Jaki był rok 2016 dla naszej branży? Firmy sektora wentylacji, klimatyzacji i chłodnictwa są zgodne – na pewno nie gorszy niż 2015. Optymistycznie oceniają także perspektywy na nadchodzący rok. 

Redakcja Chłodnictwo&Klimatyzacja przeprowadziła wśród firm branżowych o profilu produkcyjnym i dystrybucyjnym (wprowadzających urządzenia na rynek Polski) ankietę dotyczącą oceny ubiegłego roku (2016) oraz perspektyw na właśnie rozpoczęty 2017 rok. Dziękując wszystkim respondentom, cieszymy się z dobrej kondycji i optymizmu branży.

Respondenci

Na ankietę odpowiedziały przede wszystkim firmy identyfikujące swój profil działalności jako klimatyzacyjne – 92% respondentów. W dalszej kolejności przedstawiciele firm podali swój obszar działalności jako: chłodnictwo (31,5%), wentylacja (30,54%), a także zadeklarowano jako „inne”, np. rynek grzewczy (15%). Podane wyniki nie sumują się do 100%, ponieważ każda firma mogła zadeklarować więcej niż jeden profil działalności.

Podsumowanie roku 2016

Podsumowując rok 2016, należy powiedzieć, że ok. połowa fi rm branżowych (całego sektora HVACR) uważa, że był to rok lepszy niż 2015, zaś ok. 30% uważa, że minione 12 miesięcy stanowiły „bardzo dobry” okres w ich działalności. Zaledwie 8% fi rm twierdzi, że miniony rok był podobny do 2015 roku, natomiast żadna nie uważa, by był to rok gorszy (szczegóły na wykresie rys. 1.).

Rys.1. Jaki był miniony rok wg ankietowanych firm

Poprosiliśmy także o ocenę minionego roku pod kątem portfela zamówień i przeprowadzonych realizacji. Wyniki są bardzo podobne (odpowiednio ponad 50% ocen „lepiej niż w 2015” i ponad 30% ocen „bardzo dobrze”). Ciekawe jest porównanie tych wyników do wskaźników koniunktury badanych w przemyśle i budownictwie przez Główny Urząd Statystyczny (w odniesieniu do poszczególnych miesięcy). W takich kategoriach jak „Bieżąca ogólna sytuacja gospodarcza przedsiębiorstwa”, „Bieżący portfel zamówień” i „Bieżąca sytuacja finansowa przedsiębiorstwa”: 

• przemysł ocenia poszczególne miesiące 2016 roku lepiej niż w 2015 roku, acz wciąż są to raczej ostrożne opinie o niewielkiej poprawie koniunktury;
• producenci maszyn i urządzeń, gdzie indziej nie klasyfi kowanych (do tej grupy należy część naszych fi rm branżowych, choć ankietowani nie wskazywali swego profi lu działalności) ocenia 2016 rok lepiej niż 2015, wskaźniki są wyższe niż dla całego przemysłu; 
• budownictwo w każdym miesiącu minionego roku odnotowywało spadek.

Pytane przez nas fi rmy branżowe w ocenach są raczej bliższe sektorowi przemysłowemu niż budownictwu, choć wśród nich jest więcej fi rm o dobrej kondycji niż wynikałoby to ze średniej dla całego rynku.

Jaki będzie rok 2017 ?

Jeśli chodzi o prognozę na rozpoczęty rok, widać w niej sezonowość branży – aż 31% fi rm uważa, że koniunktura spadnie w pierwszej połowie roku, natomiast o drugiej połowie roku negatywnie nie myśli żaden z naszych respondentów. Natomiast aż 92% fi rm uważa, że w drugiej połowie roku odnotujemy wzrost koniunktury. 75% ma tak optymistyczne przekonanie co do całego nadchodzącego roku. Nie oznacza to jednak, że fi rmy nie mają żadnych obaw co do nadchodzącego roku...

Analizując główne i istotne bariery rozwoju fi rm branżowych widać, jak bardzo ich los zależy od prowadzonych inwestycji, zarówno prywatnych, jak i publicznych. Firmy obawiają się przede wszystkim wstrzymania inwestycji (ok. 91%) fi rm. Po drugie, widzimy zależność fi rm od kontrahentów zagranicznych – drugą co do ważności barier deklarowanych przez naszych respondentów są wahania kursów walut. Po trzecie, widać jak bardzo konkurencyjny jest polski rynek HVACR – konkurencja wydaje się naszym fi rmom trzecią najważniejszą barierą wzrostu. Bariery, które fi rmy oceniły jako „główne” lub „istotne” to (szczegóły wykres na rys. 2.): 

• wstrzymanie inwestycji przez inwestorów prywatnych 91,60%
• wstrzymanie inwestycji przez inwestorów publicznych 90,90%
• wahania kursów walut 83,30%
• konkurencja na rynku 76,95%
• wzrost kosztu surowców 61,50% („istotne”):
• koszty fi nansowe działalności fi rmy 58,30%
• wzrost kosztów zatrudnienia 45,45%
• niedobór wykwalifi kowanych pracowników 30,00%

 Rys.2. Bariery w rozwoju biznesu w 2017 r

Wśród komentarzy do ankiety otrzymaliśmy też uwagę dotyczącą wstrzymywanie inwestycji – jeden z naszych respondentów wskazuje, że wstrzymywanie inwestycji związane jest z nieodpowiednią polityką rządu.

(Nie) problematyczne płatności

Warto zwrócić uwagę, że żadna z fi rm nie wskazała jako bariery rozwoju problemów z płatnościami (nie było takiego pytania wśród naszych propozycji, ale pytanie miało charakter częściowo otwarty – istniała możliwość wskazania własnej odpowiedzi) – choć być może częściowo obawa ta ukryła się w trosce o wzrost kosztów działalności fi rmy (martwi się o to aż 58% ankietowanych). Jest to o tyle ciekawe, że z przeprowadzonego niedawno badania wywiadowni gospodarczej Coface wynika, że dla branży budowlanej (z której kondycją zwyczajowo wiązana jest koniunktura branży HVACR, a szczególnie sektora wentylacji i klimatyzacji) zatory płatnicze i blisko pięciomięsieczne opóźnienia są istotną barierą działalności. Ponownie widać, że sama branża ma się lepiej niż szeroko rozumiany sektor budowlany.

Z badania wynika, że następuje ograniczenie rozwoju przedsiębiorstwa, zatrudniania pracowników, nawet – w skrajnych przypadkach – zwalnianie pracowników oraz ograniczenie działalności. Zwróćmy więc uwagę na ocenę zagadnień związanych z zatrudnieniem przez naszych ankietowanych.

Zatrudnienie w 2017 roku

45% firm ocenia, że wzrost kosztów zatrudnienia może stać się dla nich barierą rozwoju w 2017 roku. Uwagę zwraca 30% firm mówiących, że niedobór wykwalifikowanych pracowników to istotna bariera rozwoju. Z jednej strony to dużo, ale z drugiej – aż 70% firm jasno mówi, że nie jest to dla nich bariera. Aż 77% firm planuje zwiększyć zatrudnienie, a tylko 23% nie zamierza go zmieniać. Nikt nie chce redukować liczebności załogi.

Jeśli chodzi o profil poszukiwanych pracowników, widać niewielkie różnice między branżami (rys. 3.), ale najbardziej poszukiwani są pracownicy „merytoryczni” (inżynierowie, konstruktorzy, projektanci – ok. 70%) i pracownicy handlowi (ok. 77%), a także – tu widać różnice zależnie od profilu firmy – technicy i wykonawcy. Można tu wysnuć ostrożny wniosek, że firmy stawiają na rozwój nowych produktów oraz rozbudowę swojej sieci dystrybucji. Aż 75% firm uważa, że w tym roku wzrośnie liczba inwestycji projektowanych, a 67% pytanych ocenia, że przybędzie inwestycji rozpoczętych. Biorąc pod uwagę także i ten wskaźnik – zapowiada się pracowity rok dla naszej branży!

 Rys. 3. Na jakie stanowiska poszukiwane są osoby w sektorze HVACR