Rosnące wymagania inwestorów w branży IT postawiły przed projektantami coraz trudniejsze zadanie zaprojektowania i dostarczenie optymalnego pod względem energetycznym i kosztowym systemu chłodzenia i utrzymania odpowiednich warunków środowiskowych we wszelkiego typu obiektach ze sprzętem IT.

W ostatnim okresie zauważyłem w naszym kraju znaczący wzrost zainteresowania właścicieli Serwerowni i Centrów Danych rozwiązaniami energooszczędnymi w systemach chłodzenia. Wpływ na to miało na pewno wiele czynników, z których poza oczywistym wzrostem kosztów utrzymania tego typu obiektów, istotne było na pewno rosnące, sięgające kilkunastu lat doświadczenie eksploatacyjne właścicieli. Ważnym czynnikiem była też zauważalna na rynku IT edukacja prowadzona przez dostawców najbardziej zaawansowanych systemów infrastruktury.

Rosnące wymagania Inwestorów

W chwili obecnej nie wystarczy już zwykłe pytanie split czy szafa klimatyzacyjna? Coraz częściej Inwestor oczekuje odpowiedzi na to ile zapłaci za konkretny system i jakich rachunków za prąd i eksploatację może się spodziewać. W związku z tym coraz częściej decyzja o wyborze konkretnego rozwiązania zapada po szczegółowych analizach, w których projektant lub dostawca mu-si określić sumiennie swoją efektywność energetyczną.

Jak się okazuje nie jest to proste zadanie, bo o ile istnieje zbiór zasad postępowania przy projektowaniu Centrów Danych świetnie przygotowany przez Unię Europejską i dostępny dla wszystkich, to niestety każdy dostawca systemu ocenia swoją efektywność energetyczną w sposób zupełnie dowolny i bardzo często niejasny.

Problemy z oceną rzeczywistej efektywności energetycznej

Powszechnie przyjmuje się na podstawie uśrednionych ogólnoświatowych danych, że system chłodzenia zużywa aż 40% energii dostarczanej do Centrum Danych, jest więc zdecydowanie największym obszarem infrastruktury, w którym poprawa jakościowa może przynieść wymierne i znaczące korzyści.

I tu niestety okazuje się, że nie istnieje spójny system określania owych ”wymiernych korzyści”, wynikiem czego na etapie projektowym tracone jest mnóstwo czasu na jałowe dyskusje i przepychanki „ideologiczne” pomiędzy dostawcami różnych systemów. Problem braku spójnego systemu oceny jest znany w branży, natomiast z powodu, jak mi się wydaje, zbyt dużej liczby organizacji certyfikujących, nie doczekaliśmy się ogólnoświatowych wytycznych szczegółowych. Firma Schneider Electric także zauważyła ten problem i w swoim Raporcie WP 158 [1] i WP 154 [2] proponuje usystematyzowanie oceny efektywności, w sposób przejrzysty i zrozumiały dla wszystkich, poddając szczegółowej analizie wszystkie elementy systemów infrastruktury pomocniczej, ze szczególnym uwzględnieniem układów chłodzenia oraz zapewnienia odpowiedniego środowiska w Data Center.

Kodeks postępowania Unii Europejskiej

Pobór energii przez wszystkie Centra Danych w Europie Zachodniej w 2007 wyniósł 56 TWh, a do roku 2020 co najmniej się podwoi, stanowiąc pokaźny udział w globalnym zużyciu energii w Europie. Trend ten dostrzegła także Unia Europejska, która przy-gotowała dokument będący zbiorem najlepszych doświadczeń i badań amerykańskich w formie swoistego Kodeksu Postępowania przy projektowaniu i modernizacji Centrów Danych [3], klasyfikując poszczególne rozwiązania techniczne zwiększające efektywność pracy tego typu obiektów w skali 1÷5. Niestety wyda-nie tego cennego edukacyjnie dokumentu pozostało w Polsce zupełnie niezauważone.

Wskaźnik ogólny czyli PUE

Unia Europejska w swoim Kodeksie Postępowania proponuje tylko i wyłącznie wskaźnik DCiE (Data Center Infrastructure Efficiency) jako obowiązujący wskaźnik efektywności energetycznej, ale moim zdaniem to właśnie określenie PUE (Power Usage Eff ectiveness) wygrało światowy wyścig o miano najczęściej używanego wskaźnika. Wskaźnik DCiE wyrażany w procentach, a będący odwrotnością PUE nie jest w ogóle stosowany w naszym kraju, wprowadza natomiast konieczność używania dodatkowych i zupełnie niepotrzebnych przekształceń dla PUE, którego właściwa interpretacja stwarza tak dużo problemów. Dodatkową zaletą PUE jest być może fakt, że może być określane cząstkowo dla poszczególnych elementów infrastruktury, a w szczególności właśnie dla systemów chłodzenia.

PUE w swojej krótkiej definicji jest określane jako stosunek całkowitej energii dostarczanej do Data Center do energii zużywanej przez sprzęt IT w niej zainstalowany. Definicja bardzo prosta, ale nieprecyzyjna i z doświadczenia wiem, że ilość interpretacji jak wyliczać PUE jest ogromna. Doszło nawet do tego, że klasyfikuje się już raporty dotyczące PUE z różnych obiektów, używając skali (4 green grid), która odnosi się do wiarygodności raportu, klasyfikując go jako:

• Nierozpoznany (Unrecognized),
• Wykonany według określonych wytycznych (Reported),
• Zarejestrowany w organizacji certyfi kującej i obejmujący dodatkowe dane (Registered),
• W pełni Certyfi kowany (Certified).