Przemysław GOGOJEWICZ
Kancelaria Usług Prawnych Gogojewicz & Współpracownicy, Radcy Prawni i Doradcy Podatkowi

Dopłaty do kredytów na domy i mieszkania energooszczędne to jak wskazuje NFOŚiGW pierwszy ogólnopolski instrument wsparcia dla budujących budynki mieszkalne o niskim zużyciu energii.

Polskie prawo nie precyzuje pojęcia budownictwa energooszczędnego. Standardowy dom spełniający obowiązujące w Polsce normy budowlane WT2008 charakteryzuje się zapotrzebowaniem na ciepło do ogrzewania pomieszczeń o wartości przekraczającej 100 kWh/(m2/rok). W praktyce niewygórowane normy, spełnia mniej niż 50% budynków oddawanych do użytku. Według standardów europejskich i polskich opracowań branżowych współczynnik ten dla domów energooszczędnych powinien być mniejszy niż 70 kWh/(m2/rok).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków zobowiązuje państwa członkowskie, aby od końca 2020 r. wszystkie nowopowstające budynki były obiektami „o niemal zerowym zużyciu energii.

Dotacja na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego jest realizowana za pośrednictwem banku na podstawie umowy o współpracy zawartej z NFOŚiGW. Program o budżecie 300 mln zł realizowany będzie w latach 2013÷2018 przy współpracy z 7 bankami wyłonionymi w wyniku naboru. Są to:

• Bank Polskiej Spółdzielczości S.A.,
• SGB-Bank S.A.,
• Bank Ochrony Środowiska S.A.,
• Bank Zachodni WBK S.A.,
• Getin Noble Bank S.A.,
• Nordea Bank Polska S.A.,
• Deutsche Bank PBC S.A.

Zawarcie umów o współpracy udostępnia bankom środki dotacyjne na częściową spłatę kapitału kredytów bankowych, przeznaczonych na przedsięwzięcia realizowane w ramach programu, w wysokości 100 mln zł w pierwszej transzy. Z uwagi na założony trzyletni czas budowy inwestycji, wydatkowanie środków zakończy się dopiero w 2022 r. Dofinansowanie będzie miało formę bezzwrotnej, częściowej spłaty kapitału kredytu bankowego zaciągniętego na budowę / zakup domu lub zakup mieszkania. Dotacja będzie wypłacana na konto kredytowe beneficjenta po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia i potwierdzeniu uzyskania wymaganego standardu energetycznego przez budynek.

Wysokość dofinansowania w przypadku domów jednorodzinnych wynosi:

• standard NF40 – EUco ≤ 40 kWh/(m2/rok) –dotacja 30 000 zł brutto;
• standard NF15 – EUco ≤ 15 kWh/(m2/rok) – dotacja 50 000 zł brutto.

A w przypadku lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych:

• standard NF40 – EUco ≤ 40 kWh/(m2/rok) – dotacja 11 000 zł brutto;
• standard NF15 –EUco ≤ 15 kWh/(m2/rok) – dotacja 16 000 zł brutto.

Warto podkreślić, że zgodnie z wytycznymi NFOŚiGW, w przypadku nie osiągnięcia zakładanego standardu NF15, dotacja może być obniżona do poziomu przewidzianego dla standardu NF40. W przypadku nie osiągnięcia zakładanego standardu NF40, dotacja nie zostanie udzielona.

Jeśli część powierzchni domu jednorodzinnego / lokalu mieszkalnego, wykorzystywana będzie do prowadzenia działalności gospodarczej (w tym wynajmu), to wysokość dofinansowania pomniejsza się proporcjonalnie do udziału powierzchni przeznaczonej na prowadzenie działalności gospodarczej w całkowitej powierzchni, odpowiednio domu jednorodzinnego / lokalu mieszkalnego; np. jeżeli działalność gospodarcza będzie prowadzona na 20% powierzchni całkowitej, to wysokość dofinansowania zmniejsza się o 20%.

W przypadku, gdy działalność gospodarcza będzie prowadzona na powierzchni przekraczającej 50% domu jednorodzinnego / lokalu mieszkalnego, przedsięwzięcie nie kwalifikuje się do dofinansowania przez NFOŚiGW.

Dopłaty do kredytów na realizacje przedsięwzięć udzielane są w ramach limitu przyznanego Bankowi przez NFOŚiGW. Kwota kredytu przeznaczonego na pokrycie kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia musi być wyższa od kwoty wnioskowanej dotacji.

Wypłata kredytu na realizację przedsięwzięcia następuje zgodnie z zasadami i warunkami obowiązującymi w banku dla kredytów na budowę lub zakup domów i mieszkań oraz zgodnie z umową o współpracy, zawartą przez NFOŚiGW z bankami. Bank ustanawia zabezpieczenie udzielonego kredytu z dotacją.

Bank gwarantuje zwrot środków z dotacji na rzecz NFOŚiGW w przypadkach określonych w umowie o współpracy zawartej między NFOŚiGW i bankiem. Warunki współpracy, w tym tryb i terminy przekazywania bankom przez NFOŚiGW środków na dotacje na częściowe spłaty kapitału kredytów szczegółowo określają umowy o współpracy zawarte przez NFOŚiGW z bankami. Zakończenie realizacji przedsięwzięcia musi nastąpić w terminie do 3 lat od dnia podpisania umowy kredytu.

Dofinansowaniu nie podlegają przedsięwzięcia zrealizowane przed dniem zawarcia umowy o kredyt objęty dotacją ze środków NFOŚiGW. Wypłata dotacji następuje po zrealizowaniu przedsięwzięcia wraz z potwierdzeniem uzyskania efektu ekologicznego, rozumianego jako potwierdzenie osiągnięcia standardu energetycznego. Beneficjent zobowiązany jest do ponoszenia należności publiczno-prawnych, związanych z realizacją przedsięwzięcia, w szczególności do uiszczenia należnego podatku dochodowego, związanego z udzielonym ze środków NFOŚiGW dofinansowaniem przedsięwzięcia. Beneficjent może otrzymać jedną dopłatę do kredytu w ramach programu.

Beneficjenci to: ƒƒ

• osoby fizyczne, dysponujące prawomocnym pozwoleniem na budowę oraz posiadające prawo do dysponowania nieruchomością, na której będą budowały budynek mieszkalny. Przez „dysponowanie” nieruchomością należy rozumieć prawo własności (w tym współwłasność) lub użytkowanie wieczyste;
• osoby fizyczne, dysponujące uprawnieniem do przeniesienia przez dewelopera na swoją rzecz prawa:
  • własności nieruchomości gruntowej, wraz z domem jednorodzinnym, który deweloper na niej wybuduje albo
  • użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego, który będzie na niej posadowiony oraz stanowić będzie odrębną nieruchomość albo
  • własności lokalu mieszkalnego.

Przez dewelopera rozumie się także spółdzielnię mieszkaniową.

Uprawnienie beneficjenta do przeniesienia przez dewelopera na swoją rzecz praw, musi wynikać z:

• umowy deweloperskiej, zawartej w formie aktu notarialnego, zawierającej zobowiązanie dewelopera do: ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przekazania jego własności na rzecz beneficjenta albo do przeniesienia na beneficjenta własności nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym albo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość;
• umowy przedwstępnej, zawartej w formie aktu notarialnego, sprzedaży i ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego albo umowy przedwstępnej, zawartej w formie aktu notarialnego, sprzedaży i przeniesienia na rzecz beneficjenta własności nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym albo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość. Przez dom jednorodzinny należy rozumieć budynek wolnostojący albo samodzielną część domu bliźniaczego albo szeregowego, przeznaczony i wykorzystywany na cele mieszkaniowe beneficjenta, co najmniej w połowie powierzchni całkowitej;
• Umowy zawartej w formie aktu notarialnego, zawierającej zobowiązanie dewelopera do ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia tego prawa na rzecz beneficjenta.

Rodzaje przedsięwzięć objętych system dopłat:

(...)

Jak starać się o system dopłat do systemów wentylacji z odzyskaniem ciepła?

(...)

Koszty kwalifikowane

(...)

Procedura wyboru przedsięwzięć

(...)

Podsumowanie, czyli korzyści dla inwestora z realizacji Programu:

• wykonanie budynku w wyższym standardzie energetycznym i poniesienie w związku z tym wyższych kosztów początkowych, przekłada się na obniżenie rachunków za ogrzewanie w całym okresie użytkowania budynku:
  • o roczne koszty ogrzewania w budynku NF40 – na poziomie 40% standardowego – około 3÷4 tyś zł/rok oszczędności – okres zwrotu bez dotacji: 14 lat, z 5÷6 lat;
  • o roczne koszty ogrzewania w budynku NF15 – na poziomie 15% standardowego – około 5÷6 tys zł/rok oszczędności – okres zwrotu bez dotacji 19 lat, z 9 lat;
• budynek o podwyższonym standardzie energetycznym ma wyższą wartość rynkową w momencie sprzedaży;
• kredytobiorca inwestujący w budynek energooszczędny ma możliwość uzyskania korzystniejszych warunków kredytu hipotecznego, w związku z niższym ryzykiem kredytowym (lepszy profil ryzyka klienta oszczędnego, wyższa wartość zabezpieczenia kredytu, mniejsze wydatki na energię w przyszłości);
• dotacja w postaci dopłaty obniżającej kapitał kredytu bankowego zaciągniętego na budowę/zakup domu/mieszkania;
• weryfikacja projektu budowlanego oraz potwierdzenie faktycznego standardu energetycznego po zakończeniu budowy, finansowane ze środków NF.

Podstawa prawna:
Ustawa prawo ochrony środowiska (DzU z 2008 Nr 25 poz. 150 ze zm.).