w stanie precyzyjnie ustawić żądaną i komfortową dla nas wilgotność powietrza.

Samo czyszczenie i dezynfekcja 

Nowa Ururu posiada również funkcję samodezynfekcji, a ściślej mówiąc pracy w trybie eliminacji możliwych pleśni Mold Proof, poprzez wygrzewanie do wysokiej temperatury i osuszanie wnętrza klimatyzatora. Proces ten odbywa się automatycznie i trwa ok. 100 min.

Nawiew i temperatura 

Kolejny element to zaawansowany system nawiewu. System dwóch współpracujących niezależnie kierownic umożliwia kierowanie strumienia powietrza pionowo w dół lub zupełnie poziomo, wykorzystując efekt Coandy. Kierownice mają kształt dużych szerokich łopat (rys. 7.).

Rys. 7. Ukształtowanie łopatek nawiewnych

Oprócz kierownic poziomych są jeszcze kierownice pionowe, które współpracują z dwustrefowym czujnikiem temperatury reagującym na ruch oraz ciepło. W trybie focus Ururu kieruje powietrze na źródło ciepła/ruchu, a więc na osobę przebywającą w pomieszczeniu, zaś w trybie comfort – powietrze kierowane jest w przeciwną stronę. W praktyce kierownice albo podążają za przemieszczającą się w pomieszczeniu osobą albo kierowane są w drugą stronę.

Interesująca jest także funkcja cyrkulacji powietrza. Powietrze z pomieszczenia pobierane jest nie tylko całą górą urządzenia, ale również dołem, przez wąską szczelinę, która kieruje je na tylną cześć wymiennika i realizuje jednocześnie pomiar temperatury, dzięki czemu mamy stabilny rozkład temperatury w całym klimatyzowanym lub ogrzewanym pomieszczeniu oraz lepsze wykorzystanie powierzchni wymiennika. (rys. 8.) 

Rys. 8. Schemat cyrkulacji powietrza w jednostce wewnętrznej

Ogrzewanie, klasa energetyczna 

Ururu-Sarara to nie tylko klimatyzator w klasie A+++, ale także pompa ciepła, która należy do tej samej klasy energetycznej. Jednostka 2,5 kW przy -15 stopniach osiąga 1,67 kW mocy grzewczej z COP 3,92. Powodów tak wysokiej sprawności należy szukać w zastosowanym czynniku R32, konstrukcji wymienników oraz nowej sprężarce typu swing zaprojektowanej specjalnie pod tą jednostkę.

Sterowanie 

Użytkownik dostaje wygodnego, podświetlanego pilota, z intuicyjnym menu. Odczytamy na nim nie tylko temperaturę wewnętrzną, zewnętrzną czy wilgotność powietrza, ale i zużycie energii w kwh oraz bieżący pobór prądu. 

Nowa Ururu Sarara zrobiła na mnie duże wrażenie. Zupełnie inny klimatyzator (rys. 9, 10). Ładny biały błyszczący kolor, przednie pasy kierownic, które otwierają się do przodu, delikatne światło diod sygnalizacyjnych, które przebija się przez białą obudowę, zaawansowane sterowanie, świetne parametry i możliwości. Polecam ją wszystkim, którzy doceniają prawdziwy komfort w pomieszczeniu.

Rys. 9, 10. Jednostka zamontowana na ścianie

mgr inż. Adrian Teliżyn
 Prezes Zarządu Karbon sp. z o.o. 
Od 2010 roku prowadzi autorski blog OWK
czyli HVAC po polsku, 
www.blog.karbon.com.pl