SEPR i SEER – dyrektywa Ecodesign dla agregatów chłodniczych
Ocena użytkowników: / 2
SłabyŚwietny 
Data dodania: 11.05.2018

Przez kilka ostatnich lat Komisja Europejska prowadziła konsultacje z przedstawicielami przemysłu chłodniczego i klimatyzacyjnego, w celu ustanowienia europejskich zasad dotyczących minimalnej efektywności urządzeń przeznaczonych dla chłodnictwa i klimatyzacji oraz wymogu ich etykietowania. Te nowe wymogi mają umożliwić użytkownikowi końcowemu łatwe porównanie efektywności różnych agregatów chłodniczych na podstawie dwóch ustanowionych przez dyrektywę wartości wskaźników: SEPR dla agregatów chłodniczych pracujących na potrzeby chłodzenia procesowego oraz SEER dla agregatów klimatyzacji komfortu (bytowej).

 

Dwa nowe wskaźniki ustanowione przez dyrektywę Ecodesign – SEPR dla agregatów chłodniczych pracujących na potrzeby chłodzenia procesowego oraz SEER dla agregatów klimatyzacji komfortu (bytowej) – mają zastąpić inny wskaźnik efektywności energetycznej, czyli Europejski Sezonowy Wskaźnik Efektywności Energetycznej ESEER, krytykowany za to, że odnosi się do idealnych laboratoryjnych warunków, bez uwzględnienia innych, odmiennych od nich, rzeczywistych warunków dla różnych szerokości geograficznych.

 

Oczekuje się, że po wprowadzeniu nowych zasad etykietowania, użytkownik końcowy będzie dokonywał lepszych i bardziej świadomych wyborów produktów – tych o wyższej efektywności energetycznej. Jednocześnie, jeśli chodzi o środowisko naturalne, wprowadzenie nowych wymagań ma spowodować wymierną redukcję emitowanego dwutlenku węgla.

 

 

Dyrektywa Ecodesign oraz jej zakres dotyczący agregatów chłodniczych

 

W dyrektywie Ekoprojektowej 2009/125/EC Parlament Europejski ustanowił ramy prawne, mające na celu poprawę wydajności energetycznej i ekologiczności produktów związanych z energią na rynku wewnętrznym. Minimalne wymagania energetyczne zostały ustanowione dla poszczególnych grup produktowych zależnie od przeznaczenia – w przeciwieństwie do poprzednich wymagań, dotyczących ogólnie wszystkich urządzeń. Powodowało to dezorientację użytkowników, którzy bazując na przykład na ogólnych parametrach agregatu wody ziębniczej (chiller), dokonywali porównania lub pomiaru w systemach, dla których nie zostały one zaprojektowane lub dla warunków pracy, które im nie odpowiadały. Obecnie zdefi niowane reguły uwzględniają przykładowo, że chiller, zaprojektowany dla technologii procesowej, będzie weryfi kowany podczas pracy z większym obciążeniem i w niższych temperaturach zewnętrznych niż chiller klimatyzacji komfortu/bytowej.

 

W ramach dyrektywy Ecodesign różne kategorie produktowe podzielono na grupy – tak zwane Loty – podlegające Komisji Energii (ENER) oraz Komisji Przedsiębiorczości (ENTR).

 

Agregaty chłodnicze podlegają obu komisjom, a jednocześnie są zaliczane do różnych grup produktowych. I tak: agregaty chłodnicze klimatyzacji komfortu (Comfort A/C Chillers) oraz agregaty chłodnicze wysokotemperaturowe do technologii procesowej (HT Process Chillers) przynależą do grupy 21 Komisji Energii (ENER Lot 21). Do innych grup podległych tej komisji należą także między innymi kotły (ENER Lot 1), nagrzewnice powietrza (ENER Lot 2), klimatyzatory 12 kW (ENER Lot 10), silniki, wentylatory (ENER Lot 11), lokalne pomieszczeniowe systemy grzewcze (ENER Lot 20), jak również – komputery, kopiarki, telewizory, ładowarki baterii, oświetlenie budynków i ulic itp.

 

Z kolei agregaty chłodnicze średnio- i niskotemperaturowe do technologii procesowej (MT< Process Chillers) przynależą do grupy produktowej 1 Komisji Przedsiębiorczości (ENTR Lot 1). Do tej grupy należą również agregaty skraplające.

 

 

 

Agregaty do technologii procesowej to takie, które zawierają co najmniej jedną sprężarkę i parowacz zdolny do schłodzenia i utrzymania zadanej temperatury wody ziębniczej odprowadzającej ciepło od urządzenia chłodniczego lub systemu. Mogą, ale nie muszą zawierać zintegrowany skraplacz. Agregaty niskotemperaturowe (LT Process Chillers) to takie, które zdolne są do odprowadzenia ciepła z wykorzystaniem cieczy o temperaturze wyjściowej równej -25°C. Średniotemperaturowe (MT Process Chillers) agregaty to w wielkim skrócie agregaty scharakteryzowane przez ciecz wyjściową równą -8°C, zaś wysokotemperaturowe (HT Process Chillers) przez ciecz o temperaturze +7°C.

 

Z kolei agregaty klimatyzacji komfortu przeznaczone są do chłodzenia przestrzeni powietrznej w celu zachowania warunków komfortu termicznego dla osób w niej przebywających. Minimalna temperatura wody wyjściowej winna być nie niższa niż +2°C, przy obliczeniowej takiej samej jak dla wysokotemperaturowych agregatów dla technologii procesowej czyli +7°C.

 

 

 

Dyrektywa Ecodesign oraz zawarte w niej minimalne wymogi dotyczące osiągów agregatów chłodniczych

 

Minimalne wymogi stawiane agregatom chłodniczym określają tak zwane MEPS (Minimum Energy Performance Standards). Są to minimalne wartości efektywności energetycznej, jakie muszą zostać spełnione przez agregaty chłodnicze, by były one zgodne z dyrektywą Ecodesign. W towarzyszących tekstowi tabelach zostały doprecyzowane te wartości oraz podane wytyczne, w jaki sposób mają być one wyznaczane. Tabele dotyczą różnych rozwiązań urządzeń i ich przeznaczenia. Im wartości wskazane w tabelach są wyższe, tym bardziej efektywne energetycznie są agregaty chłodnicze i tym samym – mniej szkodliwego dwutlenku węgla będzie emitowanego do atmosfery.

 

Obecnie należy przyjąć, że efektywność energetyczna urządzeń reprezentowana i mierzona będzie poprzez: 

 

  • sezonowy wskaźnik sprawności energetycznej (SEPR – Seasonal Energy Performance Ratio) dla chillerów technologii procesowej LT, MT oraz HT, odpowiednio nisko-, średnio- i wysokotemperaturowej; 
  • sezonowy wskaźnik efektywności energetycznej przestrzeni chłodzonej dla agregatów klimatyzacji komfortu, uzyskiwany (w wielkim skrócie) poprzez przemnożenie sezonowego wskaźnika efektywności energetycznej (SEER – Seasonal Energy Effi ciency Ratio) przez wartość 0,4 wraz z dodatkową korektą dotyczącą sposobu regulacji temperatury i zużycia energii elektrycznej przez pompy, jeśli jest taka konieczność. Wartość ostatecznie wyrażona jest jako procentowa.

 

Można zauważyć, że wymagania odnośnie wprowadzenia nowych wytycznych dotyczących efektywności energetycznej są wprowadzane w dwóch etapach. W pierwszym etapie, wartości minimalnych wymagań są mniej rygorystyczne, od tych wymaganych w drugim etapie. I tak, według aktualnych ustaleń dla agregatów chłodniczych technologii procesowej nisko- LT i średniotemperaturowej MT, pierwszy stopień (tzw. Tier 1) obowiązuje od lipca 2016 roku, podczas gdy drugi stopień (tzw. Tier 2) będzie aktualny od lipca 2018 roku. Z kolei agregaty technologii procesowej wysokotemperaturowej HT oraz agregaty klimatyzacji komfortu (bytowe), pierwszy stopień wymagań powinny spełniać od stycznia 2018 roku, podczas gdy bardziej rygorystyczne wymagania zaczną dla nich obowiązywać od stycznia 2021 roku. W tabelach od 1 do 6 przedstawiono specyfi czne minimalne wymagania, dotyczące pierwszego i drugiego stopnia zmian dla poszczególnych grup agregatów chłodniczych.

 

 

Sposób określenia wskaźników SEPR oraz nsc (SEER)

 

Osoby zaznajomione ze sposobem określania wskaźników ESEER będą miały trochę łatwiejsze zadanie. Innych odsyłam do moich wcześniejszych publikacji.

 

Wprowadzone nowe zasady określenia nowych wskaźników zmieniły się znacząco. Poniżej postaram się je zebrać w logiczną całość, podaną w kolejnych, powiązanych ze sobą punktach.

 

(...)

 

 

Podsumowanie W artykule zaprezentowano ogólnikowo zasady i wytyczne, dotyczące nowych wytycznych dla agregatów chłodniczych zgodnie z obowiązującą dyrektywą Ecodesign. Nowe wytyczne uwzględniają szereg istotnych faktów, których poprzednie prawo nie uwzględniało. Nie są idealne, w dalszym ciągu nie są uwzględnione inne projektowe warunki pracy odbiegające od tych przyjętych w dyrektywie, nie są precyzowane wytyczne dla grupy pracujących agregatów lub agregatów przewymiarowanych w stosunku do obciążenia, nie zostało sprecyzowane jak rozróżnić w katalogach producentów agregatów, które mogą być stosowane zarówno w technologii procesowej wysokotemperaturowej HT, jak również klimatyzacji komfortu (czy podając wyższe efektywności dla korzystniejszych warunków), itp. Jednak lepiej niż poprzednio precyzują osiągi agregatów dla bardziej rzeczywistych warunków pracy. Na dzień przygotowania artykułu nowe współczynniki SEER, ηs,c widnieją w programie certyfi kacji EUROVENT dla agregatów chłodniczych obok dotychczasowych wskaźników ESEER.

 

W artykule zawarto w opinii autora najistotniejsze zagadnienia związane z dyrektywą Ekoprojektu dla agregatów chłodniczych. Bardziej zainteresowanych odsyłam do szczegółowych wytycznych zawartych w samej dyrektywie.

 

 

 

Bartłomiej ADAMSKI,
– PZITS Kraków,
Kliweko Sp. z o.o.

 

 

LITERATURA:

[1] Rozporządzenie Komisji UE 2016/2281 z dnia 30 listopada 2016 roku oraz Rozporządzenie Komisji UE 2015/1095 z dnia 5 maja 2015 roku.

[2] http://www.eurammon.com 

 

 

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.