Przedstawione problemy dotyczą projektowania, montażu i eksploatacji parowych, sprężarkowych urządzeń chłodniczych. W części 1 podano aktualne wymagania i stan faktyczny krajowego chłodnictwa sprężarkowego w tym zakresie. Zwrócono uwagę, że przejście od obecnego stanu projektowania urządzeń chłodniczych do ekoprojektowania powinno następować ewolucyjnie, z uwzględnieniem przyczyn wewnętrznych i zewnętrznych dzisiejszego stanu.
W kolejnej części przedstawione zostaną wybrane przykłady błędów w rozwiązaniach projektowych i montażowo-eksploatacyjnych. Dotyczą one takich problemów, jak: dopasowanie mocy chłodniczej do chwilowej zmiany obciążenia cieplnego obiektu chłodzonego, odolejenie instalacji, odciążenie sprężarek podczas ich rozruchu, dobór średnic rurociągów chłodniczych, instalacji elektrycznych oraz nieracjonalnego pojęcia oszczędzania.

Wymagania w zakresie projektowania i eksploatacji urządzeń chłodniczych sprężarkowych oraz kierunki ich rozwoju
    Chłodnictwo jest specyficzną dziedziną techniki cieplnej, której zadaniem jest uzyskiwanie temperatury ciał w zakresie poniżej temperatury otoczenia i utrzymywanie tego poziomu temperatury w wymaganym okresie. Najniższą teoretycznie temperaturą ciała jest temperatura równa zero w skali termodynamicznej, czyli -273,15°C (praktycznie nieosiągalna w myśl drugiej i trzeciej zasady termodynamiki). Zakres temperatury t_o ÷ -273,15^oC można umownie podzielić na dwa podzakresy, to znaczy umiarkowanych i niskich temperatur. W obszarze chłodzenia umiarkowanego osiąga się końcową temperaturę ciała wynoszącą około -120 ÷ -160^oC, a sposobami jej uzyskiwania zajmuje się technika chłodnicza (chłodnictwo). Obszar poniżej podanego poziomu temperatury leży w polu zainteresowania techniki kriogenicznej (kriogeniki) [1]. Oczywiście podane kryteria należy traktować jako umowne.
    Największe zainteresowanie chłodnictwa umiarkowanego dotyczy zastosowania lewobieżnych obiegów termodynamicznych, zwłaszcza parowych i sprężarkowych. Energia napędowa do realizacji tego typu obiegów doprowadzana jest z otoczenia w postaci energii mechanicznej. Jeśli tak określi się możliwość wykonania obiegu lewobieżnego, to już na początku analizy wystąpią dwa istotne problemy, zwane umownie pierwotnymi. Jednym z nich jest problem energetyczny, związany z doprowadzeniem energii do napędu sprężarki chłodniczej, przy czym energia powinna być wykorzystana racjonalnie, co znaczy osiągnięcie efektu użytecznego obiegu przy minimalnym zużyciu energii. Drugi problem pierwotny jest związany z właściwym doborem czynnika chłodniczego, który w parowym, sprężarkowym obiegu chłodniczym podlega przemianom termodynamicznym, w tym przemianom fazowym wrzenia i skraplania. Zauważa się, że już wstępne „wywołanie tego problemu” powoduje poważne wyzwania. Zagadnienia dotyczą bowiem sfery energetyczno-ekologicznej, niezwykle istotnej w XXI wieku i będącej przedmiotem dalszej analizy zawartej w niniejszym opracowaniu.
    Podkreślić trzeba, że sprężarkowe urządzenia chłodnicze mają z założenia spełniać określony aspekt aplikacyjny. W praktyce oznacza to, że są one konstruowane z przeznaczeniem do uzyskiwania obniżonej, w stosunku do otoczenia, temperatury w ściśle określonym celu. Mówi się więc o zastosowaniu techniki chłodniczej w klimatyzacji, przemyśle spożywczym, medycynie, przemyśle elektronicznym itp. Zastosowanie instalacji chłodniczej w wymienionych typach obiektów jest jednak zdeterminowane całokształtem warunków ich eksploatacji, parametrami otoczenia oraz, co nie jest bez znaczenia, rodzajem wyrobu finalnego. Wszystkie te uwarunkowania muszą być brane pod uwagę w momencie podejmowania decyzji o zaprojektowaniu instalacji chłodniczej.
    Z technicznego punktu widzenia, podane wyżej stwierdzenia dotyczące doboru elementów urządzenia, mieszczą się w pojęciu projektowanie. Polega ono ogólnie na opracowaniu dokumentu zawierającego: założenia, obliczenia, opisy, kosztorysy itd., na podstawie których możliwe jest wykonanie określonego produktu. W tym miejscu dotykamy bardzo ważnego zagadnienia mówiącego, że wynikiem procesu projektowania jest ściśle określony produkt. Pojęcie produktu, odmieniane jest we wszystkich przypadkach w różnego typu aktach prawnych, zwłaszcza w Unii Europejskiej i nie może być niezdefiniowanym pojęciem wirtualnym.
    Weźmy pod uwagę przykładowo produkt finalny w postaci tunelu do zamrażania ryb. Już na tym poziomie rozważań występują pewne dylematy. Z punktu widzenia ogólnych założeń systemowych, produktem (finalnym, końcowym) będzie w tym przypadku ryba określonego gatunku o temperaturze, po obróbce termicznej, niższej od krioskopowej i określonej w założeniach. W sensie technicznym zaś, produktem końcowym będzie instalacja chłodnicza, która pozwala na uzyskanie założonej ilości zamrożonej ryby, o określonej wyżej temperaturze. Postawmy zatem pytanie: co jest produktem w rozważanym przypadku? Dla technologa chłodniczego produktem będzie prawidłowo zamrożona ryba, dla inżyniera chłodnika – instalacja. Uzyskanie jednoznaczności interpretacyjnej jest tutaj bezwzględnie konieczne. Produkt, jako pojęcie jest bardzo atrakcyjne w sensie publicystycznym, jednak dla projektantów produktu będzie to instalacja chłodnicza. Być może problem ten wywoła uwagi polemiczne, jednak autorzy tak właśnie zdefiniowali to pojęcie stosowane w dalszej treści opracowania.
    Według aktualnych wymagań sformułowanych w prawodawstwie Unii Europejskiej projekt urządzenia chłodniczego powinien spełniać kryteria energetyczno-ekologiczne oraz legislacyjno-organizacyjne. Posługując się pojęciem „produktu” istnieje już obecnie obowiązek opracowania tzw. ekoprojektu urządzenia chłodniczego posadowionego w określonym ekoobiekcie. Zaprojektowane urządzenie chłodnicze ma spełniać jednocześnie kryteria energetyczno-ekologiczne oraz legislacyjnoorganizacyjne podane w prawodawstwie Unii Europejskiej i polskim. (...)

Stan faktyczny polskiego chłodnictwa sprężarkowego
(...)

Metody techniczne i eksploatacyjne
(...)