Reklama
 
 
 
 
Wykonanie rur miedzianych do instalacji chłodniczych i klimatyzacyjnych
Ocena użytkowników: / 1
SłabyŚwietny 
Data dodania: 15.11.2016

Miedź to naturalny materiał o znakomitych własnościach fizycznych. Ze względu na nie jest doskonałym materiałem instalacyjnym. Charakteryzuje się trwałością, długowiecznością, stuprocentową przetwarzalnością, bakteriostatycznością, wysoką wytrzymałością i plastycznością, dobrym przewodnictwem cieplnym. Jest odporna na zmiany ciśnienia i temperatury oraz na wysoką i niską temperaturę, jak również na wahania temperatury i ciśnienia, na korozję oraz oddziaływanie większości substancji chemicznych stosowanych w chłodnictwie. Dzięki tym zaletom instalacje z miedzi i jej stopów są szeroko stosowane w klimatyzacji i chłodnictwie.

 

 

 

2016 10 41 1

 

 

Miedź poza wieloma przytoczonymi zaletami, ma też wady: silnie negatywnie na nią oddziałują amoniak, związki chloru, kwasy, wapno bielące, zaprawa murarska, jak również kwas azotowy (zachodzi rozpuszczanie miedzi) [3]. Nie jest odporna na działanie wilgotnej atmosfery przemysłowej zawierającej dwutlenek siarki – wytwarzająca się na jej powierzchni warstwa zasadowego siarczanu miedzi nie chroni jej przed korozją [4]. Miedź w kontakcie z innymi metalami przyspiesza ich korozję. Jedynie stal nierdzewna w połączeniu z miedzią nie koroduje [2].

 

 

Zasady wyboru miedzi dla chłodnictwa i klimatyzacji

 

Elementy instalacji chłodniczych muszą być odporne na oddziaływanie stosowanych czynników chłodniczych, ich mieszanin z olejami wraz z ewentualnymi domieszkami i zanieczyszczeniami oraz substancji transportujących ciepło [4]. Stosowana w takich instalacjach miedź powinna być miedzią beztlenową lub odtlenioną. Zalecane jest stosowanie miedzi z grup 31 i 34, z ograniczeniami wymienionymi w normie PN-EN 14276-1 +A1:2011E [9].

 

 

2016 10 41 2

Rys. 1. Rura miedziana wraz z otuliną FRIGOTEC DUAL PLUS

 

 

Miedź może współpracować z następującymi czynnikami chłodniczymi: wodorochlorofluorowęglowodorami – HCFC, wodorofl uorowęglowodorami – HFC, HC (propanem R290 lub butanem R600), dwutlenkiem siarki R764, dwutlenkiem węgla R744 [1], [10]. Nie zaleca się jej stosować w instalacjach zawierających amoniak R717 oraz natlenione roztwory chlorków sodu lub wapna (zwłaszcza dodatkowo zanieczyszczone dwutlenkiem węgla) – chyba, że w tym drugim przypadku dodano inhibitor korozji, np. chromian potasu [4]. W instalacjach transportujących wodę, glikole lub roztwory alkoholi stosuje się rury miedziane zawierające chroniących miedź i luty inhibitory korozji lub rury przeznaczone do wody w instalacjach sanitarnych i grzewczych wykonane zgodnie z PN-EN 1057+A1:2010P [6].

 

 

Wykonanie rur miedzianych

 

Rury instalacyjne miedziane dostępne są w stanie miękkim (R220), półtwardym (R250) lub twardym (R290) (Tabela 1). W rurowych instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych stosuje się rury miedziane okrągłe bez szwu, dostarczane w odcinkach prostych w stanie twardym lub półtwardym albo w kręgach w stanie wyżarzonym [8], wykonane z miedzi odtlenionej fosforem (symbol Cu-DHP lub CW024A).

 

Rury miedziane wykonywane są w wymiarowaniu calowym lub metrycznym:

  • rury wyżarzane (miękkie) metryczne – w zakresie średnic zewnętrznych od 6 mm do 22 mm o nominalnej grubości ścianek 0,8 mm oraz 1,0 mm (od 6 x 0,8 mm do 22 x 1,0 mm),
  • rury metryczne w stanie półtwardym i twardym – o średnicach od 6 mm do 133 mm o nominalnej grubości ścianek od 0,8 mm do 3,0 mm (od 6 x 0,8 mm do 133 x 3 mm),
  • rury miękkie calowe - o średnicach od 1/8” do 7/8” o nominalnej grubości ścianek 0,8 mm oraz 1,0 mm,
  • rury calowe w stanie półtwardym i twardym – o średnicach od 1/2” do 4 1/8” o nominalnej grubości ścianek od 1,0 mm do 3,0 mm.

 

Łączniki do instalacji z rur miedzianych wykonywane są z miedzi i jej stopów (brązu oraz mosiądzu). W miedzianych instalacjach chłodniczych stosuje się połączenia:

  • rozłączne – do montażu elementów serwisowanych w trakcie eksploatacji, wymagających dostępu dla obsługi ze względu na uzupełnianie czynnika lub w celu wykonywania obowiązkowych pomiarów czynnika; uszczelnia się je głównie systemem metal na metal, np. stosując stożek lub zaciskowy pierścień metalowy,
  • nierozłączne (trwałe) – łączone przez lutowanie twarde lub spawanie.

 

 

2016 10 42 4

 

 

Rury miedziane dla instalacji ekologicznych 

 

W proekologicznych urządzeniach chłodniczych oraz w systemach odzysku ciepła oraz w pompach ciepła jako czynnik chłodniczy stosowany jest coraz częściej dwutlenek węgla (R744) o wysokim ciśnieniu roboczym (do 120 barów). Ponieważ w takich instalacjach powszechnie stosowane rury miedziane nie spełniają kryteriów bezpieczeństwa, stosuje się charakteryzujące się wysoką wytrzymałością rury, kształtki i złączki ze stopu miedzi z 2,5% domieszką żelaza oraz śladową zawartością fosforu, o symbolu CuFe2P, oznaczane jako K65. Łączy się je z kształtkami K65 za pomocą lutowania twardego (nie stosuje się spawania).

 

 

2016 10 42 1

2016 10 42 2

Rys. 2. Oznaczenie rur calowych i metrycznych zgodnie z normą PN-EN 12735-1, gdzie: Nazwa – nazwa fabryczna rury; PRODUCENT – Nazwa producenta rury; 28 x 1,5 – wymiar rury w mm; 1/4” x 0,03” x 50’ – wymiar w calach; PN EN 12735-1 – norma rury; R 290, R 220 – stan twardości; 05/15 – miesiąc i rok produkcji

 

dr inż. Anna CHARKOWSKA

– Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa,

Wydział Instalacji Budowlanych,

Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska

Politechniki

Miedź w wentylacji i klimatyzacji

 

Na rynku dostępne są także wykonywane z miedzi przewody i kształtki wentylacyjne, przeznaczone do transportu powietrza wentylacyjnego [3]. Przewody okrągłe wykonywane są w takiej samej technologii, jak przewody zwijane Spiro z blachy stalowej ocynkowanej w zakresie średnic od 100 do 500 mm, o grubości ścianek 0,5 mm. Wykonane z miedzi są także kształtki wentylacyjne: segmentowe kolana wentylacyjne, trójniki, zwężki, króćce, o wymiarach analogicznych jak kształtki z blachy ocynkowanej. Elementy te łączy się nyplowo z przewodami z uszczelkami z gumy komórkowej porowatej EPDM zapewniającymi podwyższoną klasę szczelności C zgodnie z normą PN-EN 12237:2005P [7]). 

 

 

2016 10 42 3

Rys. 3. Rury FRIGOTEC w sztangach w wykonaniu twardym R290

 

 

Ze względu na naturalną powłokę antybakteryjną są zalecane do wilgotnych środowisk. Produkowane są także centrale wentylacyjno- klimatyzacyjne z elementami wykonanymi z miedzi przeciwdrobnoustrojowej, oznaczonej symbolem Cu+. Centrale charakteryzują się dobrą sprawnością cieplną – większą iż standardowe wykonania z aluminium. Zastosowanie miedzi na przeciwdziałać rozwojowi grzybów pleśniowych w systemach klimatyzacyjnych [5].

 

 

dr inż. Anna CHARKOWSKA
Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa,
Wydział Instalacji Budowlanych,
Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska
Politechniki Warszawskiej

 

 

LITERATURA:

[1] Czynniki chłodnicze – raport, wyd. 18, Bitzer.

[2] http://www.muratorplus.pl/technika/ogrzewanie/rury-miedziane-i-rury-stalowe-wjednej-instalacji-grzewczej_77044.html

[3] Katalog firmy Alnor.

[4] LANGMAN E.: Miedź w instalacjach chłodniczych i pompach ciepła (cz. 1). Wymagania dla instalacji wykonanych z miedzi, Chłodnictwo&Klimatyzacja, 6/2009, s. 40-44

[5] Materiały firmy Hydronic.

[6] PN-EN 1057+A1:2010P, Miedź i stopy miedzi – Rury miedziane okrągłe bez szwu do wody i gazu stosowane w instalacjach sanitarnych i ogrzewania

[7] PN-EN 12237:2005P, Wentylacja budynków – Sieć przewodów – Wytrzymałość i szczelność przewodów z blachy o przekroju kołowym

[8] PN-EN 12735-1:2016-08, Miedź i stopy miedzi – Rury miedziane okrągłe bez szwu stosowane w instalacjach klimatyzacyjnych i chłodniczych – Część 1: Rury do instalacji rurowych.

[9] PN-EN 14276-2+A1:2011E,Urządzenia ciśnieniowe w instalacjach ziębniczych i pompach ciepła – Część 1: Przewody – Wymagania ogólne.

[10] WIKTORCZYK M.: Dobór i obróbka rur miedzianych, Chłodnictwo&Klimatyzacja nr 6/2008, s.26-29

 

PODOBNE ARTYKUŁY:

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.