Kiedy Krzysztof Grzegorczyk (Liquid Carbonic Polska) i Marek Wawryniuk (Termo Products) powoływali w roku 1995 Fundację Ochrony Warstwy Ozonowej PROZON, globalna rzeczywistość ochrony środowiska była diametralnie różna od dzisiejszej. Polska dopiero debiutowała w międzynarodowych zobowiązaniach środowiskowych.

Rok 1995

Polska od pięciu lat jest sygnatariuszem Protokołu Montrealskiego. Dopiero kształtuje się świadomość problemu zanikania warstwy ozonowej, nie mówiąc już o technicznych sposobach jej ochrony. Liquid Carbonic Polska i Termo Products – wiodący gracze branży czynników chłodniczych – dokonują przełomu. Powołują Fundację Ochrony Warstwy Ozonowej PROZON i rozpoczynają tworzenie krajowej sieci odzysku i regeneracji czynników chłodniczych (Sieć 3R).

Jej celem staje się – obowiązkowe dla Polski z racji sygnowania Protokołu – ograniczenie zużycia i emisji do atmosfery substancji zubożających warstwę ozonową (SZWO). Firmy serwisowe nie muszą już martwić się o prawidłowe postępowanie z czynnikami chłodniczymi. Od Fundacji otrzymują wsparcie w postaci sprzętu do odzysku, możliwości oddania odzyskanego czynnika, wiedzę o obowiązujących przepisach. Fundacja powoli staje się rzecznikiem branży w tworzeniu ustawy o SZWO.

Promocja fundacji PROZON podczas Światowego Dnia Ziemi 2014 będącego częścią ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej dla klimatu „Zmieniaj nawyki – nie klimat!”

Rok 2014

Polska od 10 lat jest członkiem Unii Europejskiej, a codzienna praca Fundacji jest kluczowa dla wypełnienia krajowych zobowiązań wobec prawodawstwa unijnego. Sieć 3R zapewnia właściwe postępowanie ze SZWO, ale też wspiera racjonalne stosowanie fluorowanych gazów cieplarnianych (F-gazy). Liczy już 1000 firm wykonawczych i serwisowych. Świadectwem Kwalifikacji – potwierdzeniem wiedzy i umiejętności, niezbędnym do postępowania z substancjami zubożającymi warstwę ozonową – legitymuje się ponad 5000 specjalistów. Zgodnie z prawem polskim i unijnym, dobiega końca epoka stosowania SZWO (odzyskane do końca 2014 roku). Polska ze sporym opóźnieniem tworzy ustawę o F-gazach, a Unia Europejska wprowadza terminarz wycofywania F-gazów. Właśnie dlatego Fundacja zmienia nazwę na PROZON Fundacja Ochrony Klimatu.

Cele krótkoterminowe

• odnowienie parku maszynowego – zwiększenie zdolności regeneracji czynników chłodniczych;
• wyposażenie firm serwisowych w nowe, bardziej zaawansowane technologicznie, stacje do odzysku oraz specjalistyczne butle;
• informowanie rynku o zbliżających się ograniczeniach stosowania czynników z grupy HFC;
• realizacja oferty szkoleniowej: szkolenia i egzaminy na Świadectwo Kwalifikacji oraz warsztaty z zakresu odzysku czynników.

Cele długoterminowe

• budowa szerokiej świadomości ekologicznej w zakresie F-gazów u kolejnych grup odbiorców;
• wsparcie firm serwisowych i ich klientów w wymianie instalacji na czynniki z grupy HFC i na czynniki alternatywne;
• tworzenie platformy szkoleniowej, zgodnej z (powstającą) legislacją F-gazową i rozwojem technologii opartej na czynnikach alternatywnych;
• rozwój technicznego zaplecza odzysku, odpowiadającego bieżącym potrzebom rynku.

W trakcie tworzenia fundacji 2,5 mln $ wyniósł wkład początkowy w utworzenie Sieci 3R na które złożyły się:

• Globalny Fundusz Ochrony Środowiska: 64%,
• Fundacja Ekofundusz: 15%,
• środki własne: 21%.

Dziś, Fundacja jest organizacją w pełni samofinansującą się. Inwestuje w nowy sprzęt do odzysku czynników oraz specjalistyczne butle, wciąż zwiększa możliwości regeneracji czynników. Wszelkie ewentualne zyski są przeznaczane na realizację celów statutowych.

Opracowała: Joanna RYŃSKA