Optymalne warunki wystawiennicze i magazynowe w muzeach, galeriach, bibliotekach i archiwach |
Data dodania: 05.06.2007 |
Zapewnienie odpowiednich warunków klimatycznych w pomieszczeniach, w których są eksponowane lub magazynowane przedmioty zabytkowe w muzeach, galeriach, bibliotekach i w archiwach jest istotnym czynnikiem wpływającym na ich bezpieczeństwo. Prawidłowe zaprojektowanie i wykonanie klimatyzacji takich budynków, zapewniającej stabilność parametrów powietrza wewnętrznego w dopuszczalnym zakresie ich tolerancji, wspomaga działania konserwatorskie poprzez stworzenie warunków faktycznie przedłużających istnienie zabytków w wyniku spowolnienia procesów ich niszczenia. Już w skrypcie pani prof. Jędrzejewskiej [8] powstałym w latach 70-tych, jest zamieszczone stwierdzenie, że klimatyzacja jest jedynym rozwiązaniem, pozwalającym na spełnienie wymogu przechowywania dzieł sztuki i muzealiów w warunkach stabilnej wilgotności i stabilnej temperatury powietrza. Wiadomo bowiem, że dla obiektów zabytkowych najbardziej szkodliwe są krótkie, szybkie zmiany wilgotności i temperatury powietrza. Badania zagadnień związanych z określeniem parametrów klimatu muzealnego gwarantującego bezpieczne warunki przechowywania dzieł sztuki rozpoczęto jeszcze w latach 60-tych dwudziestego wieku. Ustalono wówczas zasadę kontroli parametrów powietrza otaczającego dzieła sztuki oraz wartości parametrów powietrza w zakresie: wilgotność względna 55-65%, temperatura powietrza 16-18°C (obecnie, w wyniku dalszych badań, te wartości uległy pewnym korektom). Już wówczas zwrócono uwagę na fakt, że chociaż odstępstwa od zalecanych wartości parametrów powietrza są niebezpieczne dla dzieł sztuki, to dużo bardziej szkodliwa jest ich niestabilność. A zatem bardziej szkodzą „huśtawki klimatyczne” – wahania, częste zmiany, nawet jeśli są bardzo krótkie, gdyż nawet zmiany wartości parametrów powietrza o niewielkiej amplitudzie, ale powtarzające się często, powodują uszkodzenia materii zabytkowej [18]. Przy obecnym stanie wiedzy inżynierskiej i rozwiniętej technice klimatyzacyjnej teoretycznie możliwe jest uzyskanie w każdym klimatyzowanym obiekcie wymaganych wartości parametrów powietrza, niezależnych od środowiska zewnętrznego. Oczywiście, ścisłe dotrzymanie parametrów powietrza o niewielkich zalecanych tolerancjach jest łatwiejsze w pomieszczeniach magazynowych, archiwach, czyli pomieszczeniach o znikomej liczbie użytkowników oraz o np., niewielkim przeszkleniu lub o całkowitym braku okien, co ogranicza wpływ zmiennych zysków ciepła w wyniku nasłonecznienia na klimat wewnętrzny. W obiektach o dużej liczbie osób zwiedzających trzeba liczyć się z możliwością niedotrzymania wymaganych parametrów w czasie pracy instalacji klimatyzacyjnej. Powodem tego niekorzystnego zjawiska jest dynamika zmian rzeczywistych zysków ciepła i wilgoci, a także np. przyzwyczajenie do możliwości otwierania okien i związany z tym niekontrolowany napływ nieuzdatnionego powietrza zewnętrznego o innych parametrach niż wymagane w danym pomieszczeniu. W praktyce nie zawsze bowiem jest możliwe uniknięcie takich zakłóceń klimatu wewnętrznego. Projektując klimatyzacją w tak specyficznych obiektach, powinno się jednak zwrócić szczególną uwagę na zapewnienie stabilnych warunków wewnętrznych właściwych dla przechowywanych dzieł sztuki, czyli dla materiałów z których zostały one wykonane oraz ograniczenie zakłóceń. W związku z tym w niniejszym artykule zostaną przedstawione wymagania dotyczące parametrów wewnętrznych oraz podstawowe zasady projektowania klimatyzacji dla potrzeb muzeów, galerii, archiwów i bibliotek. (…) W Komitecie Technicznym CEN/TC 346 „Conservation of cultural property” prowadzone są prace nad normami technicznymi, wytycznymi z dziedziny opieki konserwatorskiej nad zabytkami w następujących grupach roboczych:
Także członkowie dwóch wymienionych poniżej stowarzyszeń, biorą udział w pracach grup roboczych zajmujących się jakością powietrza wewnętrznego w muzeach:
Do najważniejszych czynników wpływających na zanieczyszczenia wewnętrzne należą [3]:
Kolejnym zagrożeniem dla zbiorów są drobnoustroje. Ich obecność w powietrzu wewnętrznym musi być kontrolowana. Dotychczas nie powstały normy europejskie, na mocy których można byłoby klasyfikować poziom zainfekowania pomieszczeń. W artykule [13] przedstawiono skalę służącą do klasyfikacji pomieszczeń ze względu na zawarte w powietrzu drobnoustroje. Przy jej opracowywaniu skorzystano z projektu normy skażenia mikrobiologicznego powietrza CEC (Commision of the European Communities) z 1993 roku sformułowanego dla domów i pomieszczeń nieprzemysłowych oraz innych publikacji, jak również z doświadczeń zawodowych pracowników Laboratorium Muzeum Narodowego w Warszawie (Tabela 8). ![]() Literatura do tego artykułu zostanie podana w kolejnym artykule pt. „Wytyczne projektowania instalacji klimatyzacyjnych i grzewczych w obiektach muzealnych”.
wydanie 5/2007 CZYTAJ CAŁOŚĆ, ZAMÓW PRENUMERATĘ: |
POLECAMY WYDANIA SPECJALNE
-
Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2024
-
Pompy ciepła 2023-2024
-
Pompy ciepła 2021-2022
-
Pompy ciepła 2022-2023
-
Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021
-
Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022
-
Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023
-
Pompy ciepła 2020-2021
-
Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020
-
Pompy ciepła 2019-2020