Większość firm w kraju zobowiązana jest do prowadzenia ewidencji odpadów, poza nielicznymi firmami, które korzystać mogą ze zwolnień z prowadzenia ewidencji określonych w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy o odpadach.

Obowiązek klasyfikowania odpadów w szczególności dotyczy firm serwisowych z branży HVACR. W trakcie prac serwisowych na porządku dziennym spotykamy się z problemem odpadów powstających w trakcie świadczonych usług serwisu, napraw, konserwacji urządzeń klimatyzacyjnych i chłodniczych, jak również demontażu i uruchomień nowych instalacji. W trakcie ww. usług powstają odpady m. in.: tworzyw sztucznych, metali żelaznych, metali nieżelaznych, urządzeń elektrycznych i elek- tronicznych, elementów usuniętych z urządzeń elektrycznych i elektronicznych, zużytych filtrów, zanieczyszczonych szmat/ubrań, oleju, czynników chłodniczych itd.

Wszystkie odpady, które wytwarzamy w naszej działalności gospodarczej, które nie są odpadami komunalnymi musimy ewidencjonować i klasyfi kować zgodnie z katalogiem odpadów. Katalog odpadów określony został w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2014 r. poz. 1923). Określa on grupy, podgrupy i rodzaje odpadów oraz ich kody. Zawiera on również listę odpadów niebezpiecznych.

Listę odpadów niebezpiecznych ustala się poprzez oznakowanie odpadów niebezpiecznych w katalogu odpadów indeksem górnym w postaci gwiazdki „*” przy kodzie rodzaju odpadów. Odpady niebezpieczne zostały określone jako odpady wykazujące co najmniej jedną spośród właściwości niebezpiecznych, określonych w załączniku nr 3 do ustawy o odpadach.

Zgodnie z ww. załącznikiem nr 3 poniżej wymienione zostały właściwości powodujące, że odpady są odpadami niebezpiecznymi:

•  H1 „wybuchowe”: substancje i preparaty, które mogą wybuchnąć pod wpływem ognia lub które są bardziej wrażliwe na wstrząs lub tarcie niż dinitrobenzen;
•  H2 „utleniąajce”: substancje i preparaty, które w kontakcie z innymi substancjami, w szczególności z substancjami łatwopalnymi, wykazują silne reakcje egzotermiczne;
•  H3–A „wysoce łatwopalne”: 
  • substancje i preparaty ciekłe o temperaturze zapłonu niższej niż 21°C (w tym skrajnie łatwopalne ciecze), lub
  • substancje i preparaty, które mogą się rozgrzać, a następnie zapalić pod wpływem kontaktu z powietrzem w temperaturze otoczenia, bez doprowadzenia energii,

lub

• • substancje i preparaty stałe, które mogą z łatwością zapalić się po krótkim kontakcie ze źródłem zapłonu i które palą się nadal lub ulegają zniszczeniu po usunięciu źródła zapłonu,

lub

• • substancje i preparaty gazowe, łatwopalne w powietrzu pod normalnym ciśnieniem, 

lub

• • substancje i preparaty, które w kontakcie z wodą lub wilgotnym powietrzem tworzą wysoce łatwopalne gazy w niebezpiecznych ilościach;
•  H3–B „łatwopalne”: substancje i preparaty ciekłe o temperaturze zapłonu równej lub wyższej niż 21°C i niższej niż
•  H4 „drażniące”: substancje i preparaty niewykazujące działania żrącego, które w wyniku bezpośredniego, długotrwałego lub powtarzającego się kontaktu ze skórą lub błoną śluzową mogą wywołać stan zapalny;
•  H5 „szkodliwe”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą powodować ograniczone zagrożenie dla zdrowia;
•  H6 „toksyczne”: substancje i preparaty (w tym substancje i preparaty bardzo toksyczne), które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą powodować poważne, ostre lub chroniczne zagrożenie dla zdrowia, a nawet śmierć;
•  H7 „rakotwórcze”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą wywołać raka lub zwiększać częstotliwość jego występowania;
•  H8 „żrące”: substancje i preparaty, które w zetknięciu z żywymi tkankami mogą spowodować ich zniszczenie; 
•  H9 „zakaźne”: substancje i preparaty zawierające żywe drobnoustroje lub ich toksyny, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do przyjęcia, że wywołują choroby u ludzi lub innych żywych organizmów;
•  H10 „działające szkodliwie na rozrodczość”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą wywołać niedziedziczne wrodzone deformacje lub zwiększyć częstotliwość ich występowania,
•  H11 „mutagenne”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą wywołać dziedziczne defekty genetyczne lub zwiększyć częstotliwość ich występowania;
•  H12 odpady, które w kontakcie z wodą, powietrzem lub kwasem uwalniają toksyczne lub bardzo toksyczne gazy; 
•  H13 „uczulające”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania lub wniknięcia przez skórę, są w stanie wywołać reakcję nadwrażliwości, tak że w wyniku dalszego narażenia na kontakt z tą substancją lub preparatem pojawiają się charakterystyczne skutki negatywne;
•  H14 „ekotoksyczne”: odpady, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagrożenie dla co najmniej jednego elementu środowiska;
•  H15 odpady, które po zakończeniu procesu unieszkodliwiania mogą w dowolny sposób wydzielić inną substancję, np. w formie odcieku, która ma którąkolwiek spośród cech wymienionych powyżej.

Odpady niebezpieczne, jak i inne niż niebezpieczne, klasyfikuje się przez ich zaliczenie do odpowiedniej grupy, podgrupy i rodzaju odpadów, uwzględniając:

1. Źródło ich powstawania;
2. Właściwości powodujące, że odpady są odpadami niebezpiecznymi, określone w załączniku nr 3 do ustawy;
3. Składniki odpadów, dla których przekroczenie wartości granicznych stężeń substancji niebezpiecznych może powodować, że odpady są odpadami niebezpiecznymi.

Ponadto przewidziany został pewien „klucz”, zgodnie z którym powinniśmy przeglądać katalog odpadów w poszukiwaniu odpowiedniego kodu, dla wytworzonego w firmie konkretnego odpadu:

•  odpady klasyfikuje się według źródła powstawania w grupach od 01 do 12 lub od 17 do 20, przypisując im odpowiedni sześciocyfrowy kod określający rodzaj odpadu (z wyłączeniem kodów kończących się na 99).
•  w przypadku nieodnalezienia odpowiedniej pozycji w grupach od 01 do 12 lub od 17 do 20 odpady klasyfi kuje się w grupach od 13 do 15.
•  w przypadku nieodnalezienia odpowiedniej pozycji w grupach od 01 do 12 lub od 17 do 20 odpady klasyfi kuje się w grupie 16, zawierającej odpady nieujęte w innych grupach.
•  w przypadku nieodnalezienia odpowiedniej pozycji w grupie 16 odpady klasyfikuje się w grupie według źródła powstawania, przypisując im kod kończący się na 99 (inne niewymienione odpady).

Dopiero po odpowiednim zaklasyfikowaniu odpadu możemy przejść do sporządzenia dokumentów ewidencji odpadów – Karty Przekazania Odpadu i Karty Ewidencji Odpadu.

Powyższe zasady posługiwania się katalogiem odpadów oraz klasyfikacji odpadów mogą się wydawać na początku skomplikowane, jednak zachęcam do podjęcia próby wdrożenia ww. zasad klasyfikacji odpadów w Państwa firmach. Takie podejście do tematu spowoduje, że unikną Państwo ewentualnych błędów w prowadzonej przez firmę ewidencji odpadów.