Wentylatory dachowe w budownictwie mieszkaniowym i przemysłowym
Ocena użytkowników: / 2
SłabyŚwietny 
Data dodania: 25.02.2015

Celem stosowania wentylatora jest zapewnienie odpowiedniego przepływu powietrza w instalacji. Prawidłowy dobór wentylatora jest uwarunkowany znajomością jego charakterystyki działania, podawanej w zależności od strumienia objętości i od ciśnienia wentylatora [1].

Wentylatory dachowe służą do wentylacji nawiewnej lub wywiewnej w budynkach kuchniach, budynkach mieszkalnych. W przypadku budynków przemysłowych, wentylatory dachowe mogą wchodzić w skład wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub służyć do odprowadzenia zanieczyszczonego powietrza z obiektu, po wyłączeniu istniejącej wentylacji nawiewno-wywiewnej.

 

 

2015 0102 80 1

Wentylatory i wywietrzaki przeciwwybuchowe

 

 

Podział wentylatorów dachowych 

Ze względu na przeznaczenie wyróżnia się: 

  • wentylatory do stref zagrożonych wybuchem (modele oznaczone symbolem Ex, z silnikami o podwyższonej klasie bezpieczeństwa),
  • wentylatory z izolacją dźwiękochłonną (zależnie od wymagań środowiskowych dotyczących emisji hałasu),
  • wentylatory do pomieszczeń o niskim stopniu zanieczyszczenia powietrza usuwanego (mieszkania, hale produkcyjne, supermarkety, warsztaty, magazyny),
  • wentylatory do stałej pracy w wysokiej temperaturze (okapy), 
  • wentylatory do transportu powietrza zawierającego związki chemiczne, spaliny, znaczne ilości pyłu,
  • wentylatory odporne na tłuszcz (gastronomia),
  • wentylatory oddymiające,
  • wentylatory o mocnej konstrukcji (wymagana duża wydajność i spręż powietrza wywiewanego np. magazyny, hale produkcyjne),
  • wentylatory w wykonaniu kwasoodpornym (powietrze zanieczyszczone substancjami żrącymi),
  • wywietrzaki zintegrowane [2].

 

Ze względu na wytwarzane ciśnienie wentylatory dzielą się na:

  • niskoprężne – promieniowe do 700 Pa, osiowe do 300 Pa,
  • średnioprężne – promieniowe od 700 do 3000 Pa, osiowe do 1000 Pa,
  • wysokoprężne – promieniowe 3000 do 30000 Pa, osiowe powyżej 1000 Pa [3].

 

Kolejny podział, w przypadku wentylatorów wywiewnych, to kierunek wyrzutu powietrza:

  • wyrzut pionowy, szczególnie zalecany przy odprowadzaniu powietrza wywiewnego znad okapów kuchennych (usuwane powietrze zawiera duże ilości tłuszczu i pary wodnej),
  • wyrzut poziomy (obiekty przemysłowe, magazyny, budynki mieszkalne).

 

 

Budowa wentylatorów

(...)

 

Zastosowanie wywietrzaków dachowych w budownictwie przemysłowym

(...)

 

 

Dobór wentylatorów

 

Przy doborze wentylatorów należy uwzględnić dostosowanie wentylatora do warunków pracy i wymagań obiektu (budowa, sposób wyrzutu powietrza), parametry i charakterystykę pracy:

  • strumień objętości powietrza, V [m3/h],
  • ciśnienie (spręż), H [Pa],
  • sprawność wentylatora, ή [% ],
  • prędkość obrotowa wirnika, n [obr/min],
  • moc silnika, N [kW],
  • moc właściwa wentylatorów, PSFP [kW/(m3/h)].

 

Rozpatrując warunki pracy wentylatora, bierze się pod uwagę temperaturę transportowanego powietrza, temperaturę otoczenia, stopień zanieczyszczenia powietrza, wytwarzany poziom hałasu, prędkość przepływu powietrza przez wentylator.

 

Na rysunku 1. zamieszczono przykładową charakterystykę wentylatora dachowego [6].

 

 

 2015 0102 81 1

2015 0102 81 2

2015 0102 81 3

Rys. 1. Charakterystyka pracy wentylatora dachowego [6]

 

 

Współczynnik mocy właściwej wentylatorów PSFP

(...)

 

Regulacja wentylatorów

(...)

 

 

Montaż wentylatorów na dachach

 

Wentylatory dachowe muszą być zamontowane w sposób pozwalający na dostęp obsłudze technicznej obiektu [11]. 

 

Wentylatory dachowe są produkowane w wersji do montażu na dachu płaskim. W przypadku konieczności zamontowania wentylatora na dachu skośnym należy umieścić go na odpowiedniej podstawie dachowej.

 

Podstawy dachowe, przystosowane do standardowych wymiarów kanałów wentylacyjnych, są przeważnie wykonane z blachy ocynkowanej. Mogą być też wykonane z blachy stalowej, ocynkowanej powlekanej tworzywem sztucznym lub z blachy stalowej powlekanej aluminium i cynkiem [10] malowane farbą proszkową, z blachy aluminiowej, miedzianej, ze stali nierdzewnej lub z laminatu poliestrowo-szklanego.

 

Podstawy dachowe umożliwiają przeprowadzenie instalacji wentylacyjnej przez płaszczyznę dachu. Stanowią element przenoszący na konstrukcję dachu ciężar urządzeń wentylacyjnych, zamontowanych na podstawie dachowej [11].

 

Niektórzy producenci oferują również podstawy dachowe z zamontowanymi na kanale wentylacyjnym przepustnicami [10]. 

 

Wysokość umieszczenia wentylatora wywiewnego ponad dachem wynika z jego wysokości, wymiarów pionowych podstawy dachowej, konstrukcji dachu i odległości od wentylatorów nawiewnych usytuowanych w pobliżu na dachu.

 

Zgodnie z wymaganiami prawnymi [12], wentylatory dachowe pracujące jako wyrzutnie dachowe powinny być:

  • zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi i działaniem wiatru, usytuowane w miejscach zapewniających odprowadzenie wywiewanego powietrza bez powodowania zagrożenia zdrowia użytkowników budynku i ludzi w jego otoczeniu oraz wywierania szkodliwego wpływu na budynek, §152.6;
  • usytuowane tak, aby dolna krawędź otworu wyrzutni z poziomym wyrzutem znajdowała się co najmniej 0,4 m powyżej powierzchni, na której jest zamontowana oraz 0,4 m powyżej linii łączącej najwyższe punkty wystające ponad dach części budynku, znajdujące się w odległości do 10 m, mierzonej w rzucie poziomym, §152.7;
  • znajdować się od czerpni w odległości nie mniejszej niż 10 m przy wyrzucie pionowym, nie mniejszej niż 6 m przy wyrzucie pionowym, przy czym wyrzutnia powinna być usytuowana co najmniej 1m ponad czerpnią, §152.10.

 

Spełnienie w/w wymagań odnośnie wzajemnych odległości dachowych czerpni i wyrzutni powoduje, że z powodu wysokości konstrukcyjnych czerpni dachowej i jej podstawy dachowej, wentylatora dachowego i jego podstawy dachowej, górna krawędź wentylatora dachowego może znajdować np. 3,5 m ponad powierzchnią dachu. A to niesie za sobą potrzebę zamontowania na części wywiewnej konstrukcji zapewniającej stabilność kanałów i urządzeń.

 

Inne warunki odnośnie usytuowania wyrzutni dachowej [12] dotyczą usytuowania wyrzutni dachowych – odległość wyrzutni dachowych, mierząc w rzucie poziomym nie powinna być mniejsza niż 3 m od:

  • krawędzi dachu, poniżej której znajdują się okna,
  • najbliższej krawędzi okna w połaci dachu, jeżeli ta odległość wynosi od 3 do 10 m , to dolna krawędź wyrzutni powinna znajdować się co najmniej 1 m ponad najwyższą krawędzią okna,
  • najbliższej krawędzi okna w ścianie ponad dachem. §152.12.

 

Jeżeli odległości wymienione powyżej wynoszą od 3 do 10 m, to dolna krawędź wyrzutni powinna znajdować się co najmniej 1 m ponad najwyższą krawędzią okna §152.13. 

 

W przypadku usuwania przez wyrzutnię dachową powietrza zawierającego zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia lub uciążliwe zapachy, to odległości w/w powinny być zwiększone o 100%, przy zachowaniu odległości wynikających z odrębnych przepisów: §152.6, §152.14, a powietrze oczyszczone przed wprowadzeniem do atmosfery §152.5.

 

 

Połączenia wentylatorów z kanałami wentylacyjnymi

(...)

 

Badania kontrolne wentylatorów podczas odbioru urządzeń

(...)

 

 

Zastosowanie wentylatorów dachowych w budownictwie mieszkaniowym

 

Zgodnie z wymaganiami zawartymi w [7] wentylację mechaniczną wywiewną lub nawiewno-wywiewną należy stosować w budynkach wysokich i wysokościowych oraz w innych budynkach, w których zapewnienie odpowiedniej jakości środowiska wewnętrznego nie jest możliwe za pomocą wentylacji grawitacyjnej. W pozostałych budynkach może być stosowana wentylacja grawitacyjna lub hybrydowa.

 

Wentylacja hybrydowa łączy najlepsze cechy wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej wentylacji wywiewnej. Jej stosowanie ma na celu polepszenie dobrych warunków środowiska wewnętrznego pomieszczenia, poprawienie pracy wentylacji grawitacyjnej i obniżenie kosztów eksploatacyjnych występujących przy stosowaniu tylko wentylacji mechanicznej.

 

Siłą napędową wentylacji jest nasada wentylacyjna (hybrydowa), wytwarzająca w mieszkaniu podciśnienie, które powoduje przepływ powietrza przez nawiewniki okienne z pomieszczeń do kanału wentylacji wywiewnej.

 

Przy odpowiednio zaprojektowanej instalacji grawitacyjnej nawiewnej i wentylacji wywiewnej, w przypadku niewłaściwej pracy wentylacji grawitacyjnej włączony zostaje wentylator hybrydowy. Uruchomienie nasady wywołuje zwiększony przepływ powietrza w kanale wentylacji wywiewnej z wentylatorem hybrydowym na skutek działania wiatru lub poprzez załączenie silnika o małym poborze mocy elektrycznej.

 

Wentylatory dachowe są stosowane w budownictwie mieszkalnym do usuwania powietrza z mieszkania przez kanały wywiewne znajdujące się w łazienkach, oddzielnych toaletach i kuchniach. 

 

Strumień powietrza usuwany z mieszkań za pomocą wentylatorów wywiewnych musi odpowiadać wymaganiom zamieszczonym w normie [13]. Jednocześnie do mieszkań musi dopływać powietrze zewnętrzne w ilości równej strumieniowi powietrza nawiewanego.

 

 

Beata CHARKOWSKA

 

Fotografie firmy Uniwersal

Źródło: Polski Instalator 2/2012

 

LITERATURA:

[1] PN-EN 13141-4 par.4.2.1.

[2] Katalog Uniwersal. Wywietrzak zintegrowany. Typoszereg Monsun.

[3] Roradnik Recknagel.

[4] KRYGIER K., KLINKE T., SEWERYNIK J.: Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja. Podręcznik dla technikum. 1991.

[5] Katalog Flakwood.

[6] Katalog Systemair. Wentylator dachowy. Typoszereg DHS.

[7] DzU 2013/926.

[8] PN-EN 13779.

[9] Katalog Tywent. Falowniki E-800.

[10] Katalog Uniwersal.

[11] PN-EN 12599:2002/AC.

[12] DzU 75.

[13] PN-83/B-03430/Az3:2000 (DzU Nr 75).

[14] Katalog Systemair.

 

 

Artykuł z miesięcznika Chłodnictwo&Klimatyzacja nr 01-02/2015

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.