W trzeciej części artykułu autor przedstawia rozwiązania stosowane w sprężarkach, w celu zabezpieczenia ich przed uszkodzeniami w przypadku wystąpienia uderzeń hydraulicznych, jak też nadmiernego ciśnienia sprężania lub pojawienia się drobnych zanieczyszczeń mechanicznych w przestrzeniach roboczych. Ponadto omówione zostały także metody regulacji wydajności sprężarek oraz sposoby ich przystosowania do działania w warunkach występujących w chłodnictwie.

Podatność mechaniczna zespołu sprężającego
    Sprężarka spiralna podobnie jak inne sprężarki wyporowe jest narażona na różne zagrożenia ruchowe ze strony instalacji ziębniczej, które powodują m.in. występowanie uderzeń hydraulicznych w przestrzeniach roboczych sprężarek w wyniku gromadzenia się w nich nadmiernych ilości ciekłego czynnika ziębniczego lub oleju. Istnieje opinia, że sprężarki spiralne nie są wrażliwe na obecność cieczy w przestrzeni roboczej. W rzeczywistości dopuszczalne jest jedynie krótkotrwałe przedostawanie się do przestrzeni roboczych nieznacznych ilości cieczy. Zdaniem producentów, w przypadku sprężarek spiralnych zagrożenie ze strony oleju jest mniejsze, ponieważ sprężarki te przetłaczają do instalacji mniejsze ilości oleju niż np. sprężarki tłokowe i mniej oleju krąży w instalacji. Również stosowany w nich system smarowania zabezpiecza sprężarki przed przedostawaniem się spienionego oleju w trakcie rozruchu do obiegu smarowania i do przestrzeni roboczych. W razie wątpliwości celowe jest zabezpieczanie sprężarek spiralnych przed przedostawaniem się ciekłego czynnika za pomocą oddzielaczy cieczy tzw. akumulatorów, instalowanych po stronie ssawnej przed sprężarką, podobnie jak w przypadku innych sprężarek.
    Zagrożenie dla sprężarek stanowią również cząsteczki stałe, które nie zostały usunięte całkowicie w ramach technologicznego procesu czyszczenia lub powstałe w wyniku przeprowadzanych napraw. Zanieczyszczenia te mogą przedostawać się do przestrzeni roboczych sporadycznie z instalacji lub z wnętrza kadłuba sprężarki. Mogą również uwalniać się lub powstawać w następstwie wadliwej eksploatacji sprężarki. Mogą to być stałe cząstki lub odłamki elementów filtrów, płytek zaworowych, uszczelnień, nagaru itp. Sprężarki są zwykle zabezpieczane przed takimi zanieczyszczeniami za pomocą filtrów. Nie stanowią one jednak pełnego zabezpieczenia, dlatego w sprężarkach wyporowych stosuje się na ogół dodatkowo bezpośrednie zabezpieczenia awaryjne wewnątrz przestrzeni roboczych.
    Niektóre konstrukcje sprężarek spiralnych (np. sprężarki typu Compliant Scroll firmy Copeland) mają specjalne rozwiązania zespołów sprężających, które zabezpieczają je przed uszkodzeniem zarówno w przypadku wystąpienia uderzeń hydraulicznych jak też nadmiernego ciśnienia sprężania lub pojawienia się drobnych zanieczyszczeń mechanicznych w przestrzeniach roboczych (kieszeniach) pomiędzy spiralami. W sprężarkach tych spirala ruchoma jest tak połączona z elementem napędzającym, by w przypadku wystąpienia zwiększonego nacisku promieniowego na ściankę boczną spirali mogła przemieścić się w kierunku od osi obrotów, odsuwając się w ten sposób od stykającej się z nią ścianki spirali nieruchomej. Na rys. 18a przedstawiono sposób w jaki spirala ruchoma wykonuje przemieszczenia promieniowe, natomiast rys. 18b i c obrazują jak wskutek promieniowego przemieszczenia spirali następuje poszerzenie szczeliny pomiędzy spiralami i usunięcie z niej zanieczyszczenia.
    Z kolei spirala nieruchoma, która jest w tym rozwiązaniu dociskana od góry ciśnieniem tłoczenia, w celu zapewnienia szczelności pomiędzy czołowymi płaszczyznami obu spirali, w przypadku wystąpienia nadmiernego nacisku od dołu, ma możliwość chwilowego przemieszczenia o ok.1 mm w górę w celu odsunięcia się od spirali ruchomej i umożliwienia upuszczenia części czynnika wraz ewentualnymi zanieczyszczeniami na stronę ssawną (por. rys. 19). Fragment zespołu sprężającego przystosowanego do takiego działania jest przedstawiony na rys. 14 (w poprzedniej części artykułu w numerze 9/2008 „Ch&K”). Ruchomy pierścień uszczelniający, zapewnia utrzymanie elastycznego docisku i szczelności pomiędzy zespołem sprężającym a obudową sprężarki, w trakcie normalnego działania urządzenia. Pierścień ten utrzymuje również docisk do obudowy i szczelność wówczas, gdy spirala stała wykonuje pewne przemieszczenia osiowe np. na skutek wystąpienia uderzenia hydraulicznego w zespole sprężającym.
    Po ustąpieniu przyczyny nadmiernego ciśnienia lub nacisku na spirale, powracają one do normalnego położenia i sprężarka podejmuje działanie, bez zatrzymywania ruchu.

Regulacja wydajności
(...)

Sprężarki z wtryskiem czynnika
(...)

Zastosowanie w pompach ciepła
(...)

Kolejna część artykułu w numerze 11/08 Ch&K.