Obiekty Data Center, zewnętrznie coraz rzadziej wyróżniające się z otoczenia, zostają wręcz wchłonięte przez strukturę urbanistyczną, lecz mino to w dalszym ciągu pozostają obiektami specjalnego przeznaczenia, a to nie tylko za sprawą wartości zainstalowanych urządzeń informatycznych, ale przede wszystkim ilości i wartości przetwarzanych danych.

Centrum danych Green Mountain (fot. Schneider Electric)

Obiekty Data Center są wyposażone w specjalistyczne systemy zapewniające ich bezpieczeństwo techniczne i pożarowe. Bezpieczeństwo techniczne zapewniają systemy zasilnia podstawowego, awaryjnego (z wykorzystaniem agregatów prądotwórczych), zasilania bezprzerwowego UPS (systemy n+1 lub tzw. dwutorowe). Bezpieczeństwo środowiska pracy systemów informatycznych zapewniają dedykowane systemy klimatyzacji precyzyjnej (wykorzystujące free-cooling pośredni – szczególnie efektywny w przypadku dopuszczenie wysokich parametrów temperaturowych.

Bardzo istotnymi elementami zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonowania Data Center są dedykowane systemy SUG i SSP. W chwili obecnej stosowane są Stałe Urządzenia Gaśnicze wykorzystujące gazowe czynniki gaszące, a biorąc pod uwagę obowiązujące regulacje prawne (f-gazy) coraz powszechniej stosowany jest Azot. W tym miejscu należy pokreślić, że rozwiązań jest bardzo wiele – każdy z producentów wskazuje na efektywność i bezpieczeństwo swojego systemu, realizację procesu gaszenia lub nie dopuszczania do powstania pożaru. Każde z rozwiązań bazuje na szczelności pomieszczeń, właściwej odporności ogniowej i mechanicznej przegród, systemach odbarczających oraz współpracy z systemami detekcji pożaru czy Systemami Sygnalizacji Pożaru.

Bez względu na zastosowane systemy, wymagają one uzupełnienia o dedykowany podręczy sprzęt gaśniczy (gaśnice do gaszenia urządzeń informatycznych i energetycznych pod napięciem).

Z bezpieczeństwem pożarowym budynku, w którym zlokalizowane jest Data Center, wiąże się również Główny Wyłącznik Pożarowy Budynku oraz instalacja hydrantowa. Właściwe zaprojektowanie tych elementów oraz dedykowanych systemów gaszenia stanowi o bezpieczeństwie ciągłości funkcjonowania Data Center.

(...)

• Przejęcie maksymalnego zakresu prac – objęcie możliwie szerokiego zakresu instalacji zamawiającego, jednak odpowiednio do specyfiki firmy serwisowej, tak aby maksymalnie wykorzystać oddany do dyspozycji zamawiającego potencjał ludzki i sprzętowy,
• Maksymalizacja zysku – poprzez ograniczenie kosztów wewnętrznych realizacji usługi, ograniczenie dojazdów, maksymalne wykorzystanie sprzętu i zasobów ludzkich oraz zużycie materiałów i części.

Porównanie priorytetów zamawiającego usługę i świadczącego usługę pozornie może wskazywać na sprzeczność interesów, jednak w praktyce oznacza konieczność nawiązania ścisłej współpracy równoprawnych stron. Równość stron najlepiej opisują dwie skrajne sytuacje:

• brak awarii – prawidłowe funkcjonowanie Data Center – brak reakcji stron,
• awaria – zachwianie funkcjonowania Data Center – straty po obydwu stornach.

Analizując złożoność budowy i infrastruktury Data Center pod kątem funkcjonowania całego obiektu i dedykowanych służb serwisowych należy wyodrębnić dedykowane służby zgodnie z tabelą 1.

Z powyższego zestawienia wynika, że właściwa organizacja służb serwisowych pokrywa zapotrzebowanie obiektu i zapewni utrzymanie założonej ciągłości pracy systemów informatycznych i teletechnicznych Data Center.

Właściwa organizacja Służb serwisowych to:

• Całodobowa dostępność tych służb w obiekcie:
  • Dyżurnego Elektryka,
  • Służb klimatyzacyjnych,
  • Dyżurnego Strażaka,
  • Ochrony, 

ich bezpośrednia współpraca i koordynacja prac w obiekcie, wspierana przez dostępne „na wezwanie” serwisy producenta

• Wyposażenie sprzętowe w obiekcie – wyposażenie poszczególnych serwisów, lokalizacja i dostępność wyposażenia specjalistycznego zgodnego z aktualnymi regulacjami prawnymi,
• Części zamienne w obiekcie – organizacja i wyposażenie magazynu podręcznego, całodobowy dostęp do magazynu zewnętrznego, magazynów zewnętrznych producentów,
• Gotowość do realizacji Układów / Rozwiązań zasilania zastępczego – tzw. zasilanie polowe,
• Gotowość do realizacji schładzania zastępczego, zmiany parametrów środowiskowych pomieszczeń w obiekcie,
• Stosowanie Systemów monitoringu i nadzoru – stanowiska stałe i mobilne – umożliwiające optymalizację pracy systemów - dobre systemy monitoringu i nadzoru. „dobre” = „wystarczająco dobre” – zbierające wybrane, niezbędne z punktu widzenia optymalizacji, parametry techniczne w funkcji czasu pomieszczeń obsługiwanych przez systemy, systemy zbierające niezbędne parametry pracy systemów, przedstawiają aktualny stan parametrów pracy w formie czytelnej wizualizacji umożliwiającej przeprowadzenie analizy porównawczej danych historycznych z danymi rzeczywistymi. Uwaga - dostawcy urządzeń dostarczają systemy ukierunkowane na obsługę serwisową urządzeń, natomiast dostawcy zawodowych systemów monitoringu i nadzoru oferują rozbudowane narzędzia, umożliwiające wzajemną współpracę wielu systemów w obiekcie, oparte na technologii dedykowanego serwera. W praktyce zdecydowanie łatwiej jest zarządzać odrębnie dedykowanymi systemami nadzoru, odpowiednio dla systemu klimatyzacji, systemu energetycznego, systemu ppoż., czy kontroli dostępu niż jednym zintegrowanym systemem.
• Wyposażenie w Systemy ochrony środowiska – tzw. apteczka ekologiczna umożliwiająca utylizację czynników np. glikol, olej napędowy, olej silnikowy.

Przykładowa zabudowa systemu Liebert Smart (fot. Emerson Network Power)

(...)

Przedstawiając skrócony zarys bezpieczeństwa ppoż. oraz serwis w obiektach Data Center pozostaje jeszcze pytanie – kiedy należy podjąć decyzję o sposobie funkcjonowania, organizacji i zakresie służb serwisowych. Typowe fazy powstawania obiektu to:

• Potrzeba – Założenia – Koncepcja – Analiza fi nansowa opłacalności inwestycji,
• Projektowanie,
• Planowanie inwestycji,
• Decyzje zakupowe,
• Realizacja – Wykonawstwo,
• Wyposażanie obiektu,
• Rozruch obiektu,
• Eksploatacja obiektu – realizacja założeń projektowych.

Instalacje gaśnicze przeznaczone do działania miejscowego jako środek gaśniczy mogą wykorzystywać m.in. gazy: Azot, Novec 1230, HFC-227 (fot. SUPOBER)

W czasie tych faz odbywa się wzajemna współpraca: Projektant – Inwestor – Wykonawca – Serwis – Użytkownik. Ważne jest, aby w czasie tej współpracy nie pominięto żadnych wzajemnych uzgodnień, ponieważ pominięcie/błąd na jednym z etapów może doprowadzić do stanu, w którym systemy nie osiągną możliwych do uzyskania parametrów pracy, nie będą zoptymalizowane pod kątem kosztów eksploatacji i przełożą się na wysokie koszty zapewnienia ciągłości funkcjonowania – wysokie koszty serwisu.

mgr inż. Bogusław PERKOWSKI
uprawnienia budowlane, licencjonowany
zarządca nieruchomości, Member ASHRAE.
Ekspert w zakresie zarządzania
specjalistycznymi nieruchomościami
komercyjnymi, energią (Intelligent Energy,
Smart metering), ciągłością pracy obiektów