W pierwszym okresie użytkowania urządzenia warunki gwarancji zazwyczaj wymuszają stosowanie oryginalnych części zamiennych. Po tym okresie wielu użytkowników, jak i serwisujących, przed wykonaniem przeglądu, naprawy lub remontu urządzenia chłodniczego, niejednokrotnie zastanawia się nad zastąpieniem części oryginalnych ich tańszymi zamiennikami.

Po upływie gwarancji zadajemy sobie często pytanie „Jaki jest sens stosowania oryginalnych części zamiennych, skoro na rynku dostępne są tańsze zamienniki?” W dobie kryzysu pytanie to nabiera szczególnego znaczenia i niejednemu spędziło sen z powiek. Rozsądnym zachowaniem wydaje się kalkulowanie oszczędności w dłuższym okresie czasu z uwzględnieniem ryzyka wynikającego ze stosowania zamienników.

Johnson Controls – dostawca usług i urządzeń w zakresie chłodnictwa, HVAC i automatyki budynkowej – na przykładzie sprężarek chłodniczych Sabroe, postanowił sprawdzić w praktyce, jaki wpływ na żywotność i koszty eksploatacji urządzenia ma stosowanie różnych części zamiennych.

Rys. 1. Porównanie mocy na wale w przypadku części oryginalnych i zamienników

Wyniki testów

Przedstawiony na rysunku 1. wykres pokazuje wyniki testów pomiarów mocy na wale sprężarki przy zastosowaniu nieoryginalnych i oryginalnych części Sabroe. Moc pomierzono przy takim samym przepływie czynnika chłodniczego, z uwzględnieniem różnej wydajności objętościowej, tj. jednakowy przepływ czynnika przy różnym stosunku ciśnień.

Przy jednakowym przepływie czynnika chłodniczego, testy pokazały dużo niższy roczny pobór energii dla sprężarki SMC 106E z wykorzystaniem oryginalnych części Sabroe niż w przypadku zamienników (rys. 2.).

Rys. 2. Roczny pobór energii przy 5000h na rok, SMC 106 E przy 1500 RPM, R717

Potwierdzona jakość oryginalnych akcesoriów Analiza przeprowadzonych testów wykazała w przypadku zastosowania zamienników:

• testowane zamienniki nie spełniały standardów jakości Johnson Controls w zakresie wymiarów, tolerancji wykonania, obróbki cieplnej powierzchni roboczych (np. utwardzenie) kluczowych części zamiennych;
• odstępstwa od standardowych wymiarów powodowały trudności przy montażu;
• odnotowano znaczny wzrost poborumocy (obliczenia zostały zweryfikowane przez DTI);
• ślady użytkowania były dużo bardziej widoczne niż w przypadku części oryginalnych.

Udokumentowanymi konsekwencjami zastosowania zamienników okazało się:

• 7÷10 % wyższy ogólny pobór mocy w standardowych warunkach (Tc +35 °C, Te od -15 do 0 °C) – a nawet jeszcze większy w środowisku cieplejszym;
• gorsza jakość pracy z uwagi na złą tolerancję wykonania;
• krótsza żywotność elementów eksploatacyjnych.

Rys. 3. Czas zwrotu inwestycji w części oryginalne

Czas zwrotu z inwestycji

Wykres na rysunku 3 przedstawia czas zwrotu z inwestycji w części oryginalne przy założeniu, że części nieoryginalne są bezpłatne!

Wpływ rodzaju stosowanych części na funkcjonowanie zakładu chłodniczego

Poza znacznie szybszym zużyciem nieoryginalnych części, co pozostaje nie bez wpływu na czas serwisowania urządzeń, innym skutkiem jest potencjalna awaria, która z kolei prowadzi nie tylko do spowolnienia produkcji czy strat finansowych, lecz także często do nieodwracalnych uszkodzeń niedziałającej sprężarki.

Wiele urządzeń stosowanych w zakładach chłodniczych pracuje w trudnych warunkach, dlatego warto pamiętać, by stosować się do zaleceń konserwacyjnych producenta, aby móc cieszyć się maksymalną żywotnością wyposażenia. Drobne oszczędności „dzięki” np. stosowaniu nieoryginalnych filtrów, mogą zamienić się w całkiem spore wydatki na remont sprężarki.

Wystarczy dokonać pobieżnej analizy kosztów eksploatacji typowego zakładu chłodniczego, by zdać sobie sprawę, jak ważna jest kwestia oszczędności w zakresie poboru mocy.

Nadmierne zużycie energii, wynikające z przedwczesnego zużycia i niewydajnej pracy wyposażenia, jest bezpośrednią przyczyną wzrostu kosztów eksploatacyjnych. Przy optymalizacji jakości pracy zakładu polegającej na zmniejszeniu różnicy pomiędzy poziomem ciśnienia parowania a ciśnieniem skraplania o 2-3 K, uzyskane w ten sposób oszczędności stanowiłoby skuteczne pokrycie kosztów eksploatacyjnych zakładu (rys. 5.).

Rys. 5. Rozbicie kosztów dla standardowego przemysłowego zakładu chłodniczego

Podsumowanie

Wszelkie urządzenia chłodnicze muszą pozostawać w stanie pracy często przez 24 godziny na dobę, a stosowane wyposażenie musi cechować się wieloletnią żywotnością, przekraczającą nieraz 25 lat. Spełnienie powyższych wymagań możliwe jest tylko z użyciem części oryginalnych.