Wykonanie rozruchu i serwisu wentylatorów wymaga wiedzy technicznej i doświadczenia eksploatacyjnego. Dlatego prace powiązane, jak montaż, podłączenie instalacji elektrycznej, konserwacja, oględziny czy usuwanie usterek, powinny być zawsze wykonywane przez wyszkolony personel.

Kwalifkacje osobowe

Osoby wykonujące podłączenie elektryczne wentylatora lub prace pomiarowe powinny posiadać aktualne świadectwo kwalifikacyjne typu E z wpisanymi uprawnieniami na prace kontrolno-pomiarowe, a osoby nadzorujące – typu D z wpisanymi uprawnieniami na nadzór nad pracami kontrolno-pomiarowymi.

Nie zmienia to jednak faktu, że bez względu na posiadaną wiedzę i umiejętności, instalator/serwisant przed przystąpieniem do prac przy danym urządzeniu zobowiązany jest do szczegółowego zapoznania się z jego instrukcją obsługi (dokumentacją techniczno-ruchową), w której szczególną uwagę należy zwrócić na wymagany sposób podłączenia elektrycznego (z uwzględnieniem ewentualnych wymaganych dodatkowych zabezpieczeń) oraz rozruch wentylatora.

Prace pomiarowo-kontrolne w większości są wykonywane pod napięciem, i stąd też są one szczególnie niebezpieczne. Powinny być prowadzone na polecenie pisemne lub ustne, z wyjątkiem prac stale wykonywanych przez wyznaczonych pracowników, w ustalonych miejscach pracy (np. laboratoria, stacje prób). Wydawanie poleceń na wykonywanie i dopuszczenie do pracy należy do obowiązków właściciela (zarządcy) prowadzącego eksploatację urządzeń i instalacji elektrycznych w budynku, w którym ma być ona prowadzona. Polecenia na wykonanie prac mogą być też wydane przez pracowników dozoru służb eksploatacyjnych, którzy posiadają kwalifikacje, potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne i są upoważnieni w tym zakresie przez właściciela lub zarządcę.

Kolejność prac

Prawidłowo zorganizowane prace pomiarowe mają istotny wpływ na bezpieczeństwo ich wykonywania. Powinny one przebiegać kolejno w sposób następujący:

• ustalenie zakresu pomiarów,
• sporządzenie schematów układów pomiarowych,
• przygotowanie protokołu (tablic) do notowania wyników pomiarów,
• dobór sprzętu i przyrządów pomiarowych, ¡ustalenie warunków zapewniających bezpieczeństwo osobom wykonującym pomiary, a także znajdującym się w ich otoczeniu,
• wykonanie prac pomocniczych zapewniających bezpieczeństwo,
• dostarczenie do miejsc wykonywania pomiarów przyrządów ¡pomiarowych i sprzętu,
• zmontowanie i sprawdzenie układu połączeń,
• wykonanie pomiarów i zarejestrowanie wyników,
• zdemontowanie układu pomiarowego, ¡uporządkowanie miejsca pracy,
• wykonanie (w razie potrzeby) obliczeń końcowych.

Wymagania techniczne i metrologiczne (…)

Procedura uruchamiania wentylatora (…)

Rys. 1. Sprawdzenie zgodności podłączeń (na zdjęciu wentylator odłączony)

Zakres, wymagania i częstotliwości prac obsługi bieżącej wentylatorów (…)

Rys. 3. Wentylatory nie poddawane czynnościom konserwacyjnym

Protokoły z prac pomiarowo-kontrolnych

Każda praca pomiarowo-kontrolna (sprawdzenie odbiorcze lub okresowe) powinna być zakończona wystawieniem protokołu z przeprowadzonych badań i pomiarów.

Protokół powinien zawierać:

• nazwę badanego urządzenia i jego dane znamionowe,
• miejsce pracy badanego urządzenia,
• rodzaj pomiarów, ¡nazwisko osoby wykonującej pomiary,
• datę wykonania pomiarów, ¡spis użytych przyrządów i ich numery,
• szkice rozmieszczenia badanych urządzeń, uziomów i obwodów, lub inny sposób jednoznacznej identyfi kacji elementów badanej instalacji,
• liczbowe wyniki pomiarów,
• uwagi,
• wnioski.

W praktyce producenci urządzeń przygotowują gotowe szablony do wypełnienia, w celu jednoznacznego określenia wymagań odnośnie zakresu pomiarów.

Uwagi

Niniejszy artykuł ma na celu jedynie przybliżenie procedur rozruchu i obsługi bieżącej wentylatorów. Zawiera wyłącznie podstawowe informacje. Ze względu na szerokie spektrum typów wentylatorów nie należy traktować go w żadnym wypadku jako wyznacznik do podejmowanych działań.

LITERATURA:

[1] Procedura uruchamiania wentylatora. Rosenberg Klima Polska sp. z o.o.

[2] Protokół rozruchu wentylatorów. Rosenberg Klima Polska sp. z o.o.

[3] Zakres, wymagania i częstotliwości prac obsługi bieżącej przy urządzeniach wentylacyjnych Rosenberg. Rosenberg Klima Polska sp. z o.o.

[4] USTAWA z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (tekst ujednolicony – DzU 2004 Nr 243 poz. 2441. Obwieszenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 listopada 2004 r.).

[5] Szkolenie SEP. Koło Naukowe „SENSOR”. Politechnika Poznańska.

[6] PN-HD 60364-6:2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia – Część 6: Sprawdzanie.

[7] Edward MUSIAŁ: Sprawdzanie instalacji elektrycznych niskiego napięcia. Przegląd treści oraz błędów tłumaczenia normy PN-HD 60364-6:2008. Politechnika Gdańska.