Nie trzeba nikogo przekonywać, że w dobie ogólnego kryzysu szczególną uwagę należy zwrócić na poziom zużycia energii elektrycznej. Chłodnictwo komercyjne w supermarkecie jest głównym obciążeniem w tym zakresie.

Udział w całkowitym koszcie energii elektrycznej dla supermarketu szacuje się na 40%. Źródła ogólne określają szacunkowe roczne zużycie energii elektrycznej średniej wielkości supermarketu na poziomie 220 000 kWh, a więc chłodnictwo komercyjne to 88 000 kWh, co przy kwocie kWh = 0,45 PLN daje kwotę 39 600,- PLN/rocznie. Stąd też szczególną uwagę należy zwrócić na przemyślany pod tym kątem dobór urządzeń i projekt instalacji chłodniczej. W tekście przybliżone zostały praktyczne uwagi do zasad doboru i wytycznych projektowych przyjętych dla obiektów Tesco.

Meble chłodnicze
Komercyjne urządzenia chłodnicze służą do ekspozycji towarów w odpowiedniej dla produktu temperaturze, ważna jest duża powierzchnia ekspozycji i dobry, nieskrępowany dostęp dla klienta. Siłą rzeczy rozwiązania konstrukcyjne podporządkowane są temu zadaniu i trudno tu mówić o optymalnych i efektywnych rozwiązaniach technicznych zmierzających w kierunku zmniejszenia obciążeń chłodniczych. Standardowe dla supermarketów meble chłodnicze typu multi-deck są przykładem jak duże są zyski ciepła – straty energii. Duża otwarta powierzchnia frontowa jest źródłem olbrzymich zysków ciepła, dochodzących aż do 70% bilansu cieplnego urządzenia! Oczywiście producenci stosują rozwiązania ograniczające dopływ powietrza zewnętrznego poprzez stworzenie np. podwójnej kurtyny powietrznej lub osłon instalowanych w dolnej części mebla przy kanale powietrza zaciąganego, jednak nie powoduje to znaczącej poprawy. Rozwiązaniem coraz powszechniej stosowanym jest natomiast instalacja drzwi przesuwnych lub uchylnych w ciągach regałów chłodniczych oraz pokryw przesuwnych w gondolach mroźniczych.

Wybór takiego rozwiązania w fazie projektu, jak to ma miejsce w supermarketach Tesco, umożliwia przyjęcie w bilansie chłodniczym wartości obciążenia chłodniczego o 20÷30% niższych niż nominalne. Jako standard stosuje się też elektroniczne zawory rozprężne, energooszczędne silniki wentylatorów w wersji z elektroniczną komutacją oraz oświetlenie LED. Duży i jak się wydaje niewykorzystany potencjał tkwi jednak w parametrach wielkości obciążenia chłodniczego mebli i projektowanej temperaturze parowania czynnika chłodniczego. Szczególnie w perspektywie ostatnich lat obserwujemy zmiany w koncepcji projektowej urządzeń chłodniczych, dążenie projektantów do poprawy efektywności poprzez założenie wyższej temperatury parowania a więc poprawienie współczynnika COP/EER. Pytanie, jakie należy sobie zadać to, jaka powinna być optymalna wartość tego parametru.

Wiadomym jest, że podwyższenie temperatury parowania wiąże się z konieczności zwiększenia powierzchni wymiany i/lub zwiększenia intensywności wymiany ciepła poprzez zwiększenie przepływu powietrza przez wymiennik. Konstrukcja mebla chłodniczego oraz koszty wytworzenia nie pozwalają na duże pole manewru w tym zakresie. Doświadczenia Tesco wskazują na możliwość stosowania temperatury parowania dla czynnika chłodniczego R404A urządzeń przeznaczonych do przechowywania produktów w dodatniej temperaturze -5°C, dla urządzeń mroźniczych -32°C dla 3 klasy klimatycznej (temperatura otoczenia +25°C, wilgotność względna 60%). Tego typu rozwiązania oferują zarówno zagraniczni producenci np. Carrier jak i krajowi – JBG2, ES SYSTEM K.

Skraplacze powietrzne, instalacja rurowa (...)

Zespoły sprężarkowe, sterowanie (...)

Podsumowanie
Opisane rozwiązania nie są czymś nowym na rynku, jednak ich wykorzystanie i konsekwentna realizacja założeń pozwala uzyskać znaczące efekty ekonomiczne. Oczywiście niezwykle istotny jest sposób eksploatacji wybudowanych supermarketów, bez systematycznej i profesjonalnej obsługi serwisowej oraz dbałości użytkownika o należytą obsługę, uzyskane oszczędności będą niewielkie lub wręcz niemożliwe. Niniejsze opracowanie nie wyczerpuje tematu a wskazuje jedynie na doświadczenia Tesco w zakresie stosowanych rozwiązań proekologicznych.

LITERATURA
[1] Materiały firmy Danfoss
. [2] Materiały firmy Emmerson.
[3] Software Pack Calculation II IPU & ELFOR Proj