Sercem instalacji chłodniczej jest sprężarka. Jest to jeden z najdroższych, jak i również jeden z najbardziej złożonych elementów instalacji chłodniczych. Awaria sprężarki jest obciążeniem zarówno dla instalatora, jak i dla użytkownika.

W poprzednim artykule (CHiK 9/2012 str. 65) wspomniałem o ciekłym czynniku. Mówiłem, jakie jest zagrożenie, jeżeli w kar-terze sprężarki w trakcie postoju zacznie zbierać się ciekły czynnik. Ale ciekły czynnik to nie tylko zagrożenie w czasie postoju sprężarki. Ciekły czynnik może również dostać się do sprężarki w trakcie jej pracy. Ciekły czynnik pod ciśnieniem skraplania do-prowadzany jest do parownika. Tuz przed parownikiem zamontowany jest zawór rozprężny, który rozpręża ciekły czynnik do ciśnienia ssania. Rozprężony czynnik to mieszanina cieczy i gazu – im bliżej końca parownika, tym więcej gazu, a mniej cieczy. Dokładnie o tym zjawisku napiszę w innym artykule, który ukaże się już w najbliższej przyszłości. By czynnik odparował w parowniku potrzebne jest ciepło, pobierane ze schładzanego otoczenia. Im więcej ciepła zostanie dostarczone do wrzącego czynnika w parowniku, tym więcej czynnika odparuje.

Jeżeli tego ciepła zabraknie, czynnik nie odparuje i w stanie ciekłym dostanie się do sprężarki. Dlaczego czasami brakuje nam tego ciepła? Dlaczego czynnik może nie odparować? Przyczyn może być bardzo wiele. Mogą one wynikać zarówno z błędów projektowych, jak i awarii w trakcie eksploatacji. Jeżeli parownik zostanie dobrany za mały w stosunku do wielkości agregatu skraplającego, agregat będzie pracował na wyższym ciśnieniu ssania, niż to było planowane. Skutkiem tego będzie podwyższona temperatura parowania czynnika w parowniku, brak całkowitego odparowania czynnika i zalewanie ciekłym czynnikiem sprężarki.

Syfonowanie i źle dobrana i wykonana instalacja rurociągu ssawnego jest kolejnym błędem projektowym, ale też jest to często błąd instalatora, który wykonał instalację niezgodnie z założenia-mi, projektem i techniką chłodniczą. Syfonowanie każdego parownika, jak to przedstawiłem na rysunku 8., powoduje, że sprężarka zasysa głownie pary czynnika, a ciekły czynnik pozostaje w parowniku, zalewając jego dolną część. Zwiększa to bezpieczeństwo sprężarek, ale i też pozwala na efektywne wykorzystanie pracy samej chłodnicy. Należy pamiętać, że to proces odparowywania potrzebuje najwięcej ciepła, a więc właśnie odparowanie ciekłego czynnika w parowniku najbardziej skutecznie obniża temperaturę w pomieszczeniu chłodzonym. Ciepło odbierane przez czynnik w fazie gazowej jest niewielki i nie ma większego znaczenia w procesie chłodzenia. Zasysanie ciekłego czynnika nie tylko jest więc ryzykowne dla sprężarek, ale też zmniejsza efektywność samego procesu chłodzenia.