W artykule autor skupił się głównie na zagadnieniach związanych z procesem wentylacji pomieszczeń audytoryjnych i kształtowaniu w nich komfortu cieplnego. Używając pojęcia sale audytoryjne autor ma na myśli sale dydaktyczne i naukowe służące zarówno jako wykładowe, seminaryjne i laboratoryjne. Artykuł opisuje badania prowadzone w jednej z takich sal w budynku „Lipsk” (Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki Politechniki Opolskiej). Wspomniane badania zostały wykonane w ramach pracy magisterskiej.

     Na wymianę ciepła i masy w ogrzewanym pomieszczeniu w istotny sposób wpływa aktywność użytkowników, czyli m.in. wietrzenie, wentylowanie, obecność wewnętrznych źródeł ciepła i ich ruch, temperatura ścian, struktura przegród budowlanych oraz infiltracja powietrza. Poznanie zjawisk cieplnoprzepływowych i ich przebiegu w ogrzewanym i wentylowanym pomieszczeniu wymaga prowadzenia wielu badań w obiektach rzeczywistych, ponieważ zjawiska te mają bardzo złożony charakter.

Wentylacja, a pojęcie komfortu cieplnego
     Na komfort cieplny wpływają parametry fizyczne określające stan środowiska zewnętrznego takie jak:
● temperatura powietrza ta [°C],
● temperatura promieniowania tr [°C],
● prędkość przepływu powietrza v [m/s],
● wilgotność względna RH [%]),
     oraz indywidualne parametry dotyczące ludzi:
● rodzaj aktywności fizycznej, czyli metabolizm M zależny od czynności wykonywanej przez człowieka [met, W/m²],
● rodzaj odzieży, a dokładniej izolacyjność cieplna tej odzieży Icl, zależna od zestawu odzieży jaką w danej chwili nosi człowiek [clo, m^{2 o}C/W].

     Ponadto uważa się, że na komfort cieplny ma wpływ również stan higieniczny powietrza, czyli jego zapach.
     Zgodnie z definicją natomiast, komfort cieplny to stan zadowolenia z warunków otoczenia, czyli taki, w którym możemy mówić, że jest zachowana równowaga cieplna organizmu [1,2].
     Konieczne jest, więc zadbanie o odpowiednią wentylację w danym pomieszczeniu. Instalacja taka powinna zapewniać dopływ świeżego powietrza, co jest szczególnie istotne w przypadku sal o małej kubaturze, gdzie przebywa spora liczba osób pracujących czy też uczących się. Jeżeli przepływające powietrze ma temperaturę niższą od temperatury powietrza wewnątrz pomieszczenia to stwarza ono uczucie zimna i przewiewu i nosi nazwę przeciągu. Na podstawie badań ustalono, że dopuszczalna prędkość powietrza w okresie letnim wynosi od 0,3 do 0,6 m/s, a w okresie zimowym prędkości te wynoszą od 0,2 do 0,3 m/s. Jednak przy dużej aktywności fizycznej człowieka ubranego dodatkowo w grubą odzież (duża wartość oporu przewodzenia ciepła) dopuszcza się wyższe wartości prędkości powietrza. Zjawisko przeciągu odczuwane jako intensywne chłodzenie części ciała, powstaje przy niekorzystnej kombinacji temperatury i prędkości powietrza. Bezruch powietrza (v < 0,05 m/s) powoduje zaburzenie sposobów wymiany ciepła między człowiekiem, a otoczeniem i odczuwany jest także jako dyskomfort (uczucie duszności) [3,4].
     Każdy człowiek, który użytkuje jakieś pomieszczenie jest źródłem zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego (głównie w postaci dwutlenku węgla). Zdrowy organizm ludzki wykonujący lekką pracę w mieszkaniu wydziela w ciągu godziny około 18 dm³ dwutlenku węgla. Usuniecie tego zanieczyszczenia wymaga doprowadzenia do tego pomieszczenia od 20 do 30 m³/h powietrza świeżego na osobę. Spowoduje to utrzymanie dopuszczalnej koncentracji CO₂ na poziomie 0,1 % obj. Powszechnie uważa się, że dwutlenek węgla w stężeniu nie przekraczającym 0,5% obj. (5000 ppm) nie oddziałuje szkodliwie na człowieka, jednak już przy stężeniu 1000 ppm może wywołać zwiększoną częstość oddychania, co przy obciążeniu powietrza innymi zanieczyszczeniami powoduje bóle głowy i nasilenie się subiektywnych odczuć związanych z zapachem [3].
     Świeże powietrze jest bogate w tlen niezbędny do oddychania. Każdy człowiek potrzebuje co najmniej 25 m³ powietrza na godzinę. Każdy z nas oddychając wydziela pewną ilość dwutlenku węgla, pewną ilość wilgoci oraz przykre zapachy. Jako jednostkę określającą zapach wydzielany przez dorosłego człowieka przyjęto 1 olf. Dotyczy on zanieczyszczeń oraz zapachów wydzielanych przez jedną osobę pracującą w pozycji siedzącej i zachowującą stan higieny, mierzony częstotliwością kąpieli pod prysznicem wynoszącą 0,7 na dobę [5].
     Należy jeszcze zwrócić uwagę na fakt, że podczas spalania przez człowieka pokarmów ilość wytworzonego ciepła nie będzie nigdy mniejsza od 1,2 W na każdy kilogram masy ciała, a więc człowiek o masie ciała 70 kg wytworzy ciepło o wartości około 85 W.
     Wymiana ciepła między otoczeniem, a ciałem człowieka może przebiegać przez [1]:
● przewodzenie ciepła do powietrza,
● konwekcję ciepła do powietrza,
● promieniowanie ciepła z powierzchni ciała do otoczenia,
● odparowanie wody z powierzchni skóry,
● oddychanie,
● wydzieliny i przyjmowanie pokarmów (2-3% oddawanego ciepła).

     W tabeli 2 pokazano różne sposoby oddawania ciepła i ich procentowy udział.