Czasami spotykam się z takimi zdaniami – przyjeżdża serwis, coś tam robią, biorą kasę i nic z tego nie wynika, nic się nie dzieje. Otóż muszę powiedzieć, iż taki użytkownik jest bardzo szczęśliwym człowiekiem. Czasami nie zdaje sobie sprawy z tego, iż te wydane pieniądze na okresowy przegląd zwracają się z dużą nawiązką. Podczas wizyty serwisu wykonywane są rutynowe czynności polegające na konserwacji, sprawdzeniu parametrów pracy i ewentualnie wychwyceniu przyszłej awarii, usunięciu usterki (czasami błahej), której zaniedbanie może mieć bardzo przykre konsekwencje już w niedalekiej przyszłości. O tych i innych przypadkach chciałbym w tym artykule opowiedzieć.

Przegląd serwisowy agregatu chłodniczego odbywa się w dwóch przypadkach: przyjeżdżamy do urządzenia cyklicznie (co pewien czas) lub jesteśmy pierwszy raz. W drugim przypadku musimy zacząć od samej instalacji. To połowa sukcesu, poznanie zależności między pracą agregatu a resztą współpracujących elementów systemu – pompy obiegowe, odbiorniki chłodu, elementy regulacyjne, automatyka sterująca itp. Musimy mieć świadomość, że praca naszej maszyny jest w dużym stopniu zależna od tego co dzieje się poza nią. Jeżeli któryś z elementów na instalacji nie pracuje prawidłowo, to praca agregatu może być zaburzona, a rozwiązanie problemu nie tkwi w nim samym. Jednak to agregat będzie sygnalizował błąd (np. brak lub zbyt mały przepływ przez parownik, zbyt częste załączanie się sprężarki lub uszkodzenie np. pompy obiegowej lub innych części). Również sam proces odbioru „naszego” chłodu jest bardzo interesujący – czy jest on stały czy może się zmienia, od czego to zależy. Jest to o tyle istotne, że w zależności od tego w jakim czasie trafimy na przegląd, to nasza praca będzie bardziej efektywna i mniej czasochłonna, mam tu na myśli np. regulację układu chłodniczego, która powinna być wykonana przy pełnym obciążeniu, tzn. pracy na 100% jego wydajności.

Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy jesteśmy przy urządzeniu po raz kolejny i wiemy „co w trawie piszczy”. Możemy, po krótkim rekonesansie, od razu przystąpić do typowych czynności serwisowych związanych z przeglądem okresowym agregatu chłodniczego. Ale po kolei.

Po pierwsze tzw. wywiad z obsługą – zadajemy pytanie, czy były jakieś problemy? O ile to możliwe sprawdzamy historię alarmów. Większość agregatów ma taką możliwość. Możemy dodatkowo ściągnąć zawartość tzw. czarnej skrzynki – na podobieństwo samolotów, urządzenia np. Climavenety mają w swojej pamięci ostatnie 200 alarmów oraz ostanie 10 min pracy urządzenia przed każdym alarmem. Pod pojęciem 10 min rozumiemy zapis wszystkich możliwych parametrów z przetworników umieszczonych na urządzeniu. Jest to bardzo pomocne podczas diagnozy usterek.

Po takiej analizie i braku sugestii ze strony obsługi przystępujemy do przeglądu. Badamy wizualnie stan maszyny: wypoziomowanie urządzenia jak na rysunku 1, stan zabrudzenia skraplaczy – brudny, zaniedbany skraplacz traci swoją sprawność, podnosi ciśnienie skraplania aż do wystąpienia alarmu „wysokiego ciśnienia” i zatrzymania obiegu chłodniczego. W tym przypadku uruchomienie agregatu przez użytkownika to nie tylko skasowanie alarmu z poziomu panelu operatora ,ale również odszukanie presostatu i jego reset. Oczywiście po chwili znów pojawi się ten sam alarm i trzeba wezwać serwis, aby oczyścił i umył skraplacz. Samo jego opłukanie wodą może pomóc, ale nie na długo. W tym przypadku musimy zastosować specjalnie do tego przystosowane środki myjące i myjkę ciśnieniową. Z ich użyciem myjemy zabrudzony skraplacz i przy okazji całe urządzenie. Stan wizualny maszyny jest też nie bez znaczenia. Podczas dawkowania płynu należy bezwzględnie stosować się do zaleceń producenta co do ilości i stężenia oraz czasu na jaki płyn pozostawiamy na skraplaczu. Całą tą operację musimy wykonać przy wyłączonym agregacie. Właściwe używanie myjki ciśnieniowej też jest bardzo istotne – nie należy przykładać strumienia zbyt blisko lameli skraplacza, aby ich nie pozaginać, co skutkuje zmniejszeniem jego powierzchni roboczej a więc i wydajności. Jeżeli już nam się to zdarzy to do ich prostowania należy używać specjalnych grzebyków. Wystąpienie alarmu wysokiego ciśnienia to nie tylko brudny skraplacz. Przyczyn może być kilka, ale ten jeden mamy już wyeliminowany. Z punktu wizualnych oględzin ważna jest również praca wentylatorów. Przy każdym przeglądzie należy je sprawdzić. Należy zwrócić uwagę na mocowania mechaniczne oraz elektryczne, wyważenie i stan wirników – drgania oraz hałas – czy nie obcierają o obudowę.

Rys. 1. Prawidłowe wypoziomowanie agregatu chłodniczego

Następnym, wizualnym sprawdzeniem objęte są elementy automatyki na zewnątrz skrzyni elektrycznej, podłączenie wtyczek przetworników, stan przewodów elektrycznych, przyglądamy się wgnieceniom oraz zadrapaniom i selekcjonujemy czy mają wpływ na pracę urządzenia czy nie. Szukamy śladów oleju na obiegu freonowym – ewentualnego wycieku czynnika chłodniczego itp.

Jednocześnie z badaniem wizualnym przysłuchujemy się pracy agregatu. Wielu serwisantów w ten sposób jest w stanie od razu zlokalizować usterkę. Mam tu na myśli sprężarki, wentylatory, niektóre elementy automatyki. W tym przypadku mamy do czynienia z uszkodzeniami mechanicznymi. Nie sposób je wszystkie wymienić, ale do najpopularniejszych należą:

- wibracje wentylatorów (brak wyważenia wirnika, zacierające się łożyska,

- tarcie wirnika o obudowę (poluzowane mocowania osłon),

- głośna praca sprężarek (uszkodzenia mechaniczne wewnątrz sprężarki, praca na cieczy, praca bez oleju, nieprawidłowe napięcie zasilania itp.).

W większości przypadków udaje się „ocalić” sprężarkę lub wentylator i może po naprawie dalej pracować.

Jeżeli już uporaliśmy się z pierwszą częścią i wszelkie uwagi zostały odnotowane, możemy przejść do następnej fazy, a mianowicie pomiarów. Wszelkie pomiary wykonuje się również po to, aby sprawdzić stan poszczególnych elementów. Przed pomiarami warto jednak wyłączyć zasilanie i sprawdzić mocowania wszystkich przewodów elektrycznych, ewentualnie je dokręcić (rys. 2), sprawdzamy stan styczników sprężarki (rys. 3 i 4) – przeważnie da się stycznik rozkręcić i zajrzeć do środka.

(...)