Obowiązki związane z czynnikami chłodniczymi, sprawozdawczość, ewidencje odpadów, opłaty za korzystanie ze środowiska

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową (Dz. U. 2004 nr 121 poz. 1263) szczegółowo określa zasady wykorzystywania tzw. substancji kontrolowanych oraz sposób obrotu urządzeniami, produktami oraz instalacjami, które te substancję zawierają. Zawarto w niej także zapisy dotyczące obowiązków podmiotów wykorzystujących i sprzedających te substancje oraz urządzenia, które je zawierają.

W ramach cyklu: „Akademia dobrych praktyk w klimatyzacji”, w niniejszym artykule chciałbym przybliżyć w pigułce ustawy szczególnie istotne w kontekście klimatyzatorów oraz osób zajmujących się dystrybucją i serwisem tych urządzeń.

Zgodnie z Art. 6, Rozdział 2 przytoczonej ustawy (Dz. U. 2004 nr 121 poz. 1263), podmiot odpowiedzialny za wprowadzanie na rynek polski urządzeń zawierających substancje kontrolowane jest zobowiązany do ich odpowiedniego oznakowania. Zapis ten dotyczy również osób, które wykonują czynności polegające na obsłudze i naprawie klimatyzatorów, urządzeń chłodniczych, gaśniczych itp. Oznakowanie urządzeń zawierających substancje kontrolowane musi umożliwiać ich jednoznaczną identyfikację i być zróżnicowany w zależności od rodzaju substancji, ich składu chemicznego, stopnia zagrożenia dla warstwy ozonowej, a także ich pochodzenia oraz przeznaczenia. Sposób oznakowania urządzeń jest szczegółowo określany przez właściwego ministra ds. gospodarki. 

W Art. 8, Rozdział 2, określone zostały kwestie dotyczące użytkowania urządzeń w sposób zapobiegający emisji substancji kontrolowanych do środowiska. W punkcie 3 tego artykułu wskazano, jak często należy sprawdzać szczelność poszczególnych urządzeń zawierających substancje kontrolowane:

• raz na 12 miesięcy w przypadku urządzeń zawierających substancje kontrolowane w ilości powyżej 3 do 30 kg,
• raz na 6 miesięcy w przypadku urządzeń zawierających substancje kontrolowane w ilości powyżej 30 do 300 kg,ƒƒ
• raz na 3 miesięcy w przypadku urządzeń zawierających substancje kontrolowane w ilości powyżej 300 kg.

Istotny jest również zapis 4 tego artykułu, zgodnie z którym szczelność urządzeń mogą sprawdzać wyłącznie osoby posiadające właściwe kwalifikacje, potwierdzone odpowiednim certyfikatem.

Zgodnie z Art. 10, Rozdział 2 ustawy, zabrania się natomiast składowania urządzeń klimatyzacyjnych, chłodniczych i gaśniczych, które zawierają substancje kontrolowane i które zostały uznane za odpady. Zakazane jest umieszczanie ich na składowiskach odpadów. Podmiot wytwarzający takie urządzenia jest zobowiązany postępować z nimi w sposób uniemożliwiający emisje substancji kontrolowanych do środowiska naturalnego.

Należy również podkreślić, iż według Art. 17, Rozdział 4 ustawy, na terenie Polski zakazany jest przede wszystkim obrót produktami, urządzeniami i instalacjami zawierającymi chlorofluorowęglowodory (CFC). Niedozwolony jest także obrót urządzeniami i instalacjami klimatyzacyjnymi, chłodniczymi oraz pompami ciepła, gdzie substancje kontrolowane stanowią czynniki chłodnicze, a także rozbudowa tych urządzeń przy użyciu substancji kontrolowanych. Zabrania się również obrotu spienionymi tworzywami sztucznymi oraz ich wyrobami, do produkcji których wykorzystano substancje kontrolowane.

Osobą odpowiedzialną za nadzór sposobu postępowania z substancjami kontrolowanymi, a także produktami, urządzeniami i instalacjami, w których takie substancje zostały wykorzystanie, zgodnie z Art. 32, Rozdział 7 niniejszej ustawy, jest minister do spraw środowiska. 

Szczegółowe wytyczne dotyczące postępowania z substancjami kontrolowanymi zostały określone również w:

• ƒƒprzepisach prawa Unii Europejskiej zawartych w Rozporządzeniu (WE) nr 2037/2000 z dnia 29 czerwca 2000 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową (Dz. Urz. WE L 244 z 29.09.2000),
• ƒƒpostanowieniach Konwencji wiedeńskiej o ochronie warstwy ozonowej z dnia 22 marca 1985 r. (Dz. U. z 1992 r. Nr 98, poz. 488), 
• ƒƒProtokole montrealskim w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową z dnia 16 września 1987 r. (Dz. U. z 1992 r. Nr 98, poz. 490 oraz z 2001 r. Nr 44, poz. 490, 492 i 494).

Karol FORNALCZYK
AE Technical Field
Engineer, LG Electronics