W dniach 22–23 października 2015 r., w Łysomicach koło Torunia, po raz piąty odbyły się warsztaty poświęcone instalacjom amoniakalnym pod hasłem: Dobra praktyka eksploatacyjna amoniakalnych instalacji chłodniczych. Organizatorem spotkania było Kujawsko-Pomorskie Centrum Szkoleń i Certyfikacji, które prowadzi swoją działalność szkoleniową w ramach firmy METALKO Sp. z o.o., zaś Honorowy patronat nad Warsztatami objęli: Prezes Urzędu Dozoru Technicznego, Krajowe Forum Chłodnictwa Związek Pracodawców oraz Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy.

W tym roku osoby sprawujące nadzór nad amoniakalnymi instalacjami chłodniczymi, w tym dyrektorzy pionów technicznych, główni mechanicy, energetycy, mistrzowie maszynowni chłodniczych oraz przedstawiciele firm działających na rzecz chłodnictwa amoniakalnego poszerzali wiedzę oraz wymieniali się spostrzeżeniami m.in. w zakresie: przestrzegania standardów bezpieczeństwa w chłodnictwie, wymogów oraz procedur obowiązujących podczas eksploatacji instalacji, a także korzyści wynikających z wykorzysta wykorzystania nowoczesnych rozwiązań technicznych.

Sala obrad V Ogólnopolskich Warsztatów Amoniakalnych

Pierwszy wykład, przygotowany przez Pana Leszka Lewandowskiego – Głównego Specjalistę Działu Urządzeń Ciśnieniowych UDT w Bydgoszczy, poświęcony był wykonywaniu napraw i modernizacji urządzeń ciśnieniowych w instalacjach chłodniczych. W oparciu o ustawę z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu i Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciśnieniowych omówione zostały: uprawnienia zakładów do napraw i modernizacji urządzeń, wytwarzania materiałów, badania po naprawach i modernizacji urządzeń oraz sprawdzanie kwalifi kacji osób jak również eksploatacja i rodzaje urządzeń ciśnieniowych podlegających dozorowi technicznemu.

Marek Matusiak – Prezes Urzędu Dozoru Technicznego

Leszek Lewandowski – Główny Specjalista Działu Urządzeń
Ciśnieniowych UDT w Bydgoszczy

Jedna z pierwszych prezentacji firmowych, przygotowana przez pana Mikołaja Klenkiewicza, Koordynatora ds. Chłodnictwa Przemysłowego w firmie Danfoss dotyczyła odszraniania przemysłowych wymienników ciepła. Omówione zostały najczęściej spotykane „węzły” zaworowe przy chłodnicach powietrza do komór i tuneli mroźniczych oraz przebieg procesu odtajania dla każdego rozwiązania, ze zwróceniem uwagi na ekonomię zamontowanych rozwiązań i elementów. Dodatkowo pan Klenkiewicz zwrócił uwagę na zagadnienia nieprawidłowego odszraniania chłodnic, przyczyny i sposoby zapobiegania takim sytuacjom. 

Mikołaj Klenkiewicz – Koordynator ds. Chłodnictwa
Przemysłowego w firmie Danfoss

Z kolei panowie Piotr Weroński i Robert Baliński, inżynierowie działu chłodnictwa przemysłowego w firmie Johnson Controls International, omówili problemy wynikające z obecności wody, powietrza oraz oleju w układzie chłodniczym. Panaceum na te  problemy mogą być nowe rozwiązania techniczne JCI: odpowietrzniki, system WDO oraz centralny odolejacz Sabroe SOP.

Piotr Weroński – inżynier Działu Chłodnictwa
Przemysłowego w firmie Johnson Controls International

Jak ważny jest odpowiedni dobór rozwiązania technicznego instalacji chłodniczej, świadczy fakt, iż wg różnych badań około 20% światowego zużycia energii pochłania chłodnictwo i klimatyzacja. Pan Maciej Piątkowski z GEA Refrigeration w swojej prezentacji przytoczył studium przypadku, w którym poddano analizie różne rozwiązania maszynowni chłodniczej, z zastosowaniem agregatów śrubowych i tłokowych, pod kątem inwestycyjnym, ale również i eksploatacyjnym. Wg przedstawiciela GEA, dzięki odpowiedniemu doborowi możemy zaoszczędzić w analizowanym okresie nawet kilkanaście procent, dzięki niższemu zużyciu energii przez system, mimo droższej inwestycji.

 Maciej Piątkowski przedstawiciel GEA Refrigeration

Oszczędności może przynieść również odpowiednie podłączenie i zasilanie parowników. Przykładem może być LVS Refrigeration, czyli opatentowana technologia systemu małej objętości, promowana przez producenta tuneli chłodniczych Frigoscandia firmę JBT Food Tech. Panowie Hakan Ohlsson i Tomasz Kwiatkowski omówili zalety tego rozwiązania, wśród których warto podkreślić niskie straty w układzie ssącym, małe zapotrzebowanie na czynnik chłodniczy oraz wysoką efektywność parownika – wykorzystanie dużej powierzchni w celu uzyskania niskiej temperatury powietrza.

Panowie Hakan Ohlsson i Tomasz Kwiatkowski z John Bean Technologies

Pan Robert Matera, Dyrektor Operacyjny firmy projektowowykonawczej MONTOSTAL, skupił się z amoniakalnych skraplaczach natryskowo-wyparnych pod kątem rozwiązań technicznych, rozmieszczenia jednostek oraz prawidłowego podłączenia do całej instalacji i prowadzenia rurociągów.

Robert Matera – Dyrektor Operacyjny MONTOSTAL

Bardzo ciekawe rozwiązanie zaprezentował Pan Maciej Galiński z firmy LNS. W ostatnim czasie firma ta na rynku polskim promuje rozwiązania brytyjskiego producenta J&E Hall, a ostatnią nowinką technologiczną są agregaty AQUACHILL V3. Są to amoniakalne agregaty chłodzone powietrzem z bezpośrednim odparowaniem czynnika w parowniku. Jednostka ta pozwala na zminimalizowanie amoniaku w układzie chłodniczym poprzez połączenie go z instalacją np. glikolową. Przykład takiej instalacji został opisany na naszych łamach w numerze 9-2015.

Przedstawiciele firmy LNS (od lewej):
Paweł Woś, Łukasz Nowak, Simon Foord z J&E Hall International, Maciej Galiński, Bartosz Jagieła

Ostatnią prezentacją pierwszego dnia warsztatów była: Optymalizacja stacji skraplaczy amoniakalnej maszynowni chłodniczej w przedsiębiorstwie produkcji lodów „Koral” Józef Koral Spółka Jawna zakładzie w Rzeszowie. Pan Tadeusz Sum, Dyrektor ds. Technicznych w zakładzie, szczegółowo omówił stan instalacji, problemy związane z niedoborem wydajności w ilości 3,5 MW przy zapotrzebowaniu łącznym 12840 kW oraz uzyskane efekty. W wyniku modernizacji wydajność wzrosła do ponad 16 MW, poprawiła się stabilność pracy systemu i wygoda obsługi, a także obniżono zużycie energii dla maszynowni o ok. 10%. Dodatkowo zaplanowano odzysk ciepła docelowo na poziomie 7 478 GJ. 

Tadeusz Sum – Dyrektor ds. Technicznych w zakładzie Koral

Drugi dzień spotkania rozpoczął Pan Zdzisław Wądołowski referatem dotyczącym praktyki organizacyjno-technicznej zakładów posiadających instalacje amoniakalne – przygotowaniem na wypadek wycieku, pożaru i wybuchu.

Zdzisław Wądołowski – starszy brygadier w stanie spoczynku

Z kolei Pan Mateusz Lisewski zwrócił uwagę słuchaczy na zagrożenia związane z promowanymi w ostatnim czasie instalacjami tzw. bezobsługowymi w prelekcji: Brak nadzoru stałego a „bezobsługowość” amoniakalnych instalacji chłodniczych. Poprzez liczne praktyczne przykłady, tzw. z życia wzięte, uzasadnił konieczność stałego nadzoru eksploatacji amoniakalnych instalacji chłodniczych w zakładzie podkreślając bezpieczeństwo i utrzymanie ciągłości produkcji na wysokim poziomie – dostępności chłodu.

 Mateusz Lisewski – kierownik utrzymania ruchu
z wieloletnią praktyką w zamrażalniach owoców i warzyw

W zakresie eksploatacji i napraw urządzeń chłodnicach, Pan Arkadiusz Krajka, Dyrektor Zakładu Maszyn Wirowych w Metalko, bardzo szczegółowo omówił uszczelnianie wałów, wirników sprężarek. Przedstawił stosowane rozwiązania uszczelnień, przyczyny uszkodzenia uszczelnień mechanicznych, możliwości wymiany oraz kontroli poprawności wykonania regeneracji elementów.

Arkadiusz Krajka – Dyrektor Zakładu Maszyn Wirowych
w firmie METALKO

Dalszy etap warsztatów poświęcony został błędom w projektach amoniakalnych instalacji chłodniczych będących często przyczyną awarii. Pan Mirosław Jarentewicz z firmy FROSTA przedstawił uszkodzenia sprężarek oraz zakłócenia pracy układu chłodniczego, zaś Pan Wiesław Neumann z RSP NOWOŚĆ przykłady uszkodzeń rurociągów i wycieków amoniaku oraz możliwe otwieranie się zaworów bezpieczeństwa na stacji zaworów przy wymienniku ciepła.

 Mirosław Jarentewicz – lider maszynowni chłodniczej w firmie FRoSTA

Wiesław Neumann – lider maszynowni chłodniczej w firmie RSP NOWOŚĆ

Zwiększone koszty eksploatacji instalacji chłodniczej, związane są często również z obecnością wilgoci w komorze, co powoduje zwiększone oblodzenie chłodnic jak i elementów budowlanych mroźni. Pan Adam Bartoszewicz, prekursor i popularyzator osuszania z firmy RADWAN zwrócił uwagę, iż w większości przypadków występują przeważnie dwa źródła wilgoci: z produktu i przez infi ltrację powietrza. Na podstawie różnych przykładów instalacji wykazał co daje system osuszania powietrza i jakie generuje oszczędności. W przytoczonych przykładach najważniejszym elementem systemu antyoblodzeniowego był osuszacz firmy DehuTech. Producent ten opracował specjalne serie urządzeń do montażu na zewnątrz mroźni oraz do zastosowania wewnątrz mroźni do temperatury nawet -25°C.

 Adam Bartoszewicz – popularyzator osuszania w Polsce z firmy RADWAN

Ostatni wykład warsztatów przygotowany przez pana Tomasza Pellowskiego i Hieronima Powązki z firmy COLDEX dotyczył obserwacji z eksploatacji amoniakalnych urządzeń chłodniczych okiem serwisanta. Panowie zwrócili uwagę na aspekty okresowego przeglądu zaworów bezpieczeństwa, systemu detekcji amoniaku oraz systemu wyłączania awaryjnego w czasie wycieku.

 Panowie Tomasz Pellowski i Hieronim Powązka
– serwisanci z wieloletnią praktyką z firmy Zakład Usług Przemysłowych COLDEX

Na zakończenie V edycji warsztatów Pan Janusz Olszewski, prezes firmy METALKO, oraz Arkadiusz Krajka podkreślili, iż poruszane zagadnienia techniczne oraz problemy nurtujące tę grupę branży chłodnictwa zostały przedstawione na wysokim poziomie merytorycznym, a otwarta forma spotkania dała możliwość swobodnej wymiany poglądów między uczestnikami. 

Warto podkreślić, iż spora część tegorocznych prezentacji praktycznych przygotowana była przez osoby bezpośrednio pracujące z instalacjami chłodniczymi w zakładach – praktykami na co dzień. Na koniec spotkania wszyscy uczestnicy otrzymali certyfi katy udziału w warsztatach szkoleniowych oraz zaproszenie na kolejną edycja w październiku 2016 r.

Polecamy również zapoznanie się z pełną fotorelacją
z V Ogólnopolskich Warsztatów Amoniakalnych
===>