Zagrożenie pożarowe w czasie eksploatacji i prac remontowych ładowni chłodniowców
Ocena użytkowników: / 0
SłabyŚwietny 
Data dodania: 17.12.2007

W niniejszej publikacji przedstawiono analizę zagrożeń pożarowych w czasie eksploatacji i remontu ładowni chłodniowców z uwzględnieniem ich specyfiki konstrukcyjnej i wyposażenia oraz metody ograniczania tych zagrożeń. 

      Pożar chłodniowca [1] w czasie prac remontowych w 2005 r. zwrócił uwagę na problem bezpieczeństwa pożarowego w czasie eksploatacji i remontów tego typu środków transportu, bardzo ważnej i ciągle poszerzanej grupy ładunków. Często główną przyczyną tragedii są niedoceniane czynniki dynamizujące rozwój pożaru. Ich znajomość może zmniejszyć rozmiary tragedii i strat materialnych spowodowanych pożarem. Jednym z nich jest przekonanie, że w niskich temperaturach rozwój pożaru jest niemożliwy. Nawet w wymaganiach technicznych z zakresu ochrony przeciwpożarowej nie ma ograniczeń w stosowaniu materiałów palnych. Zapomina się, że w czasie eksploatacji chłodniowca są okresy, gdy nie ma niskich temperatur. Do tych okresów należy między innymi czas prac remontowych i konserwatorskich ładowni chłodzonych, rejs bez ładunku, itd.
     Paletyzacja ładunków spowodowała istotne zmiany w konstrukcji ładowni chłodniowców. Współczesny chłodniowiec ma ładownie chłodzone o pionowych ścianach równoległych do linii centralnej statku oraz podwójne burty i dna (rys. 1). Powstałe przestrzenie wykorzystuje się jako zbiorniki balastowe.
     Izolacja termiczna z wełny mineralnej lub waty szklanej położona jest bezpośrednio na powierzchnie metalowe ścian ładowni. Oszalowanie izolacji stanowi lakierowana sklejka wodoodporna lub blacha aluminiowa. Inny jest układ izolacji termicznej ładowni chłodzonych na  statkach starszego typu lub przystosowanych do transportu paletyzowanych ładunków chłodzonych (rys. 2). (...)

System wentylacji ładowni

     Właściwą dla przewożonego ładunku temperaturę zapewnia system wentylacji. Wymuszone obiegi powietrza w ładowniach chłodzonych uzyskuje się za pomocą wentylatorów osiowych zblokowanych z chłodnicami (rys. 3), które wtłaczają pod gretingi ochłodzone powietrze na całej szerokości ładowni. Przez otwory w gretingach nawiewane powietrze wypływa do przestrzeni ładunkowej i wraca do komory chłodzenia przez kanały pod sufitem ładowni.
      Do zakresu wentylacji ładowni chłodzonych należy również odświeżanie w nich powie trza mające na celu utrzymanie stężenia gazów wydzie lanych przez ładunki (banany, owoce cytrusowe) poniżej maksymalnego poziomu oraz regulację wilgotności powietrza w ładowni. (...)

     W ładowniach chłodzonych stosowany jest, w razie potrzeby, obieg powietrza do osuszania izolacji termicznej ładowni w przestrzeniach trudnodostępnych w celu zabezpieczenia izolacji przed spadkiem własności izola cyjnych przy zawilgoceniu. Bardzo suche powietrze, przepływając wolno przez kanały w izolacji ładowni, odbiera wilgoć, która drogą dyfuzji przeniknęła z ładowni, a następnie oddaje ją przez kondensację w chłodnicy.
     Sprężarki tłokowe, śrubowe i rotacyjne wymagają smarowania olejem płynnym, który spełnia następujące funkcje: zmniejsza tarcie, odprowadza ciepło, uszczelnia tłok w cylindrze i dławnicę, tłumi drgania i wycisza hałas. W celu zmniejszenia ilości oleju w instalacji stosuje się odoleja cze o możliwie wysokiej sprawności, usytuowane bezpośrednio za sprężar ką. Oddzielony w odolejaczu olej wraca bezpośrednio, w sposób ciągły lub okresowo, w zależności od rozwiązania konstrukcyjnego, do skrzyni korbowej sprężarki.
     Fakt przedostawania się oleju do instalacji chłodniczej w ilości około 3 do 10% stwarza dodatkowe problemy konstrukcyjne i eksploatacyjne. Podczas eksploatacji urządzenia chłodniczego obok obiegu czynnika zapewniony musi być swobodny obieg oleju. W tym celu należy między innymi:
● zapewnić odpowiednie pochylenie wszystkich poziomych odcinków przewodów w kie runku przepływu czynnika,
● dobrać średnice przewodów tak, aby prędkość czynnika w odcinkach piono wych zapewniła unoszenie oleju,
● konstruować instalację tak, by olej nie spływał grawitacyjnie do sprę żarki podczas jej postoju,
● umożliwić dopełnianie oleju do instalacji również podczas ruchu,
● konstrukcja instalacji musi uniemożliwić gromadzenie się oleju zarówno podczas ruchu, jak i w czasie postoju urządzenia.

     Spełnienie wymienionych warunków optymalnej eksploatacji urządzeń chłodniczych w warunkach morskich jest praktycznie niemożliwe (wywołane falowaniem kołysanie statku). (...) 

 
Zagrożenia pożarowe pomieszczenia bloku chłodzenia powietrza wentylującego
     Źródłem tych zagrożeń są głównie:
● łatwopalne oszalowanie z lakierowanej wodoodpornej sklejki liściastej obudowy komory chłodzenia powietrza,
● izolacja termiczna z poliuretanu i wełny mineralnej,
● konstrukcja obudowy komory stanowiącej trudnodostępną przestrzeń (wymagania technologiczne procesu chłodzenia i wentylacji),
● palne zanieczyszczenia smoliste i pyłowe powierzchni wewnętrznych komory, które występują zawsze w czasie eksploatacji systemów wentylacyjnych; w przypadku układu chłodzenia powietrza osadzają się głównie w dolnej strefie obudowy,
● zanieczyszczenia olejem powierzchni wewnętrznych obudowy komory chłodzenia (rys. 5, rys. 6.) mogącymi powstać w przypadku rozszczelnienia instalacji chłodniczej (czynnik chłodniczy w obiegu może zawierać nawet do 10% oleju). Obecność wody w oleju przyspiesza jego starzenie się i inne negatywne skutki, w tym tworzenie się kwasów powodują cych korozję metali,
● zwarcie w instalacji elektrycznej, które może być źródłem zapłonu materiałów palnych,
● zaprószenie ognia przez obsługę i konserwatorów,
● zaprószenie ognia w czasie prac spawalniczych. Źródło podpalania mogą stanowić powstałe w procesie cięcia gorące cząsteczki metalu wdmuchiwane w szczelinę nawiewną wentylacji chłodniczej zgodnie z kierunkiem działania płomienia palnika wskutek dużego ciśnienia gazów u jego wylotu. (...)

Zagrożenie pożarowe oszalowania i izolacji termicznej ładowni oraz komory chłodzenia
(...)

Pożar w komorach chłodzenia powietrza
     Jest szczególnie niebezpieczny, ze względu na dynamikę. Zanieczyszczenie i zaolejenie powierzchni wewnętrznych oszalowania tych przestrzeni przyspiesza rozprzestrzenianie się powierzchniowe pożaru, a tym samym zwiększa jego moc. Zainicjowany w komorze chłodzenia pożar może rozwijać się przez dłuższy czas w ukryciu, ponieważ, przy wyłączonej wentylacji ładowni na czas remontu, powietrze będzie wpływać do komory chłodzenia przez szczelinę nawiewną przy podłodze, zaś produkty rozprzestrzeniać się będą kanałami wentylacyjnymi systemu, w tym odświeżania powietrza (rys. 8). Dopiero w pełni rozwinięty pożar ujawni się. W tym czasie nagrzana gródź stalowa, stanowiąca oddzielenie ładowni, przeniesie pożar do ładowni sąsiedniej drogą przewodzenia ciepła.
     Pożary wewnętrzne wymagają specjalnych technik gaszenia. Działania gaśnicze muszą spowolnić proces rozkładu termicznego i spalania materiałów palnych, ograniczenie dopływu tlenu i odprowadzanie ciepła. Właściwości izolacyjne oszalowania z lakierowanej, wodoodpornej (nienasiąkliwej) sklejki czynią mało skutecznym gaszenie takiego pożaru strumieniem wody kierowanym na powierzchnię zewnętrzną takiego szalunku. Czynnik gaśniczy musi być podawany do wewnątrz takich przestrzeni. Wymaga to przed przystąpieniem do prac remontowych na statku przygotowania odpowiedniej liczby otworów umożliwiających kontrolę przestrzeni trudnodostępnych oraz w przypadku wykrycia w nich pożaru wprowadzenia odpowiedniego środka gaśniczego, np.: piany gaśniczej w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się pożaru wzdłuż przestrzeni trudnodostępnych.
     Powstanie pożaru w komorze chłodzenia powietrza jest bardzo prawdopodobne. Źródło podpalania mogą stanowić powstałe w procesie spawania gorące cząsteczki metalu wdmuchiwane w szczelinę nawiewną wentylacji chłodniczej zgodnie z kierunkiem działania płomienia palnika wskutek dużego ciśnienia gazów u jego wylotu lub zwarcie instalacji elektrycznej oraz zaprószenie ognia. Potwierdzeniem jest przebieg i skutki (rys. 9) pożaru chłodniowca [1] w czasie remontu w 2005 r. Widoczne na zdjęciu zniszczenia chłodnicy wskazują, że pożar powstał pod chłodnicą. Tylko oddolne intensywne ogrzewanie chłodnicy przy dopływie powietrza przez szczelinę nawiewną spowoduje takie uszkodzenie. Przeniesienie pożaru z innego rejonu przestrzeni trudnodostępnej z prawej burty spowodowałby tylko uszkodzenie górnej części komory chłodzenia, ponieważ dopływające od dołu zimne powietrze (rys. 8) chłodziłoby chłodnicę. (...)

Prewencja
     Przedstawiona identyfikacja zagrożeń, z uwzględnieniem specyfiki konstrukcyjnej i wyposażeniowej ładowni chłodniowca starszego typu, w czasie eksploatacji i remontu ładowni chłodzonych wskazuje, że dobór działań i środków technicznych bezpieczeństwa pożarowego nie może dopuścić do powstania pożaru w przestrzeniach trudnodostępnych za oszalowaniem ścian ładowni oraz w komorach chłodzenia powietrza. Za pośrednictwem ciągów kominowych, może dojść do bardzo szybkiego utajonego rozprzestrzeniania się pożaru do sąsiednich ładowni i pomieszczeń na statku.
     Optymalnym rozwiązaniem problemów bezpieczeństwa w czasie eksploatacji i remontów ładowni chłodzonych będzie:
● kontrola stanu technicznego instalacji chłodnic powietrza, ze szczególnym uwzględnieniem ich szczelności,
● okresowe oczyszczenie z zanieczyszczeń powierzchni wewnętrznych komory chłodzenia powietrza,
● monitoring komory chłodzenia,
● dokładne zapoznanie się z dokumentacją techniczną statku ze szczególnym uwzględnienie specyfiki konstrukcyjnej i wyposażenia rejonu planowanych prac remontowych oraz przeprowadzonych w tym rejonie prac konserwatorsko-remontowych,
● ocena poziomu zagrożeń,
● otwarcie przestrzeni trudnodostępnych przez usunięcie całego oszalowania ścian ładowni w rejonie wykonywanych prac spawalniczych,
● wykonanie otworów do monitoringu z pracami przestrzeni trudnodostępnych na wszystkich poziomach ładowni, ponieważ dokumentacja nie zawsze może zawierać wszystkie możliwe kanały naturalnego przepływu powietrza,
● dobór zespołu ludzi, działań operatorskich i środków technicznych do realizacji celu,
● zastosowanie miejscowej instalacji gaśniczej do gaszenia lokalnych podpaleń pozostałości materiałów palnych w rejonie wykonywanych prac,
● ciągły monitoring sąsiadujących z pracami remontowymi przestrzeni trudnodostępnych na wszystkich poziomach ładowni remontowanej i ładowni sąsiednich. 

 

wydanie 11/2007 

 

CZYTAJ CAŁOŚĆ, ZAMÓW PRENUMERATĘ:

TRADYCYJNĄ                         E-WYDANIE

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.